- Кога партнерот не ги исполнува вашите очекувања, се случуваат разочарување, конфликт и, на крајот, до раскин на врската
Во денешното општество, во кое брзото темпо на живот и површните интеракции станаа норма, често забораваме дека љубовта е сложен процес што бара трпение, разбирање и реални очекувања. Прекумерните очекувања од партнерот може да доведат до разочарување, конфликт и, на крајот, до раскин на врската. Психоаналитичкиот пристап, кој се базира на длабоко разбирање на несвесните процеси, може да ни помогне да разбереме зошто се појавуваат овие очекувања и како да ги балансираме.
Љубовта често е идеализирана, прикажана како состојба на целосна хармонија и задоволство, но реалноста е, се разбира, многу посложена. Во врска со партнер, се среќаваме со сопствени желби, стравови и очекувања што честопати ги надминуваат границите на реалноста.
Грижете се за себе
Психоаналитичарката Орна Гуралник, позната по својата работа со парови, вели дека најдобриот совет што го слушнала во врска е да „се грижите за својата работа“, што значи „да се грижите за себе“. Фокусирањето на сопствениот развој и внатрешната рамнотежа овозможува партнерството да функционира без притисок од едниот партнер да биде сè: родител, терапевт, пријател и љубовник, сè во едно.
Од друга страна, најлошиот совет што го слушнала е „не дозволувајте му/ѝ да се извлече“, што поттикнува контрола и параноја, создавајќи тензија и несигурност во врската. Наместо тоа, здравата врска се гради врз доверба, комуникација и подготвеност да го гледате вашиот партнер како посебно, грешно човечко суштество.
Прекумерните очекувања од вашиот партнер се длабоко вкоренети во структурата на вашата личност, честопати во она што го нарекуваме нарцисоиден сектор. Нарцисоидно повредена личност може да верува дека животот ѝ должи многу, а логично и партнерот: дека треба да ги исполни сите нејзини желби.
Желбите и барањата се премногу големи. Од партнерот се очекува да стане родителска фигура каква што никогаш не сме ја имале – идеализирана, способна секогаш да нè разбира, задоволува и утешува. Овие очекувања, се разбира, се нереални. Партнерот не може и не треба да преземе таква улога, бидејќи тоа би било штетно и би ја инфантилизирало другата страна, овој партнер што бара премногу. Тоа би го оддалечило од способноста да преземе одговорност за сопствените емоции и потреби.
Кога нашиот партнер не ги исполнува нашите очекувања, можеме да развиеме акумулирано незадоволство и лутина што често не се изразуваат директно, туку се депонираат во врската. Доколку не се препознае и не се адресира, ова негодување може да се развие во презир, кој, според истражувањето на Готман, е еден од четирите „јавачи на апокалипсата“ што ги уништуваат браковите и врските, заедно со прекумерната критика, одбранбеноста и игнорирањето. Презирот е особено силен предиктор за крајот на врската, бидејќи укажува на длабоко вкоренето незадоволство и чувство на супериорност над партнерот.
Во својата книга „Може ли љубовта да трае?“, Стивен Мичел нагласува дека љубовта може да трае ако партнерите ги балансираат блискоста и дистанцата, ги одржуваат индивидуалноста и мистеријата, но и страсната компонента на врската. Важно е да постои и приватност во врските, со цел да се зачува страста и да не се сведе партнерството на обично пријателство. Затоа е важно партнерите, покрај заедништвото, да имаат и свои лични хобија и интереси – и да се одвојат за да можат страсно повторно да се поврзат. Ништо нема да ја убие страста во врската побрзо од меѓусебната заљубеност.
Прекумерните очекувања ја загрозуваат оваа рамнотежа, бидејќи едниот партнер презема улога што не е негова, додека другиот се чувствува притиснато и погрешно разбрано. Здравата врска се гради врз еднаквост, пријателство и споделена одговорност – особено кога има деца, каде што партнерите отворено разговараат за нивниот капацитет да се вклучат во семејниот живот во одредено време, наместо автоматски да ги задоволат сите потреби на другиот.
Исто така е важно да се разбере дека партнерот не е обврзан да ги сака нашите родители, браќа и сестри или да ги споделува сите наши интереси. Нашето богатство од психички живот и ментално здравје често зависи од значајни односи со различните луѓе во нашите животи – пријатели, семејство, колеги – бидејќи не можеме да очекуваме нашиот партнер да биде извор на сите наши емоционални потреби.
Толеранција и простување
Толеранцијата, разбирањето и простувањето се клучни за одржување на врската. Секој партнер има право да биде уморен, да нема капацитет за нешто или едноставно да не сака да направи нешто, а другиот партнер треба да го прифати тоа.
Кога учиме да го сакаме нашиот партнер како посебно човечко суштество, со неговите сопствени недостатоци и ограничувања, го намалуваме ризикот од презир. Љубовта тогаш станува активен процес – каде што се градат комуникација, почитување и рамнотежа помеѓу заедничкиот и индивидуалниот живот. Прекумерните очекувања, особено оние вкоренети во нарцистичкиот дел од личноста, водат кон разочарување, девалвација, конфликт и презир и омраза, додека разбирањето, трпението и фокусот на сопствениот развој овозможуваат врска што трае, се развива и останува исполнета.
Љубовта е вештина, а не автоматизам. Таа бара од нас да знаеме што бараме и колку можеме да дадеме, да сакаме со граници, да градиме мостови, а не ѕидови. Кога партнерите пристапуваат кон врската рационално, толерантно и искрено, љубовта не само што може да преживее туку може и да се продлабочи, создавајќи простор за пријателство, страст и долгорочна интимност.
Рената Сениќ
