Испитувања на вакцината против рак на белите дробови
Ракот на белите дробови е водечка причина за смрт од рак во светот, предизвикувајќи околу 1,8 милион смртни случаи секоја година. Стапката на преживување за оние со напредни форми на болеста, каде што туморите се шират, е особено лоша. Неодамна започна првото тестирање на пациент на мРНА-вакцина против рак на белите дробови, а пациент од Велика Британија ги доби првите дози.
Експертите тестираат нова вакцина што му дава инструкции на имунолошкиот систем да ги убие клетките на ракот, а потоа да го спречи нивното враќање. Вакцината БНТ116, произведена од „Бионтех“, е дизајнирана за лекување неситноклеточен карцином на белите дробови, најчеста форма на болеста.
Првата фаза од клиничкото испитување на луѓе беше лансирана на 34 истражувачки локации во седум земји: Велика Британија, САД, Германија, Унгарија, Полска, Шпанија и Турција. Околу 130 пациенти, кои се во различни фази на болеста, ќе ги примат вакцините: од рана фаза, пред операција или хемотерапија, до доцна фаза на болеста или повторување на ракот.
Како функционира новата вакцина?
Вакцината користи мРНА, како онаа против ковид-19, и му овозможува на имунолошкиот систем да ги нападне клетките на ракот што ги препознава користејќи туморски маркери. Неговата цел е да го зајакне имунолошкиот одговор на личноста на туморот и да ги остави здравите клетки непроменети, за разлика од хемотерапијата.
– Сега влегуваме во многу возбудлива ера на клинички испитувања на имунотерапија базирана на мРНА за да го истражиме третманот на ракот на белите дробови. Лесно е да се испорача, можете да издвоите специфични антигени во клетката на ракот и потоа да ги насочите. Оваа технологија е следниот голем чекор во лекувањето на ракот – рече проф. Сиоу Минг Ли, онколог што го води испитувањето во Обединетото Кралство.
Јануз Рац (67) од Лондон е првиот што ја прими вакцината во Велика Британија. Болеста му беше дијагностицирана во мај, а набрзо потоа почна со хемотерапија и радиотерапија. Тој е научник што ја проучува вештачката интелигенција и изјави дека неговата професија го инспирирала да соработува во експериментот со вакцината.
– Јас сум и самиот научник и разбирам дека напредокот на науката, особено во медицината, почива на подготвеноста на луѓето да се согласат да бидат вклучени во такви истражувања. Ова би било многу добро за мене, тоа е нова методологија што не е достапна за другите пациенти, која може да ми помогне да се ослободам од ракот. Можам да бидам дел од тим што може да обезбеди доказ дека новата методологија функционира, а штом ќе се спроведе низ целиот свет, повеќе луѓе ќе бидат спасени – рече тој.
Рац доби шест последователни инјекции за 30 минути. Секоја доза од вакцините имаше различна РНК. Тој ја прима вакцината еднаш неделно шест последователни недели, а потоа на секои три недели во текот на 54 недели.
– Процесот е безболен. Многу е подобар од хемотерапијата, со која ми беше навистина тешко – изјави Рац по вакцинацијата.
Во 1990-тите никој не веруваше дека хемотерапијата дејствува
– Се надеваме дека овој третман ќе го спречи враќањето на ракот бидејќи често се враќа кај пациенти со зафатеност на белите дробови, дури и по операција и зрачење. Јас го истражувам ракот на белите дробови веќе 40 години. Кога почнав во 1990-тите, никој не веруваше дека хемотерапијата дејствува – изјави шефот на истражувањето во Велика Британија.
Околу 20-30 отсто од пациентите преживуваат со стадиум четири со имунотерапија, сега интенцијата е да се подобрат стапките на преживување.
– Затоа се надеваме дека оваа вакцина, заедно со имунотерапијата, може да им помогне на пациентите. Се надеваме дека ќе преминеме во втората и третата фаза и дека вакцината ќе стане стандард во светот и ќе спаси многу пациенти со рак на белите дробови – Сиоу Минг Ли.
Рац се надева дека по завршувањето на третманот, ќе може да се врати на трчањето и да го исполни својот сон – да трча на Лондонскиот маратон во следните три години.
