Во променливата глобална економија, фокусот на ЕУ на зајакнување на конкурентноста е инхерентно поврзан со економската безбедност. Сепак, за да биде конкурентна, од суштинско значење е „деризикот (економската безбедност) да биде дел од формулата“. Обезбедувањето „отпорност во сите постојни синџири на снабдување“, за да се постигне поголема разновидност во видовите и изворите на критичните потреби, се детектира како основен елемент Унијата да се придвижи напред. Според мислењата на експертите, „нема да биде лесно да се промовира технолошка надмоќ додека се бара одржување на отворени пазари“
Најголемиот светски трговски блок, ЕУ, има нов економски компас
Неодамна претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лејен, одржа моќно обраќање за состојбата на Унијата. Во својот говор таа се осврна на Европската Унија, како најголем светски трговски блок, дека ќе заземе нов курс на економскиот компас. Во тој контекст, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лејен, категорично потврди дека ЕУ ќе постави „нов амбициозен економски курс“.
Прифатен фактот на неоспорната промена во глобалниот поредок, ЕУ ќе се движи по нов и многу поинаков курс
Можеби повеќе од кој било друг настан, војната во Украина беше силен удар за ЕУ. Тематиката на гореспоменатиот говор за состојбата во Унијата го прикажува прагматичното гледиште за барањето на потребните одговори на ЕУ на денешните економски и геополитички предизвици.
Пресекот за состојбата на Унијата направен од страна на претседателката на Европската комисија беше краток, со дипломатска нејасност, но со извонредно високо ниво на прагматизам.
Според анализата на Валбона Зенели и Џозеф Ван, „прифатен е фактот на неоспорната промена во глобалниот поредок, барајќи од ЕУ да се движи по нов и многу поинаков курс“.
– Во променливата глобална економија, фокусот на ЕУ на зајакнување на конкурентноста е инхерентно поврзан со економската безбедност. Сепак, за да бидеме конкурентни, од суштинско значење е деризикот да биде дел од формулата. Обезбедувањето отпорност во сите синџири на снабдување за да се постигне поголема разновидност во видовите и изворите на критичните потреби ќе биде основен елемент за да се придвижи напред. Нема да биде лесно да се промовира технолошка надмоќ додека се бара одржување на отворени пазари. Како резултат на тоа, новата иницијатива ќе биде предводена од поранешниот италијански премиер Марио Драги за да ја направи Европа конкурентна на глобално ниво, се наведува во анализата.
Области од економијата на кои Брисел треба да обрне внимание
Имајќи ги предвид овие случувања, тешко е да се сфати дека пред нешто повеќе од две и пол години ЕУ беше на работ да започне со својот сеопфатен договор за инвестиции меѓу ЕУ и Кина. По седум години преговори, кои беа започнати од германската канцеларка Ангела Меркел, договорот мудро беше замрзнат од Европскиот парламент.
Според „Нешнел интерест“, „по испитувањето на новата стратегија за економска безбедност и деталните точки во говорот на Фон дер Лејен за состојбата на Унијата, јасно е дека ЕУ е на многу поинаков курс“.
– Тежината на европскиот пазар во глобалната економија се намали во последните дваесет години, од 20 отсто во 2001 година на 14,5 отсто во 2023 година, додека кинеската економија порасна од 7 отсто на 19 отсто. Зголемувањето на конкурентноста е клучно бидејќи се предвидува дека економијата на ЕУ ќе порасне за помалку од 1 отсто во 2023 година, во споредба со речиси 4 отсто минатата година. Како што призна Фон дер Лејен, постои критична потреба од промени во политиките за да се подобри леснотијата на водење бизнис за малите и средните претпријатија (МСП). Вистинскиот столб на европската економија, малите и средните претпријатија, сочинува повеќе од 99 отсто од бизнисите и вработува околу 100 милиони луѓе.
Решавањето на прашањето на конкурентноста ќе бара активности за справување со недостигот од вештини со кои се соочуваат 74 проценти од МСП. Само со инвестирање во програми што го развиваат човечкиот талент може да се постигне и да се одржи иновацијата.
Истражување и развој (R&D) е уште една област на која ѝ треба итно внимание. Во споредба со САД и Кина, кои трошат 3,45 отсто и 2,4 отсто од нивниот БДП за истражување и развој, ЕУ троши само 2,2 отсто или 328 милијарди долари. Кинеските трошоци за истражување и развој се зголемија единаесет пати од раните 2000-ти, достигнувајќи 439 милијарди долари во 2022 година. Новите европски инвестиции во автоматизација, роботика и вештачка интелигенција ќе се покажат како исплатливи на долг рок преку обезбедување безбедност и просперитет во заедницата. Сепак, инвестициите во истражување и развој треба да бидат структурирани како сопственичка инвестиција во корист на ЕУ. Во тој поглед, активностите за истражување и развој што се ослободени од ризик бараат нулта базиран преглед на сите тековни договори за истражување и развој меѓу Кина и земјите-членки на ЕУ за заштита на конкурентноста на ЕУ.
За намалувањето на ризикот во синџирите на снабдување
Кога станува збор за намалување на ризикот во синџирите на снабдување во однос на Кина постои јасна усогласеност помеѓу новата економска доктрина на администрацијата на Бајден и предлозите на ЕУ за воспоставување контрола на извозот на одредени технологии. Особено во областите како што се чиста технологија, соларна индустрија и електрични возила, овие контроли се засноваат на американскиот модел.
Иако регулативата на ЕУ за странски директни инвестиции (СДИ) беше воспоставена за да ги направи европските економии подобро опремени за да ги идентификуваат и ублажат ризиците од странски инвестиции за безбедноста и јавниот ред, тоа беше директен одговор на зголеменото влијание на Кина на европскиот пазар користејќи ги државните субвенции. Останува да се види дали ЕУ исто така ќе го следи водството на САД во воспоставувањето механизам за проверка на излезните инвестиции, како што направи за механизмот за внатрешен скрининг на СДИ. Во 2022 година бевме сведоци на ненадеен пораст на европските СДИ кон кинескиот пазар, и покрај забавувањето на вкупните СДИ во Кина, бидејќи инвестициите во ЕУ пораснаа за неверојатни 92 процента.
На ЕУ ѝ претстојат предизвикувачки и возбудливи времиња
Иако поставувањето стратегија за економска безбедност може да биде навремено, има и други предизвици што влијаат на состојбата на Унијата. А некои од нив се акутни. Влијанието на илегалната миграција во Италија и Грција е занемарено предолго и има потреба од квантитативно решение. Без сомнение, Западен Балкан е мекото подножје на Европа и точка на удар за „злобните лоши актери“ да предизвикуваат проблеми.
Време е ЕУ да ги засили своите напори и да послужи како принудна функција за решавање на споровите во Западен Балкан. ЕУ има експертиза и капацитет да помогне во унапредување на усогласеноста на земјите аспиранти со постигнувањето на пристапните протоколи и да го забрза нивниот влез во ЕУ. Во исто време, ЕУ има неограничени алатки за да го промовира владеењето на правото и да го повика раководството одговорно за непреземањето дејства што го поддржуваат нивниот народ.
Фон дер Лејен истакна дека на сцената влегува нова генерација гласачи. Оваа нова генерација, водена од мудроста и искуството на сегашната генерација лидери, може да постигне големи работи. Тоа може да биде дефинитивна точка за ЕУ. Претстојат предизвикувачки и возбудливи времиња. Е.Р.
