Црно-белата фотографија (позната и како монохроматската фотографија) е фотографија каде што секоја позиција на фотографијата може да прикаже различно количество светлина, но не и различна нијанса. Ги вклучува сите форми што произведуваат фотографии што содржат нијанси на неутрално сиво, кои се движат од црно до бело. Други нијанси покрај сивата, како што се сепија, цијан, сина или кафена, исто така може да се користат во монохроматската фотографија. Во современото општество, монохроматската фотографија најчесто се користи за уметнички цели и одредени технички апликации за фотографирање наместо за визуелно прецизно репродуцирање на сцените
Занимливости
Иако методите за фотографирање во боја се појавиле во почетокот на 50-тите години на 19 век, овој вид фотографии започнале да доминираат дури во средината на 20 век. Од самиот почеток, процесите на фотографско снимање, како што се дагеротипот, хартиениот негатив и негативот на стаклениот колодион, не ја прикажувале бојата на светлината (иако тие беа чувствителни на некои бои повеќе од другите), а резултат била токму монохроматската фотографија.
До 80-тите години на 19 век, фотографските процеси што се користеле за печатење негативи – како што се калотип, амбротип, тон, сол и бел печат – генерално создавале фотографии со различни кафени или сепија тонови. Подоцнежните процеси се придвижиле кон црно-бела фотографија, иако фотографите користеле решенија за тонирање за да го претворат среброто на фотографијата во сребрен сулфид, давајќи кафен или сепија тон. Слично на тоа, селенскиот тонер создава сино-црна или виолетова фотографија со конвертирање на среброто во постабилен сребрен селенид. Цијанотиповите користат железни соли наместо соли на сребро, создавајќи сини фотографии.
Повеќето модерни црно-бели филмови, наречени панхроматски филмови, го снимаат целиот видлив спектар. Некои филмови се ортохроматски, снимаат бранови должини на видлива светлина пократки од 590 нанометри, во опсег од сино до зелено од спектарот и се помалку чувствителни на подолгиот опсег на бранови должини (т.е. портокалово-црвено) на видливиот спектар.
Црно-белата фотографија некои ја сметаат за посуптилна и толкувачка и помалку реална од фотографијата во боја. Во компјутерски термини, ова често се нарекува сива скала. Некои сметаат дека црно-белата фотографија додава поемотивен допир на темата, во споредба со оригиналната фотографија во боја.
Монохроматските фотографии може да се произведуваат на повеќе начини. Пронаоѓањето и снимањето сцена што има само варијанти на одредена нијанса, иако е тешко и невообичаено во практика, ќе резултира со фотографија што технички се квалификува како монохроматска фотографија. Исто така, може вештачки да се ограничи опсегот на бои на фотографијата на оние во одредена нијанса со користење црно-бел филм или хартија или со манипулирање со фотографии во боја користејќи компјутерски софтвер.
Фотографиите во боја може да се претворат во црно-бело на компјутерот користејќи неколку методи, вклучувајќи и дезаситирање на постојната РГБ-фотографија во боја, така што ниедна боја не останува видлива (што сепак овозможува да се манипулираат каналите во боја за да се променат тоновите, како што е затемнување на синото небо), или со конвертирање на фотографијата во верзија на сиви тонови (која трајно ги елиминира боите), користејќи софтверски програми како Фотошоп. По конверзијата на софтверот во монохроматска фотографија, една или повеќе нијанси може да ги заменат сивите тонови за да се емулираат дуотони, сепија, селен или златни тонови фотографии или цијанотип, калотип или албумени отпечатоци. Д.Ст.
Примена во астрофотографирањето
Монохроматската техника е популарна меѓу аматерските астрофотографи (астрофотографијата е фотографирање или сликање астрономски објекти, небесни настани или области на ноќното небо). Модерните монохроматски камери располагаат со матрицата во боја што се наоѓа пред сензорот. Тоа овозможува да се користат специјализирани филтри со тесен појас, што овозможува целата област на сензорот да се користи за специфични бранови должини на светлина што се емитуваат од многу објекти во длабоката вселена. Водород-алфа, вообичаена бранова должина што се користи, има црвена боја и само црвените пиксели, приближно 25 отсто од сензорот, ќе ја детектираат оваа светлина. Во монохроматска камера целиот сензор може да се користи за откривање на овој сигнал. Монохроматската фотографија е исто така корисна во области со високо светлосно загадување.
