Во целиот свет има сѐ помалку вода, особено во градовите, а побарувачката рапидно расте. Кои мерки помагаат да се заштеди вода и да се обезбеди еднаков пристап за сите? Бидејќи половина од светското население сега живее во урбани области и се предвидува дека оваа бројка ќе порасне на околу 6,5 милијарди до средината на векот, зајакнувањето на урбаното водоснабдување е значаен предизвик. Неуспехот да се стори тоа може да доведе до голем недостиг од вода.
Делхи, Кејп Таун и Мексико Сити веќе ги доживеаја импликациите од намалените резерви и одговорија, барем делумно, со рационализирање на водата за пиење. Но, како што нашата клима продолжува да се менува, ќе стапат во игра и долгорочните стратегии за управување. Ова вклучува мерки како што се зачувување на водата, адаптација на постојната инфраструктура и подобро искористување на природните ресурси. Колку можат да бидат ефективни различни решенија?
Поттикнување на приватните домаќинства да штедат вода
Приватните домаќинства користат многу вода – 40 отсто е наменета за туширање, 30 отсто во тоалетите и 13 отсто за перење алишта. За споредба, готвењето и пиењето покриваат само четири проценти од дневните потреби за вода. Просечен Американец троши приближно 300 литри дневно, а во Германија – 125 литри, пишува „Дојче веле“.
Новите технологии како што се ефикасните машини за перење или тоалетните цистерни и тушевите што штедат вода често бараат помалку од половина вода од конвенционалните. Издигнувањето на свеста за овие работи може да ги поттикне луѓето повеќе да размислуваат за употребата на водата.
Кејп Таун, кој со години се бори со недостиг од вода, е фокусиран и на образованието и на модернизацијата. Градските власти им овозможуваат на домаќинствата со ниски приходи да им ги поправаат тоалетите бесплатно, а ја зголемија и цената на водата за да ги поттикнат луѓето да користат помалку. Во 2018 година, кога Кејп Таун се соочи со голема суша, градот успеа да ја намали потрошувачката на вода во просек на само 50 литри по лице.
Финансиски мерки презема и канадскиот град Ванкувер. Во сушните летни месеци водата од градскиот доставувач чини 25 отсто повеќе отколку во дождливите зимски месеци.
Модернизација на цевките и инфраструктурата
Цевките што протекуваат и застарената мрежа за снабдување може да доведат до значителна загуба на вода. Низ Европа, повеќе од 25 отсто од водата за пиење се жртвува на таквите инфраструктурни слабости, додека во некои градови низ светот до 60 отсто од достапните резерви никогаш не стигнуваат до чешмата. Поправката на цевките може значително да ги намали непотребните загуби.
До пред неколку децении, густо населениот град Токио губеше меѓу 15 и 20 отсто од водата поради истекување од цевките. Со повеќе од 27.000 километри цевки, кои постојано се проверуваат и се заменуваат доколку е потребно, таа бројка сега е помала од три проценти.
Ефективното планирање при изградба на нови цевководи може да заштеди многу вода. Сепак, многу градови имаат несоодветна постојна инфраструктура за вода, особено во брзорастечките неформални населби и сиромашни квартови. Побогатите окрузи имаат тенденција да имаат подобри системи за снабдување.
Собирање дождовница и повторна употреба на отпадните води
Кога станува збор за водата во тоалетите, машините за перење алишта и индустријата за добиточна храна, нема потреба да се потпираме на скапоцената вода за пиење. Таканаречената сива вода од собрана дождовница или пречистена отпадна вода, нуди одржлива алтернатива.
Во новите урбани области во Мелбурн (Австралија) и во Архус (Данска), на пример, дождовницата се пренасочува од улиците и тротоарите, се филтрира и потоа се користи во околните згради. Собирањето на дождовницата сега е задолжително за новите згради во многу градови во САД, Индија, Тајван, Шпанија и Турција.
Другите градови, пак, почнуваат повторно да ги користат отпадните води наместо да ги испуштаат во реките. Во Пекинг, рециклираната отпадна вода сочинува една третина од вкупната понуда и главно се користи за чистење улици, миење автомобили, чистење на тоалетите и за полевање на растенијата. Исто така, во Мадрид, прочистената отпадна вода се користи за наводнување на градските паркови, додека во Сингапур, дополнителен чекор на прочистување ја прави пивка.
