Пред две недели, како гром од ведро небо, развојниот тим на Твитер објави дека платформата повеќе нема да обезбедува бесплатен пристап до нејзиниот програмски интерфејс за апликации за развивачи (АПИ) почнувајќи од 9 февруари. Одлуката на Твитер да го отповика пристапот до нивното бесплатно АПИ сериозно ќе ги наруши проектите од јавен интерес низ светот. Тоа е неодговорна одлука што би ги загрозила непрофитните организации, новинарите и академската заедница, а исто така може да биде во спротивност со регулативите на ЕУ.
Што значи тоа сè уште не е јасно до ден-денес. Од нејзиното објавување, лансирањето на новата платформа АПИ беше одложено од нејасни причини. Покрај тоа, Твитер вети нов тип бесплатен пристап за автоматизирани сметки, при што бројот на твитови е ограничен на 1.500 месечно.
Релативно широкиот пристап на Твитер до податоците е искористен за истражување и анализа на некои од најитните прашања што влијаат на нашиот онлајн дискурс, вклучувајќи ги и неавтентичното однесување, говорот на омраза и дезинформациите.
Оваа избрзана одлука за ставање на пристапот до податоци зад де факто платен ѕид, веројатно, ќе ги наруши критичните истражувачки проекти од новинарите, академските институции и актери од граѓанското општество низ светот. Без можност бесплатно да се преземаат и анализираат необработените податоци на Твитер, промената во пристапот до АПИ може да стави крај на студентските проекти и независните истражувања со недоволно ресурси со користење на податоците на Твитер какви што ги знаеме.
Зошто Твитер реши да продолжи со оваа одлука е нејасно, како што е нејасна и неговата надворешна комуникација откако Илон Маск ја презеде функцијата. Маск рече дека неговата цел во наплатата за пристап до АПИ е да го намали бројот на лажни и бот-сметки, сугерирајќи дека претплатата ќе го реши проблемот.
Сепак, платежниот ѕид за неговиот бесплатен АПИ нема да влијае на оние што ги координираат бот-фармите да шират дезинформации или да притиснат профит од тоа. Тие сè уште ќе имаат финансиски средства да купат пристап. Но што е со граѓанските организации, истражувачите, независните програмери и новинарите?
Пристапот до АПИ на Твитер може да биде ресурс за истражување од јавен интерес за мапирање на трендовите и дискурзивните обрасци. Истражувачите отсекогаш зависеле од подготвеноста на технолошките платформи да обезбедат пристап до податоците. „Мета“, „Алфабет“ и „Твитер“, со нивните различни нивоа на пристап, се де факто чувари на информациите што ги добиваме.
Новите бариери на компанијата за пристап до податоци не само што ќе ја забрзаат оваа зависност и ќе го стават на ризик ветувањето на платформите за поголема транспарентност; во Европа, ефективно ќе го стават на тест Законот за дигитални услуги (ДСА) во Европа.
Дали Твитер ризикува да плати казни кај Европската Унија?
Одлуката на Твитер да ја прекине поддршката на сите нивоа на пристап може да резултира со значителни казни според ДСА. ДСА создава процедура за Европската комисија и соодветните национални власти („Координатори за дигитална услуга“) да добијат доверлив пристап до податоците на платформата. Пристапот е ограничен на таканаречените „проверени истражувачи“ (поврзани со истражувачка организација) и „истражувачи“, кои придонесуваат за откривање, идентификација и разбирање на „системските ризици“.
Она што е важно овде е дека за истражувачите да добијат пристап, тие не треба да бидат дел од академската заедница. Независен истражувачки институт или организација на граѓанското општество можат да аплицираат за пристап доколку нивното истражување од јавен интерес се фокусира на ризиците за демократијата што произлегуваат од говорот на омраза, на пример.
Оттука, општиот пристап до платформата за подобни истражувачи е обврска до која компанијата треба да се придржува во согласност со европското право. Сепак, не е јасно дали ДСА бара експлицитно АПИ или бесплатен пристап до интерфејс. Ако е така, одлуката на Твитер е во спротивност со правото на ЕУ.
Клучниот елемент е што ДСА ги поврзува доброволните кодови со ублажување на ризиците, така што неуспехот да се посветат на ажурираниот Кодекс на практика за дезинформации – сега поврзан со ДСА – може да се смета како прекршување на правилата. Самиот код, кој Твитер го потпиша, повикува на подобрување на пристапот до податоците за истражувачите. Принудувањето на истражувачите да плаќаат за пристап до АПИ од јавен интерес е во спротивност со заложбите на Твитер преземени минатата година кога го потпиша Кодексот на пракса.
Откако комисијата ќе назначи многу големи онлајн платформи (ВЛОП), кои, според ДСА, ќе бидат предмет на поголема контрола, ова прекршување на кодот може да послужи како доказ дека Твитер не придонел доволно за ублажување.
Во период на универзално негодување, Маск на 5 февруари рече дека ќе биде подготвен да обезбеди „лесно АПИ само за пишување“ за програмерите што инвестираат во добронамерни ботови, ослободувајќи ги луѓето што создаваат „добра содржина“ од ограничувањата и трошоците за пристап до АПИ. Не е јасно дали бесплатниот ограничен пристап за пишување е тоа што тој планира да го обезбеди како АПИ-услуги за таквите развивачи.
Дополнително, што точно спаѓа во „добра содржина“ сè уште не е дефинирано. Пред преземањето од страна на Маск, секој што сакаше пристап до АПИ на Твитер можеше да го добие бесплатно. Сега, зависи дали му се допаѓа содржината што ја гледа. Толку од „птицата е слободна“.
Лена-Марија Бесвалд
