Ретроспективата на словачкиот класичен филм во Кинотеката
Ретроспективата на словачкиот класичен филм е навистина ретка можност за македонската филмска публика да добие суштински увид во историјата на една релaтивно блиска кинематографија, како словачката. Како што кажува и името на ретроспективата, тоа е селекција на класици на словачката кинематографија од периодот на комунистичка Чехословачка. Станува збор за филмови што се репрезентативни за развојот на словачкото кино, кои оставиле огромно влијание врз современите словачки филмски автори или се стекнале со култен статус. Оваа ретроспектива е разновидна и возбудлива селекција на филмски лектири. Таа вклучува филмови од различни видови и жанрови (играни, документарни, анимирани и кратки филмови).
Ревијата е организирана со помош на Словачкиот филмски институт и словачката амбасада во Скопје.
На 23 март ќе може да се погледне „Дојди кај нас Стар Шатерланд“, филм што дава саркастичен приказ на животот зад железната завеса. Наспроти фонот на конфронтацијата, која е во прв план меѓу локалното население и испитувачките странци, режисерот Душан Ханак преку различни забавни визуелни и звучни ситуации ни ја открива исцрпеноста на социјалистичкото општество, изморено од градењето „посветла иднина“, и укажува на степенот на заостанатост и рамнодушност на тие што живеaт во него.
Исто така ќе може да се погледне документарниот филм „Слики од стариот свет“. Филмот прикажува повеќе живописни портрети на стари луѓе од словачките региони Липтов и Орава, кои живеат во внатрешна слобода и покрај цивилизацискиот хаос што ги опкружува. Инспириран од фотографиите на Мартин Мартинчек, во овој филм режисерот Душан Ханак ја користи својата чувствителност во прикажувањето на навистина уникатни ликови, нивните оригинални ставови кон животот и нивната восхитувачка невиност.
„Слики од стариот свет“ е еден од највлијателните словачки филмови на сите времиња. Поради критичниот однос кон тогашното социјалистичко уредување, филмот долго време беше забранет, а својата официјална премиера ја имаше дури во 1988 година. Во 2000 година беше изгласан од словачката критика како најдобар словачки филм на 20 век.
На 25 март, во 20 часот, ќе може да се погледне „Промоција“, филм за белата врана што не може да лета, но толку убедливо мавта со крилјата што добива работа како сообраќаен полицаец. Првиот ден завршува со судир на велосипед и човек што јава вол. Наместо казна, следуваат почести и удар за подобра позиција. Следуваат судири, хаос и понатамошна промоција.
Филмот „Случајот на Кос Карнабаш“, сатирична комедија, го критикува лицемерството и ги илустрира трагикомичните последици од подемот и падот на еден совесен музичар. Тоа е Барнаваш Кос, трианглист во симфониски оркестар, кој еден ден ненадејно е назначен за негов директор. Тој отпрвин го одбива унапредувањето, но постепено почнува да ги разбира механизмите на искачување во кариерата. Приказна за личност што се согласува, а потоа постепено подлегнува на чувството на сопствена важност и генијалност. Кафкијанска комедија за апсурдите на секојдневниот живот во комунистичка Чехословачка.
На 26 март Деновите на словачкиот филм продолжуваат со „Крстопати“. Главниот град на Чехословачка во средината на 1960-тите, фељтонистичко набљудување на улиците на Прага, нејзините преполни жители, траектории на луѓе од метрополата од различна возраст, воспитување, пол, националност или популарност, кои постојано се наоѓаат на крстопат одлучувајќи за нивниот понатамошен правец – каде да се упатат тој ден и во својот живот.
Филмот „Клучни години“ раскажува за сликарот Јурај, Словак, кој живее во Прага и кој беспомошно размислува за бесцелноста на својот живот. Поголемиот дел од своето време го поминува во безгрижен живот: пиење, женкарење и позајмување пари од познајници. Но доаѓа време кога конечно треба да донесе одлука – да избере меѓу двете жени, меѓу селото и градот. Неговата уметност или неговиот занает.
На 28 март се закажани „Мистериозниот дедо“ и „Бандитот Јурко“, а на 29 март програмата завршува со „Два добри пријатела“ и „Ноќни јавачи“. Филмот „Ноќни јавачи“ раскажува за Едо Халва и Марек Орбан, двајца бивши војници што се бореле за истите идеали за слобода во Првата светска војна. В.Д.
