Идеите дека идните конфликти би биле економски или би се воделе во сајбер-просторот се покажаа како преуранети
Борис Џонсон беше тој што изјави во ноември 2021 година, само четири месеци пред почетокот на украинскиот конфликт, дека „старите концепти за водење битки со големи тенкови на европската територија се завршени“. Денес десетици уништени руски тенкови се оставени на полињата во источниот дел на Украина во Донбас, во близината на Вуледар, искршени, како ’рѓосани амблеми на традиционалната тешка војна што се врати во Европа.
Настаните се одвиваа брзо по минатиот февруари, но вреди да се повтори колку планирањето за конвенционална војна претходно беше излезено од мода. Иако беше познато дека Русија е закана, доминантното воено размислување беше дека целта на авторитарните режими е „да победат без да војуваат“, како што рече тогашниот началник на британскиот генералштаб сер Ник Картер во септември 2020 година.
Меѓутоа, тоа не беше само претпоставка на Велика Британија. Идејата беше широкораспространета дека идните конфликти ќе бидат економски или борбени во сајбер-просторот, од страна на платеници или едноставно неспорно на начинот на кој првите упади на Русија во Украина во 2014 година беа предводени од сепаратистички бунтовници инфилтрирани од силите на Москва. Војната, накратко, би била помалку крвава и многу поевтина.
Таквото размислување ја поткрепи стратегијата на Џонсон за глобална Британија, објавена во март 2021 година, фокусирана на распоредувањето на еден од двата нови носачи на авиони во Јужнокинеско Море, како дел од индопацифичкиот интерес во поддршка на долгорочното ривалство на САД со Пекинг.
Лорд Питер Рикетс, поранешен британски советник за национална безбедност, рече дека високата технологија била вкусот на тоа време и имало неискажана претпоставка дека Велика Британија нема повторно да води војна во Европа. Сега таа треба да се приспособи од авантуризмот на глобална Британија на тоа да сфати дека можеби е неопходно да се прифати темпото на војна за да се поддржи сојузникот.
Она што следуваше е копнена војна, која беше насилна, скапа и во европскиот двор на Велика Британија. На прашањето кои се клучните лекции од војната во Украина досега, Бен Хоџис, поранешен командант на генералот на американската армија во Европа, едноставно кажа дека една од нив е – „продавница за муниција“.
Неочекувано успешниот отпор на Украина, кој ги спречи Русите да го заземат Киев на почетокот на април, брзо отвори нова дилема. Бранителите брзо сфатија дека им недостигаат артилериски гранати од 152 милиметри според советскиот стандард. Русите можеа да пукаат дури 10 пати повеќе на ден до летото, принудувајќи ја Украина успешно да се сврти кон Велика Британија кон крајот на март, а потоа кон САД, кои се согласија да ги обезбедат првата од многуте стандардни хаубици со 155 метри „м777“ на НАТО и потребната муниција.
Обичната артилерија беше најраспространето и најнеопходно оружје на бојното поле, начелно користено од Русите во стратегијата за „тотална војна“, според која полека ги срамнуваше населените центри како што се Мариупол, Северодонецк и сега Бахмут, каде што и нема друг начин за нивно освојување. Но за да се одржи Украина, потребна ѝ е континуирана помош за сопствената артилерија, доведувајќи ги западните бавни одбранбени индустрии со традиционално високи спецификации во трка со времето со Русија.
Украинските команданти нагласуваат дека нивните две други клучни оружја се со подолг дострел, попрецизните „химарс“ и друга ракетна артилерија, како и извидувачки беспилотни летала што им помагаат на топчиите. Хоџис рече дека „прецизноста може да ја победи масовноста ако има доволно време“ и рече дека верува оти е можно да се принуди Русија да го напушти Крим, како што беше принудена да го напушти изолираниот Херсон во ноември минатата година, со постојани напади на двата главни патишта што минуваат јужно до окупираниот полуостров, како и воздушната база во Саки и поморското пристаниште во Севастопол.
Извидувачките беспилотни летала со фиксни крила, како што се руските „орлан-10“ и беспилотните летала за Украина од данските компании „Скај воч“ и „Нордик вингс“, исто така го намалија елементот за изненадување што им е достапен на напаѓачите, бидејќи тие се способни да детектираат концентрации на сила зад непријателските линии. Потполковникот Павло Казан, кој ја предводи единицата за извидување во украинската армија, вели дека беспилотните летала се „единствениот начин да се добијат информации за бојното поле во реално време“ и дека целта е автоматско интегрирање на нивната работа со артилериските единици.
Слично, фаворизирање на бранителите беше минималното присуство на борбена воздухопловна моќ, што е многу различно од претпочитаниот модел на војување на Западот во кампањата за бомбардирање на Исламската држава во Сирија и во Ирак. Воздухопловните сили на Украина се мали и слаби, но Русија усвои ризичен пристап за да избегне губење на значителен број авиони поради преостанатата и подобрена воздушна одбрана на Украина.
Русија изгуби само шест до осум отсто од своите активни предвоени воздушни сили и борбени авиони, според аналитичкиот центар на Меѓународниот институт за стратегиски студии (ИИСС), бидејќи тие ретко се користат надвор Досега меѓународната воена, финансиска и помош за Украина изнесуваше вкупно 157 милијарди евра, според германскиот Килски институт, додека земјите како Полска се превооружуваат, со зголемување на трошоците за одбрана на четири отсто од БДП.
Среде овој очигледен застој, воените експерти го отворија прашањето дека таканаречената „маневарска војна“ е завршена со оглед на актуелниот ќор-сокак, поточно обидите предводени од механизирани сили да се пробијат зад непријателските линии и да предизвикаат хаос, пораз или повлекување со брзо надградување според тактиката на ненадејно напаѓање од Втората светска војна.
Ден Сабаг
