Србија
Интересот за беспилотни летала се зголемил трипати од почетокот на годината. Побарувачката за експерти што можат да управуваат со дронови драстично се зголемува во различни сектори, како што се филмска продукција, градежништво, земјоделство и геодезија
Побарувачката за експерти што можат да управуваат со дронови драстично се зголемува во различни сектори, како што се филмска продукција, градежништво, земјоделство и геодезија, вели инструкторот за пилоти на дронови Милан Лончар, сопственик на компанијата „Ломинго интернешнл“, која работи во повеќе од 20 земји во Европа, како и во Африка и Америка.
Интересно е да се напомене дека интересот за беспилотни летала се зголемил трипати од почетокот на годината. Што всушност влијаеше на овој тренд?
– Да почнеме со земјоделството. На пример, кога прскате посеви по дожд, за да избегнете нивно газење и набивање на почвата со големи трактори и прскалки, работите со дронови што не ги газат посевите и немате штета од два до три проценти. Работи многу побрзо: дрон поминува два хектара за шест минути, а трактор поминува еден хектар за 45 минути – истакнува Лончар, нагласувајќи дека во Србија се дефинирани правилата за употреба на дронови.
Она што сè уште не е стандардно е спроведувањето на прописите во областа на заштитата на растенијата. Претходните прописи ги признаваа воздухопловните средства исклучиво како авиони и хеликоптери, па затоа употребата на многу средства беше ограничена. Сега е потребно производителите на агрохемикалии и опрема и органите за заштита на растенијата да воспостават стандарди за беспилотни летала.
Во Србија обучени над 900 пилоти на дронови во временски период од три години
Леталата без пилоти се користат и за инспекција на далноводи, гасоводи, канали и соларни панели – има зголемен интерес за тоа поради економските придобивки, бидејќи има значителна заштеда на време и потребно е помалку работна сила за да се заврши нешто.
Тоа се причините за зголемувањето на употребата на беспилотни летала за цивилни цели. Инструкторот за пилоти на дронови Милан Лончар вели дека тој обучил повеќе од 900 пилоти за речиси три години работа. Од нив, 40 проценти добиле шанса веднаш да почнат да работат на софистицирани роботи, со добро платена работа.
– Бевме ангажирани да снимаме кули за мобилна мрежа низ цела Европа. Минатата година завршивме работа во Словенија и во Хрватска, со 3.000 кули фотографирани од 50 обучени, лиценцирани пилоти. Сега ги чуваме рудниците во Бор и Мајданпек. Нѐ вработи една компанија за обезбедување бидејќи немаат доволно луѓе за пешачки патроли – објаснува инструкторот за пилоти на дронови Милан Лончар.
Тој исто така истакнува дека неговата компанија неодамна добила работа за обезбедување на железничката пруга од Суботица до Белград, поради честите кражби на кабли. Тој додава дека сите работни места се добро платени.
– Заради обезбедување на рудниците во Бор и Мајданпек, тројца луѓе работат во смени – 10 дена работа, 20 дена одмор. Платата за тие 10 дена е 90.000 динари, имаат сместување, храна и наш дрон, а мора да летаат трипати на ден. Имаше многу ситуации кога снимавме крадци во акција, од безбедно растојание од три до четири километри, и повикавме полициска патрола да го заврши својот дел од работата – вели Лончар.
Огромна потреба од пилоти на дронови и во регионот на Балканот
Моментално се потребни петнаесет-шеснаесет пилоти на дронови во Словенија за да управуваат со леталата што ги мијат соларните панели, кои мора да се третираат на овој начин на секои три месеци за да се собере што е можно повеќе енергија. Се користат поголеми дронови и не е толку едноставно, а платата е 2.500 евра со сместување и храна. Тоа е пет дена во неделата, осум часа на ден.
– Веројатно можеме да добиеме повеќе, штом ќе дадат толку, бидејќи немаат пилот. Затоа ги обучувам моите пилоти да бидат што е можно подобри за да можат да заработат што е можно повеќе – забележува Лончар, додавајќи дека ова е професија што е дефицитарна низ цела Европска Унија – ги викаат од Словенија, Хрватска, Италија, Франција…
Тој вели дека неодамна испратил десет лиценцирани пилоти во Хрватска за да ја измијат фасадата на еден трговски центар.
– Дронови можат да управуваат лица над 16 години ако положат испит во ЕУ, а во Србија старосната граница е 18 години. Имав и студент што ја заврши обуката на 74 години. Единствено е важно да се почитуваат пропишаните правила во врска со дроновите – објаснува Милан Лончар.
Лиценцирање пилоти за управување со дронови
Српскиот закон за дронови од 2020 година ги дели дроновите во четири категории, врз основа на тежината.
Првата категорија вклучува мали дронови со тежина до 249 грама за снимање свадби, за кои не е потребна дозвола.
Втората категорија е до еден килограм, а за неа е потребна дозвола за управување со воздухоплов, која се издава по положување теоретски испит во Дирекцијата за цивилно воздухопловство. За пријавување на испитот се плаќа такса од околу 500 денари, а тој се полага како испит со автомобил, освен што нема практична обука.
Во ЕУ функционира поинаку, пред две години донесоа регулатива за категориите А1, А2 и А3 и откако ќе се аплицира за лиценца, што може да се направи и преку интернет, таа важи пет години. Сите заинтересирани поминуваат низ тридневна основна обука. Првиот ден е теорија, вториот ден е практична обука, а третиот ден е испит за лиценца во Дирекцијата за цивилно воздухопловство. Следуваат напредни и специјализирани обуки – за земјоделство, полиција, армија, пожарникари… Цената на основната обука е 250 евра, а другите се по 500 евра. Р.С.
