Фото: Игор Бансколиев

Соседната држава повеќе да не го одбива регистрирањето на здруженијата што имаат цел „признавање на македонското малцинство во Бугарија“, врз основа на мотиви што се во спротивност со пресудите на Европскиот суд за човекови права, побара извршниот орган на најстарата паневропска организација на 451-от состанок на Комитетот на министри на Советот на Европа

Што ќе прави Бугарија со македонските здруженија

Неизвршената група пресуди од страна на Бугарија повторно се најдоа на дневниот ред на Комитетот на министрите на Советот на Европа, по вторпат за една година, и повторно констатацијата е иста – пресудите не се извршени. Станува збор за пресудите 59491/00 Обединета македонска организација „Илинден“ и други од 19.1.2006 година, конечна на 19.4.2006 година; 34960/04 Обединета македонска организација „Илинден“ и други бр.2 од 18.10.2011, конечна на 3.8.2012; 29496/16 Обединета македонска организација „Илинден“ и други (бр. 3) од 11.1.2018, конечна на 11.4.2018; 70502/13 Јордан Иванов и други од 11.1.2018 до 11.4.2018; 67197/13 Македонски клуб за етничка толеранција во Бугарија и Радонов од 28.5.2020, конечна на 28.5.2020; 23702/15 Василев и Друштвото на репресирани Македонци во Бугарија жртви на комунистичкиот терор од 28.5.2020, конечна на 28.5.2020 година, кои се разгледуваат како „комплексен проблем“.
Комитетот на министрите во својата одлука потсети дека оваа група случаи се однесуваат на неоправдано одбивање од страна на судовите, помеѓу 1999 и 2015 година, да регистрираат здруженија со цел да се добие признавање на „македонското малцинство во Бугарија“, врз основа на опасност за националната безбедност, заштитата на јавниот ред и правата на други (цели насочени кон „признавање на македонското малцинство“ и наводни сепаратистички идеи) и за уставна забрана на здруженија што остваруваат политички цели, како и неуспехот да се усогласат со законските формални барања, кои според Европскиот суд за човекови права претставуваат повреда на членот 11 од Европската конвенција за човекови права.

Комитетот на министрите жали поради фактот што, и покрај усвојувањето на Привремената резолуција и последователните одлуки, повеќе од 16 години по првата правосилна пресуда во оваа група, здруженијата што имаат цел „да добијат признавање на македонското малцинство“ продолжуваат да бидат рутински одбивани за регистрација. Комитетот забележа со загриженост дека здружението Граѓанско здружение за заштита на основните индивидуални права е дефинитивно распуштено, поради причини поврзани со негативна оцена на неговите цели, отфрлени од Европскиот суд во сегашните пресуди, а не поради реални незаконски активности. Тој повторно нагласи дека сегашните пресуди не создаваат обврска за признавање група лица како малцинство, но јасно бараат од националните власти да не одбиваат регистрација врз основа на кои Европскиот суд постојано ги одбивал во однос на целите на здруженијата.
Извршниот орган на Советот на Европа потсетува на позитивните мерки што претходно ги усвоија бугарските власти, вклучувајќи и законските измени од 2018 година, кои воведоа нова административна процедура за регистрација.
Советот на Европа преку својот Комитетот на министрите ги повика властите да ги преземат сите неопходни отворени мерки за целосно усогласување со Привремената резолуција ЦМ/РесДХ(2020)197 и последователните одлуки, особено со обезбедување дека секое ново барање за регистрација од страна на здруженијата апликанти или слични здруженија се разгледува во целосна согласност со членот 11 од конвенцијата и проширување на обврската на агенцијата да дава инструкции за исправка на евиденцијата за регистрација.

Тој понатаму забележа дека за да се овозможи опиплив напредок во овие случаи, агенцијата и надлежните судови, како што посочија, не треба да одбиваат регистрација на здруженија што имаат цел да добијат „признавање на македонското малцинство во Бугарија“ врз основа на кои се во спротивност со пресудите на Европскиот суд во овие случаи и дека треба сеопфатно да ги идентификува сите недостатоци во документите за регистрација на здруженијата апликанти и слични здруженија.
Бугарија и понатаму останува следена во спроведувањето, поточно неспроведувањето на оваа група пресуди од страна на Комитетот на министрите и побара од властите да дадат информации за сите горенаведени прашања до 31 мај 2023 година и одлучија да го продолжат разгледувањето на овие случаи на нивниот 1.475-ти состанок (закажан за септември 2023 година) (ДХ).
Советот на Европа ја изјавува својата подготвеност, во отсуство на опиплив напредок пред нивниот состанок во септември 2023 година, да го покани претседавачот на Комитетот на министри да испрати писмо до бугарските власти барајќи од нив да најдат брзи решенија, со цел целосно и ефективно да ги почитуваат нивните обврски што произлегуваат од пресудите на судот во овие случаи.