Пред клучните разговори за климата во Обединетите Арапски Емирати, извештајот на ОН предупредува на катастрофални ризици за системите на Земјата (топење на глечерите, неподнослива топлина и вселенски отпад) и повикува на решавање на причините за проблемот. Извештајот за меѓусебно поврзани ризици од катастрофи ги идентификуваше „опасните точки на ризик“ за системот. Тие се дефинирани како моментот кога одреден социоеколошки систем веќе не е во состојба да ги амортизира ризиците и да ја обезбеди својата очекувана функција, по што ризикот од катастрофа значително се зголемува.
Подземните акумулации се важен ресурс на свежа вода
Извештајот се фокусира на шест области што ја поврзуваат природата со општеството: забрзано исчезнување, исцрпување на подземните води, топење на глечерите, вселенски отпад, неподнослива топлина и неизвесна иднина.
– Бидејќи неселективно ги исцрпуваме нашите водни ресурси, ги уништуваме природата и биолошката разновидност и ги загадуваме Земјата и вселената, опасно сме блиску до работ на повеќекратни ризични точки, кои можат да ги уништат самите системи од кои зависат нашите животи – рече Зита Себесвари, главна авторка на извештајот.
На пример, подземните акумулации претставуваат важен ресурс на свежа вода во светот и денес ублажуваат половина од земјоделските загуби предизвикани од сушите, кои стануваат сѐ почести поради климатските промени.
Но самите водоносни слоеви сега се исцрпуваат побрзо отколку што можат природно да се дополнат. Саудиска Арабија веќе ја премина крајната точка на ризик, а Индија не заостанува.
Во случај на забрзано изумирање, извештајот ги истакнува каскадните ефекти од истребувањето преку синџирите на исхрана.
На пример, гофер желката на која ѝ се заканува изумирање, копа јами што повеќе од 350 други видови ги користат за размножување, хранење, заштита од предатори и избегнување екстремни температури, се истакнува во извештајот.
Ако таа желка исчезне, веројатно ќе изумре и жабата гофер, која помага во контролата на популацијата на инсекти, а тоа ќе има негативни последици низ шумскиот екосистем на југоисточниот дел на САД.
Повеќе од 90.000 глечери се загрозени
Глечерите што складираат огромни количества свежа вода се топат двојно побрзо отколку во последните две децении.
„Врвот на водата“ – точката кога глечерот произведува максимално количество вода што се одлева поради топење е достигната или се очекува да биде достигната во следните десет години за малите глечери во централна Европа, западна Канада и Јужна Америка.
Повеќе од 90.000 глечери на Хималаите, планините Каракорам и Хиндукуш се загрозени, како и речиси 870 милиони луѓе што се потпираат на нив, се предупредува во извештајот.
Во делот за вселенски отпад, извештајот наведува дека орбитата на Земјата е изложена на ризик да достигне толкаво количество отпад што може да предизвика верижна реакција и да ја загрози човечката способност да управува со сателити, вклучувајќи ги и оние што обезбедуваат рано предупредување за катастрофи.
Извештајот предупредува дека решенијата насочени кон одложување на проблемот, наместо вистинско решавање на основните причини, главно се усвојуваат и се спроведуваат.
Треба да разбереме дека постои разлика помеѓу приспособувањето на пресвртните точки на ризик и нивно избегнување, и помеѓу активностите што ги одложуваат ризиците што се наѕираат и оние што нè движат кон трансформација, се вели во извештајот.
