„Македоника литера“ неодамна ја објави книгата „Анимистичките концепти во сказните“ од Розе Нешковска Славковска. Предмет на истражување во овој труд е анимистичкиот концепт за надворешната душа и неговото присуство во македонскиот сказничен фолклор.
Анимистичките претстави во сказните се толкуваат од аспект на примитивните анимистички концепти, кои се универзални во сказните на сите народи во светот. Книгата содржи интерпретации на фолклорните мотиви со митолошко-ритуалистичката експликација на врвните митолози, антрополози и фолклористи во светот (Едвард Тајлор, Џејмс Фрејзер и Владимир Проп), а резултатите се применети во повеќе научни дисциплини: фолклористика, антропологија, компаративна митологија и историја на религиите. Прикажувајќи ги анимистичките концепти во македонскиот сказничен фолклор, оваа книга ги продолжува и ги надградува постојните истражувања на овој феномен во македонската фолклористичка наука.
– Новитетите и знаењата што ги нуди се особено значајни во делот на интерпретацијата на македонските волшебни приказни (сказни) од повеќе тематски аспекти на анимизмот и сите негови значенски модификации. Особено значајна за македонската фолклористичка наука е анализата на аспектите на метаморфозата на надворешната душа во сказните запишани од Кузман Шапкарев и од Марко Цепенков. Во овој дел од книгата, Нешковска Славковска нуди релевантна типологија на метаморфозите на душата во материјален или нематеријален објект, како и комбиниран тип на преобразби со солидна научна интерпретација врз апликативен материјал од повеќе репрезентативни македонски волшебни приказни: „Бабината мома Злата Позлатена“, „Силјан Штркот“, „Дуња Ѓузели и царскиот син“, „Четириесетте царски синои и четириесетте снаи, големата змија, Ламјата, Арапо, Царо и Дервишот“ и други – вели издавачот.
Според Нина Анастасова Шкрињариќ, авторка на предговорот, во овој труд анимистичкиот концепт е разгледан на две рамништа: 1. на ниво на колективната психологија (анимистичката теорија на Едвард Тајлор, за анимизмот како базичен религиски концепт) и 2. на ниво на индивидуалната психологија (теоријата на Жан Пијаже за инфантилниот анимизам како задолжителна фаза во развитокот на детското мислење). И во двете теории, анимизмот подразбира: одухотворување на предметите и појавите во природата, нивно персонифицирање и доживување како живи и индивидуални суштества што поседуваат свест и волја.
– Анимистичките секвенци во сказните, колку и да изгледаат нереално и произволно, некогаш биле нераскинлив дел од човековата митолошка вера. Без нивна адекватна научна интерпретација, тие го губат вистинското значење и се доживуваат само како наивни анимизации слични на оние од детските анимирани бајки во кои животните зборуваат, a дрвјата шепотат свети тајни – наведува Трајче Стамески во поговорот на книгата.
Розе Нешковска Славковска дипломирала на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје, на Катедрата за македонски јазик и јужнословенски јазици, а магистрирала во 2016 година на Катедрата за македонска книжевност и јужнословенски книжевности. Оваа книга е ревидирана верзија на магистерскиот труд подготвен под менторство на Нина Анастасова Шкрињариќ.
