Ретрокино: Рецензија на култниот филм „Реконструкција“ од 1968 година
Мрачно ироничниот филм на Лусијан Пинтилие од 1968 година е базиран на вистински настани, во кои деликвентите се принудени да одглумат насилни сцени пред владини камери
Романскиот филм „Реконструкција“ на Лусијан Пинтилие од 1968 година е бизарна и револуционерна политичка сатира, која на почетокот вклучува само неколку луѓе – а на крајот открива сцена со масовна толпа, со стотици непрофесионалци што се ројат по екранот, а нивните изрази на неразбирање и неверица се префрлени во служба на фикцијата. Сепак, целата работа е почудна дури и од фикција. Со многу повеќе метафорични сегменти отколку реалност.
Пинтилие го напиша сценариото заедно со романскиот автор Хорија Патраску, базирано на романот на Патраску за еден извонреден настан што се случил во раните 1960-ти. Двајца пијани, несреќни млади луѓе биле фатени како се тепаат во кафуле покрај река и биле принудени детално да го реконструираат настанот за свечен инструктивен филм продуциран од властите на комунистичката партија, кој ќе се прикажува во училишта, канцеларии и клубови како ужасно предупредување против алкохолот и антисоцијалната буржоаска деликвенција. Од двете ѕвезди на овој чуден филм, покрај тоа, премолчено се очекува да го искупат својот престап, да ги избришат своите гревови од момент во момент, со тоа што ќе ги пресоздадат своите животи во служба на моралот спонзориран од државата. Вистинскиот официјален филм што го инспирираше ова, на кој Патраску работеше како член на екипата, веројатно постои некаде во архива.
Мрачниот обвинител (Џорџ Костантин) и грижливиот учител (Емил Бота) се задолжени да го надгледуваат овој искрено возвишен проект, кој ќе се снима во истото кафуле каде што се случиле оригиналните настани. Сепак, тие се повеќе загрижени за сопствените проблеми: бракот на обвинителот се распаѓа, а учителот повторно западнал во алкохолен очај поради смртта на неговата ќерка. Намуртениот милиционер Думитреску (Ернест Мафтеи) го претставува конвенционалниот авторитет, додека двајцата тинејџери што прекршуваат се Вуица (Џорџ Михаита) и Нику (Владимир Гаитан), кои се смешкаат и се тресат од целосната збунетост од она што се случува, додека режисерот им вели да се удрат еден со друг во лице. Тие се срамат што мора да го прават тоа за забава на млада жена облечена во бикини (Илеана Поповичи), која се мота наоколу и гледа.
Казната со искупување вклучена во оваа „реконструкција“ е мешавина од софистицираност и груба службена несмасност. Многу е грубо, но во исто време и педантно и наметливо од страна на државата да понижува двајца млади луѓе на овој начин, а такви се неспособноста и некомпетентноста на властите бидејќи ништо не се прави со вистинска цел, и покрај фактот дека снимањето мора да заврши пред да се појави очекуваната толпа на фудбалски навивачи. Обвинителот е повеќе заинтересиран да си ги измие нозете во реката, па дури и алудира дека овој „филм“ е всушност само доброволен, а не задолжителен. Двете момчиња, шетајќи наоколу, успеваат да го исплашат јатото гуски на една локална жена; тие мора да ги вратат овие суштества. „Реконструкција“ ја покажува не само неефикасноста на политичкиот апарат во тогашната комунистичка Романија, водена под цврстата палка на комунистичкиот лидер Николае Чаушеску, туку и неефикасноста на самото снимање филмови.
Овој бизарен филм на режисерот Пинтилие е бизарен филм за еден вознемирувачки инцидент, кој ја прикажува сета контрола, обид за инвазија на свеста на сторителот на наводниот прекршок и целата параноја што владее во бруталниот систем на извртени вредности. „Реконструкција“ не е само за јавноста туку и за да ги принуди виновниците да погледнат што направиле, да се соочат со тоа детално. Филмот на Пинтилие е токму спротивното од сите телевизиски емисии што реконструираат нерешени злосторства за криминалците да бидат фатени и казнети; тоа е за дополнително да ги понижи злосторниците и секој во публиката што е во искушение да направи нешто слично. Филмот е казна, филмот е суровост. „Реконструкција“ е симулакрум на „Пеколен портокал“ на Кубрик. Ова е повоено комунистичко просветлување, не напад врз телото на обвинетиот или негово затворање, туку упад во неговиот ум. Пинтилие покажува дека овие државно санкционирани филмски работници бараат документарен реализам, со мрачно иронични, а сепак црнокомични резултати.
Лусијан Пинтилие е романски театарски, филмски и оперски режисер, како и сценарист. Неговата кариера во театар, опера, филм и телевизија му донесе меѓународно признание.
Тој е роден во 1933 година во Тарутино, а починал во Букурешт на 84-годишна возраст.
Од 1960 до 1972 година Пинтилие бил резидентен режисер во театарот „Буландра“ во Букурешт. Неговите продукции таму ги вклучуваат „Цезар и Клеопатра“ од Џорџ Бернард Шо, „Место на сонцето“ од Лорејн Хансбери, „Моето срце е во висорамнините“ од Вилијам Саројан, „Бидерман и Светулките“ од Макс Фриш, „Генерален инспектор“ од Николај Гогољ и „Вишнова градина“ од Антон Чехов. Тој, исто така, ја режирал романската класична комедија „Карневалски сцени“ од Јон Лука Караџале, која ја освои наградата за најдобра режија и најдобра продукција во 1967 година на Националниот фестивал на театар во Романија.
Негови најпознати филмови се „Следната станица Рај“, „Недела во шест“, „Дабот“, „Незаборавно лето“. Тој, меѓу своите многубројни признанија и награди, има и четири номинации на Канскиот фестивал. Лусијан Пинтилие постхумно е прогласен за еден од најголемите критичари на романскиот режим, чие творештво во времето на Чаушеску било строго забрането за емитување. Своите признанија, Пинтилие ги има добиено во земји од надворешниот свет, како што се Франција и САД, каде што тој творел.
