Фото: ЕПА

Новиот закон, кој се очекува моќното лоби да го оспори на суд, налага проверка на минатото на клиентот и да има дозвола пред да му продадат огнено оружје

Американците се соочуваат со промена на законот за оружје

Илјадници продавачи на оружје во САД наскоро ќе мора да го проверат минатото на своите клиенти поради промената на законот. Трговците во моментов можат да продаваат оружје без дозвола, а со тоа и без проверка на минатото на клиентот, на други места, освен во официјалните продавници. Администрацијата на Бајден сака да стави крај на оваа дупка во законот.
Според американскиот закон за оружје, претприемачите што продаваат оружје во продавници мора да имаат дозвола за тоа. За да ја задржат таа дозвола, тие мора да проверат во регистар на податоци дали на купувачот не му е забрането да носи оружје.
Оваа обврска не се однесува на онлајн продавачите и трговците на саеми. Тие се места каде што десетици илјади пиштоли им се продаваат на луѓе секоја година без да се вршат проверки на нивното минато.
Новото правило налага секој што продава оружје да мора да бара дозвола и да врши проверки. Без разлика дали продажбата се одвива на саем за оружје, на интернет или во регуларна продавница. Само хобистите што продаваат оружје од нивната лична колекција или оружје што го наследиле се изземени од новото правило.
Во САД има околу 80.000 лиценцирани продавачи на оружје. Според властите, новото правило ќе принуди повеќе од 20.000 дополнителни продавачи да аплицираат за дозвола и да ги извршат проверките.
Промената на законот, која треба да стапи во сила во рок од 30 дена, се смета за нов обид на Бајден да го намали насилството со оружје во САД. Ова е исто така важна тема во претседателската кампања на Бајден.
– Ова ќе го задржи оружјето подалеку од рацете на криминалците и домашните насилници. Мојата влада ќе продолжи да прави сѐ што може за да спаси животи – рече Бајден во изјавата.
Се очекува дека лоби-групите за носење оружје ќе ја оспорат промената на законот на суд.

Со оружје против оружје

Единствениот начин да се запре зголеменото оружено насилство во САД е да им се даде на граѓаните повеќе огнено оружје. Тоа е главната порака на годишната конвенција на Националната асоцијација за пушки (НРА), која се одржа оваа година во Индијанаполис. Истакнати конзервативни политичари јасно ставија до знаење дека Американците мора масовно да се вооружат за да се борат против најголемиот бран масовни престрелки во историјата на земјата. Тие сметаат дека тоа е единствениот начин на кој може да се запрат луѓето што пукаат.
Во петокот зборуваа поранешниот претседател Доналд Трамп, поранешниот потпретседател Мајк Пенс, гувернерот на Флорида, Рон де Сантис, и многу други. И сите тие се насочија кон намерата на администрацијата на Бајден да им отежне на одредени луѓе да купат огнено оружје. Или како што рече Трамп: „Тие сакаат да ви ги одземат пиштолите, додека тие ги отвораат затворските врати за да ги ослободат крвожедните криминалци во вашите населби“.
Поддршката на сите овие политичари, вклучувајќи и четворица претседателски кандидати, покажува колку се проценува дека е големо влијанието на НРА и нивното лоби за оружје. И покрај обвинувањата за корупција и намалувањето на бројот на членови, организацијата сè уште може да смета на десетици милиони донации од членовите и компаниите секоја година.
Големите американски производители на огнено оружје, како „Смит и Весон“, „Колт“ и „Ругер“, исто така се дел од спонзорскиот клуб „Пријатели на НРА“. Според извештајот од декември, организацијата во првите единаесет месеци од минатата година остварила промет од 167 милиони евра.

Ако има обуки за пожари, зошто да нема и за пукање?

Конзервативната Америка се чувствува зајакната во своето противење на забраната за огнено оружје, поради зголемениот број на смртни случаи предизвикани од оруженото насилство. Според архивата за огнено насилство, 214 луѓе се убиени во 155 масовни престрелки во САД само оваа година, најкрвавата пролет во последната деценија. Станува збор за престрелки во кои најмалку четири лица се повредени или убиени, не вклучувајќи го и стрелецот. Во текот на изминатите три години, бројот на масовни престрелки постојано надминуваше 600.
Стравот дека некогаш ќе се соочат лице в лице со стрелец е голем кај Американците. И затоа тие сѐ повеќе се подготвуваат со полагање специјални курсеви: обука за активни стрелци. Поранешниот полицаец Дејв Хоп одржува ваков тренинг, во кој ги подготвува луѓето за сè што доаѓа со пукање: „Ве учам како да бегате, да се криете и да се борите. Од совладување стрелец до ставање завои за итни случаи“.
Хоп гледа дека стравот од пукање навлегол во сите делови на општеството: „Одам насекаде, од основни училишта до пензионерски домови. Секогаш гледате дека побарувачката се зголемува откако пукањето е во вестите, на пример по Нешвил“. Шест лица, меѓу кои три деца, беа убиени во пукотницата во приватно христијанско училиште на крајот на март. Стрелецот бил застрелан од полицијата по речиси петнаесет минути.
Тие први минути се од суштинско значење за вашите шанси за преживување, објаснува Хоп: „Мојата компанија се вика ’Рисист 10‘, затоа што треба да се потпрете на себе во првите десет минути од пукањето. Значи, мора да можете сами да преземете акција. Затоа ние вежбаме секакви сценарија на места каде што поминувам“.
– Ние правиме училишни вежби за пожар со децении, па зошто не би имале обуки и за оружје – истакнува Хоп.


Најкрвава година била 2021

Повеќе Американци починале од повреди поврзани со огнено оружје во 2021 година отколку во која било друга година досега, според најновата достапна статистика од Центрите за контрола и превенција на болести (ЦДЦ). Тоа вклучуваше рекордни убиства и самоубиства со оружје. И покрај зголемувањето на таквите смртни случаи, стапката на смртни случаи од огнено оружје – статистика што го отсликува растечкото население на нацијата – остана под нивото од претходните децении.
Во 2021 година, последната година за која се достапни целосни податоци, 48.830 луѓе починале од повреди поврзани со пиштол во САД, според ЦДЦ. Таа бројка вклучува убиства со оружје и самоубиства со оружје, заедно со три поретки типови смртни случаи поврзани со оружје, следени од ЦДЦ: оние што биле случајни, оние што вклучиле спроведување на законот и оние чии околности не може да се утврдат.
Иако тие имаат тенденција да привлекуваат помалку внимание во јавноста отколку убиствата поврзани со оружје, самоубиствата долго време се одговорни за најголемиот дел од смртните случаи од огнено оружје во САД. Во 2021 година, 54 отсто од сите смртни случаи поврзани со оружје во САД биле самоубиства (26.328), додека 43 отсто биле убиства (20.958), според ЦДЦ. Другите смртни случаи од огнено оружје таа година беа случајни (549), беа вклучени органите за спроведување на законот (537) или имаше неутврдени околности (458).