Рускиот град Казањ е домаќин на тридневен настан, односно 16-от самит на блокот земји именуван со акронимот БРИКС. И покрај санкциите од Западот, многу економски аналитичари го потврдуваат растечкото влијание на БРИКС на меѓународната сцена. Самитот на споменатиот блок послужи да биде, како што велат аналитичарите, една „платформа за претставување нова визија за мултилатерализам, која се спротивставува на доминацијата на западните финансиски и политички институции“. Меѓу присутните во Казањ се клучните светски лидери, кинескиот претседател Си Џинпинг, индискиот премиер Нарендра Моди, иранскиот претседател Масуд Пезешкијан и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган. Нивното учество ја нагласува стратегиската важност на БРИКС како форум за зајакнување на економските и политичките сојузи надвор од западната сфера на влијание
Од Самитот на БРИКС: Пораки за надоаѓачки промени на геополитичката сцена
Глобалната промена во геополитичката и економската динамика станува сè поочигледна со одржувањето на 16-от самит на економскиот блок БРИКС во Казањ, Русија, при што вниманието ќе биде насочено кон зголемениот стремеж меѓу нациите што се залагаат за промена во светскиот поредок. Рускиот претседател е домаќин на тридневниот настан, и покрај санкциите од Западот, потврдувајќи го растечкото влијание на блокот на меѓународната сцена. Самитот служи како платформа за претставување нова визија за мултилатерализам, која се спротивставува на доминацијата на западните финансиски и политички институции.
Меѓу присутните во Казањ се клучните светски лидери, кинескиот претседател Си Џинпинг, индискиот премиер Нарендра Моди, иранскиот претседател Масуд Пезешкијан и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган. Нивното учество ја нагласува стратегиската важност на БРИКС како форум за зајакнување на економските и политичките сојузи надвор од западната сфера на влијание. Исто така, присуството на генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, дава дополнителен легитимитет на оваа средба, која има потенцијал да ги обликува идните глобални односи.
Валутниот суверенитет клучно прашање
Интерес за влез во БРИКС или за продлабочување на соработката со блокот изразија 34 земји, меѓу кои Саудиска Арабија и Индонезија, чии делегации се исто така присутни на самитот. За време на овие состаноци се очекува да се разгледа проширувањето на членството или доделувањето партнерски статус на некои од овие земји, што ја потврдува зголемената привлечност на БРИКС за државите што бараат алтернатива на западните финансиски институции. Една од клучните теми на агендата е предлогот на Путин за воспоставување на платниот систем БРИКС како конкурент на СВИФТ, меѓународната финансиска мрежа, од која руските банки беа отсечени по отпочнување на војната во Украина. Оваа идеја е зајакната со западните санкции, особено замрзнувањето на руските девизни резерви од 300 милијарди долари – чин што поттикна многу земји да бараат можности надвор од рамката доминирана од доларот.
Иако западните земји продолжуваат да се потпираат на традиционалните финансиски структури, неуспехот да се види пошироко глобално незадоволство доведе многу земји, дури и оние што до неодамна беа тесно усогласени со Западот, да гледаат на БРИКС на како атрактивна алтернатива. Овој сојуз нуди економска и политичка платформа што не поставува услови што често го загрозуваат економскиот развој и суверенитет на помалите држави.
Како што БРИКС продолжува да развива алтернативи на западните финансиски структури, клучен елемент на оваа глобална промена е промената на меѓународната трговија со национални валути, што веќе имаше импресивни резултати. Обемот на трговската размена исплатена во валутите на земјите членки на БРИКС ги надмина трансакциите деноминирани во долари. Сепак, и покрај создавањето на Новата развојна банка (НДБ), која нуди алтернатива на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка, БРИКС допрва треба да воспостави одржлива инфраструктура, која целосно ќе го преобликува меѓународниот финансиски поредок.
Сега се поставува прашањето дали самитот во Казањ би можел да означи почеток на нова ера во овој поглед. Засега нема детали за новиот финансиски екосистем, но веќе некое време се шпекулира за создавање т.н. валути на БРИКС – сметководствени единици наменети за порамнување меѓународни трансакции и управување со платниот биланс. Доколку оваа програма успее, таа би можела да стане основа на нов, децентрализиран глобален финансиски систем. Е.Р.
БРИКС демонстрира економска сила за која тврди дека ги надминува
западните економии
БРИКС, кој се состои од Бразил, Русија, Индија, Кина, Јужна Африка и поновите членки Етиопија, Египет, Иран и Обединетите Арапски Емирати, сега претставува над 36 отсто од глобалниот БДП приспособен за паритет на куповната моќ (ППП), посоодветна мерка за економска сила во релативна смисла. Овој блок на тој начин ја надминува Г7, која контролира нешто повеќе од 30 отсто од глобалниот БДП. Демографски, јазот е уште поочигледен, бидејќи земјите од БРИКС сочинуваат 45 отсто од светското население, додека Г7 сочинува помалку од 10 отсто. Со оглед на проектираниот раст на БДП на клучните членки на БРИКС, како што се Индија, Кина и Русија, кои годинава бележат раст од околу четири отсто, БРИКС покажува економска сила што ги надминува западните економии, чиј раст е поблиску до два отсто. Е.Р.
БРИКС со амбиција да биде генератор на новите светски меѓународни односи
Самитот на БРИКС во Казањ, најголемиот меѓународен настан во Русија од почетокот на војната во Украина, доаѓа во клучен момент на глобални превирања. Додека Москва се обидува да докаже дека не е изолирана и покрај западните санкции, БРИКС се позиционира како можен центар на новите далеку посиметрични светски меѓународни односи. Во текот на изминатите 15 години, Русија одигра клучна улога во формирањето и развојот на БРИКС, позиционирајќи се како еден од главните двигатели на оваа организација. Кремљ се обидува да го прикаже овој дипломатски успех како реакција на сѐ поголемата западна „хегемонија“, нагласувајќи дека БРИКС нуди алтернатива на глобалните односи, кои се регулирани од правилата и интересите на неколку западни земји, особено на САД.
Сепак, остануваат клучните предизвици, меѓу кои се усогласувањето на интересите на постојните членки, како и потенцијалните нови земји што сакаат да се приклучат на групата. Управувањето со организација заснована на нехиерархиска структура бара трпение и подготвеност за компромис, што може да биде клучно за континуираниот успех на БРИКС.
