Економистите од блог-странците на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) објавија посебна анализа на домувањето во која укажуваат оти добро функционалниот станбен сектор е од клучно значење за здравјето на општеството, за секоја економија и за финансиската стабилност
Анализа на Меѓународниот монетарен фонд: Глобалната состојба со домувањето од економски аспект
Домувањето како тема од економско значење честопати е предмет на анализи, но неговото најголемо значење потекнува од самиот факт што сите домаќинства, но и поединци посакуваат сопствен дом. Економистите од блог-странците на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) објавија посебна анализа на домувањето во која укажуваат оти добро функционалниот станбен сектор е од клучно значење и показател за здравјето на одредено општество, за секоја економија и за финансиската стабилност.
– Каде и да одам деновиве, разговорот неизбежно се фокусира на зголемените трошоци за домување. Загриженоста опфаќа различни генерации со различни приходи. Младите изгледаат најразочарано бидејќи гледаат дека нивната способност за купување или изнајмување се намалува токму кога планираат да основаат семејства. Причините се сложени и различни, но влогот е недвосмислен: свој дом значи стабилност, безбедност и чувство на припадност. Тоа е суштински дел од благосостојбата – пишува Гита Бат, раководителка на одделот за комуникации за политиките и главна уредничка на магазинот за финансии и развој во „ММФ блог“.
Пандемијата, инфлацијата, понудата и законите придонесуваат за глобална криза
Бат укажува дека домувањето е единствено економско богатство за општеството, а сопственоста на домот е најголемиот извор и на долгови и на богатство. Токму тоа, укажува Бат, го прави домаќинството централно за разбирање зошто економиите трпат циклуси на раст и пад.
– Секторот за домување игра трансформативна улога во обликувањето на националните економски резултати. Но домувањето често недостига во макроекономската анализа. Тековните податоци покажуваат дека побарувачката ја надминува понудата, со негативни импликации за економската мобилност, продуктивноста и растот – нагласува Бат.
Истражувањето на Дениз Иган, економист при ММФ, од друга страна покажува дека пандемијата и повторната инфлација ја предизвикаа најлошата глобална криза за достапност на станови во повеќе од една деценија. Како што станува помалку прифатлива сопственоста, јазот помеѓу оние што имаат и оние што немаат – ја зголемува загриженоста.
Маријн Болхуис, Џад Крамер и Лоренс Самерс ги анализираат повисоките трошоци за изнајмување, особено за домовите. Истражувањата покажаа дека пазарите на станови и хипотеки се клучна и сложена компонента на преносот на монетарната политика. Според нив, длабокото разбирање на овие пазари специфично за земјата е важно за да помогне во оформувањето на монетарната политика.
– Но, не е само инфлацијата, тесната понуда или законите ги зголемуваат цените, па дури и валканите пари се исто така дел од проблемот. Високите недвижности честопати помагаат да се кријат или перат недозволени богатства, дополнително да се нарушат пазарите на домување и да се направи сопственоста на домови подалечен сон за обичните луѓе – се нагласува во нивната анализа.
Експерти на ММФ: Преку соработка на сите сектори до нормализација на пазарот на домување
– Токму од овие причини, како што посочуваат економистите на ММФ, пазарот на домување е скршен. Со оглед дека достапно домување е клучна состојка за здрави, живи градови, што влијае на тоа каде и како луѓето живеат, работат и пристапуваат до услугите, многу е важно пазарите повторно да се нормализираат – посочува Бат во анализата.
Како примери за надминување на проблемите со домувањето, дел од мерките што се преземаат се комбинирање на федералните и општинските програми за реконструкција на зградите во центарот на Сао Паоло, Бразил, кои потоа ќе се користат на пазарот на домување.
Уште еден начин што може да влијае на пазарот е намалување на регулаторните бариери, како што се законите за зонирање и градежните кодови, насочување на поддршката за домаќинствата со ниски приходи.
– Сите сектори – јавни, приватни, непрофитни – мора да работат заедно за да обезбедат поголем пристап до домување. Добро функционалниот станбен сектор е од клучно значење за здравјето на општеството, за секоја економија и за финансиската стабилност. За да ја средиме нашата куќа, мора да го поправиме она што е скршено – заклучува Бат. Е.Р.
