За жал, има многу да се научи од боиштата во Украина. Барем така го завршува својот текст во „Тајмс“ пензионираниот адмирал Ставридис, 16-от врховен командант на сојузниците во НАТО, потпретседател за глобални прашања во групата Карлајл и претседател на одборот на фондацијата „Рокфелер“
Како западните генерали го анализираат руско-украинскиот воен судир собирајќи искуства за водење војна!?
Во една своја карактеристична колумна и во свој стил, тој низ призмата на еден прекален воен командант упатува на низа појави и искуства што може да се извлечат од војната во Украина. Но голема штета е што еден таков врвен експерт и интелектуалец наместо да извлекува искуства како воопшто да не се дојде до воен конфликт, неговото експертско мислење се однесува на начинот на војување, односно анализи кои воени методи се најефикасни за нанесување загуби во жива сила и техника на противникот за водењето војни во иднина, одговарајќи на прашањето „Што можат западните војски да научат од војната досега?“.
Како што продолжуваат борбите во Украина, се чини дека има сѐ поочигледни показатели дека „фундаментално ќе се промени начинот на кој водиме војна во 21 век“, констатира американскиот адмирал Ставридис. Од нови тактики до опрема, руската инвазија на Украина може да предвидува суштински промени во начинот на кој се води војната. Што можат западните војски да научат од војната досега?
Завршува ерата на тенковите и тешките јуришни хеликоптери?
Дали е време да се напише некролог за тенкот на бојното поле? Дали ќе излезе дека се борбени бродови на 21 век, застарени од новите технологии и тактики? Секако, време е да се размисли за намалување на резервите на тенкови (како што веќе прават американските маринци) и користење на ресурсите за да се придвижиме кон нови системи, особено беспилотни. Тенковите сè уште можат ефективно да се користат, но мора да се користат на кохерентен начин, со комбинирано оружје што вклучува нивна заштита од такви механизми за „евтино убивање“.
Второ, концептот на блиска воздушна поддршка е исто така сè повеќе изложен на ризик. Покрај загриженоста за ефикасноста на тешкиот оклоп е и ранливоста на хеликоптерите. Гледаме руски јуришни хеликоптери вредни 18 милиони долари уништени од „стингери“ од сто илјади долари – одново и одново. Ова беше клучна тактика за да им се дозволи на авганистанските муџахедини да го поразат Советскиот Сојуз во 1980-тите.
Дроновите, разузнавањето и вештачката интелигенција го преземаат приматот во воените судири
Нова тактичка тријада се појавува на бојното поле во 21 век – специјалните сили, беспилотните системи и сајберот ќе бидат многу поважни понатаму.
– Додека се потпираме на наследените системи од тенкови што лесно се уништуваат до преиспитување дали авионите за поддршка на воздух ќе ја задржат корисноста, ние треба да го преиспитаме нашиот начин на војна – вели адмиралот.
Прво, треба да стапат во целосна сила новите системи за рој беспилотни летала. Второ, како што вештачката интелигенција станува реалност за време на војна, способноста да се контролираат голем број системи без екипаж и синхронизирано да се управува со нив за да се напаѓаат големи релативно помалку маневрирачки платформи како хеликоптери и транспорт на војници.
– Ние сме на водечките позиции во постигнувањето на оваа способност, а тоа е лошо за скапи авиони со екипаж, особено оние што рутински оперираат блиску до земјата – додава тој.
Трето, уште еден клучен фактор на украинското бојно поле е способноста на западните разузнавачки системи да ги следат руските формации и да обезбедат таргетирање во реално време. Ова доведе не само до високи бројки на убиени во акција туку и до операции во кои се убиваат руски генерали. Ова за возврат создава хаотични услови, со голем број извештаи што укажуваат на недостиг од кохерентна команда и контрола на бојното поле, а операциите се насочени од Москва.
Лекцијата е дека со обезбедување во реално време, многу прецизно таргетирање на силите на теренот, воинот може да помогне да се поткопа еден од вистинските центри на гравитација во борба: кохерентен команден и контролен систем закотвен од способни високи лидери.
За жал, има многу да се научи од боиштата во Украина, го заклучува својот коментар Адмирал Ставридис, уредник-консултант на „Тајмс“, кој беше 16-ти врховен командант на сојузниците во НАТО и е потпретседател за глобални прашања во групата Карлајл и претседател на одборот на фондацијата „Рокфелер“.
Подготвил: Марјан Велевски
