Фото: ЕПА

Скандал со заразена крв во Велика Британија

Новинарите на Би-би-си дошле до изненадувачки податоци, согледувајќи ги вистинските размери на бројот на медицински испитувања со употреба на инфицирани крвни продукти врз деца во 1970-тите и 1980-тите. Тие дошле до овие сознанија откако добиле на увид релевантни документи. Тие откриваат таен свет на небезбедни клинички тестирања што вклучуваат деца во Обединетото Кралство (ОК), бидејќи лекарите ги поставувале истражувачките цели пред потребите на пациентите.
Тестирањата траеле повеќе од 15 години, вклучиле стотици луѓе, а повеќето заразиле со хепатитис Ц и ХИВ.
Еден преживеан пациент изјави за Би-би-си дека бил третиран како „заморче“.
Испитувањата опфаќаа деца со нарушувања на згрутчувањето на крвта, кога семејствата честопати не се согласуваа тие да учествуваат. Поголемиот дел од децата што се запишале сега се мртви.
Документите исто така покажуваат дека лекарите во центрите за хемофилија низ земјата користеле крвни продукти, иако нашироко се знаело дека тие биле заразени.
Недостигот од крвни продукти во ОК во 1970-тите и 1980-тите значеше дека тие се увезени од САД. Високоризичните донори, како што се затворениците и зависниците од дрога, ја обезбедувале плазмата за третманите што биле инфицирани со потенцијално фатални вируси, вклучувајќи хепатитис Ц – кој го напаѓа црниот дроб што резултира со цироза и рак – и ХИВ.
Еден крвен производ, познат како фактор VIII, се смета дека е многу ефикасен за запирање на крвавењето, но исто така нашироко е познат одека е контаминиран со вируси.
Во тек е јавна истрага за скандалот. Конечниот извештај треба да биде објавен во мај.

„Заморче“

Лук О’Ши-Филипс (42) има лесна хемофилија – нарушување на згрутчувањето на крвта, што значи дека тој има модринки и крвави полесно од повеќетемина. Тој ја добил потенцијално смртоносната вирусна инфекција хепатитис Ц додека се лекувал во болницата „Мидлсекс“, во центарот на Лондон, во која бил поради мала исеченица на неговата уста, на возраст од три години, во 1985 година.
Документите што ги виде Би-би-си сугерираат дека намерно му бил даден крвниот производ – за кој неговиот лекар знаел дека можеби бил заразен – за да може да биде запишан на клиничко испитување.
Докторот сакаше да открие колку е веројатно пациентите да се заразат со болести од новата верзија на термички третиран фактор VIII. Иако никогаш претходно не бил лекуван за неговата состојба, Лук добил термички обработен фактор VIII за да го запре крвавењето од устата.
Писмо од лекарот на Лука, Самуел Мачин, до друг експерт за хемофилија, беше доставено како доказ до јавната истрага за скандалот со заразена крв.
Пишувајќи му на Питер Керноф, во лондонската Кралска болница, д-р Мачин детално го опишал третманот на Лук и на уште едно момче, велејќи: „Се надевам дека тие ќе бидат соодветни за вашето термички обработено испитување“.
Неколку месеци претходно, д-р Керноф ги повика колегите лекари на терен да ги идентификуваат пациентите погодни за клинички испитувања. Поточно, како што рече тој, тие морале да бидат „претходно нетретирани пациенти“, во медицинската заедница познати како ПУП.
Тие исто така го добија прекарот „девици хемофиличари“ – термин напишан на медицинското досие на Лук од д-р Мачин.
– Бев заморче во клиничките испитувања, кои можеа да ме убијат. Нема друг начин да се објасни тоа – мојот третман беше променет за да можам да бидам вклучен во клиничките испитувања. Оваа промена во лековите ми донесе фатална болест – хепатитис Ц – но на мајка ми никогаш не ѝ беше кажано. За научниот свет беше неверојатна придобивка да се биде девица хемофиличар. За да бидам чист Петриев сад за да ја разбереме науката, без сомнение бев дел од тоа – изјави Лук за Би-би-си.
Во следните години, кога медицинското испитување ги донело своите заклучоци, Лук направил многу тестови на крвта. Лекарите рекоа дека го набљудувале и во тоа време неговата мајка Шелаг О’Ши била благодарна.
Во нивните наоди, објавени во 1987 година, д-р Керноф и д-р Мачин заклучија дека термичката обработка има „мал или никаков ефект“ во намалувањето на ризикот од хепатитис Ц. И д-р Керноф и д-р Мачин сега се мртви.
Пред да умре, д-р Мачин даде докази за јавната истрага, кога потврди дека Лук бил регрутиран во студијата на д-р Керноф. Тој негираше дека тоа било направено без знаење на мајката на Лук.
– За тоа би било разговарано со неговата мајка, иако јас признавам дека стандардите за согласност во 1980-тите беа сосема различни од она што е сега – рече д-р Мачин.
Сепак, г-ѓа О’Ши ѝ изјави на истрагата дека „апсолутно не ѝ било кажано“ за судењето.
Документите откриваат дека лекарите знаеле дека Лук се заразил со хепатитис Ц уште во 1993 година, но нему му било кажано дури во 1997 година.
Лук сега е ослободен од инфекцијата по успешното лекување.

Лабораториски глувци

Сепак, доказите за клиничките испитувања поттикнаа поширока загриженост.
– На пациентот секогаш треба да му се даде најдобар можен третман и секогаш треба да даде информирана согласност. Ако не се постигнати тие два фактора, испитувањето ќе се смета за многу проблематично – вели Ема Кејв, професорка по право за здравствена заштита на Универзитетот „Дурам“.
Професорот Едвард Таденхам, кој бил лекар по хемофилија во Кралската болница во 1980-тите, ги потврди овие стравови. На прашањето дали мисли дека етичките стандарди биле исполнети за време на клиничките испитувања во 1980-тите, тој едноставно одговорил: „Не“.
Истрагата на Би-би-си откри дека д-р Мачин и д-р Керноф биле меѓу заедницата на лекари со слични истражувачки амбиции.
Стремежот на д-р Керноф за клинички напредок преку истражување беше ригорозен, како и неговиот лов по соодветни субјекти за испитувања – ПУП и девствени хемофиличари – што доведе до тоа оние што да вклучени помлади лица. Меѓу неговите студии беше и она што ја спореди заразноста на друг производ од крвната плазма – криопреципитат (крио) – со концентратите на фактор VIII.
Истрагата за поширокиот скандал со заразена крв ќе заврши на 20 мај.