Студија на Универзитетот во Амстердам
Најновото истражување спроведено од светски научници доведе до нови сознанија за човечката меморија. Имено, иако настаните од далечното минато исчезнуваат од нашата меморија, сè почесто се случува дури и неодамнешните сеќавања да содржат грешки. Од расправии за тоа кој резервирал катастрофален одмор до различни спомени од големата свадба, настаните од длабокото минато може да завршат погрешно запаметени. Меѓутоа, истражувачите сега тврдат дека дури и неодамнешните сеќавања може да содржат одредени грешки.
Илузии на краткорочната меморија
Научниците што ја проучуваат нашата способност за паметење велат дека луѓето можат да направат грешки само по неколку секунди – феномен што тимот го нарече илузии на краткорочната меморија.
– Дури и во најкраток рок, нашата меморија можеби не е целосно доверлива. Особено кога имаме силни очекувања за тоа каков треба да биде светот, кога нашата меморија ќе почне малку да бледнее, дури и по секунда и пол, две секунди, три секунди, тогаш почнуваме да се пополнуваме врз основа на нашите очекувања – вели Марте Отен, авторка на студијата од Универзитетот во Амстердам.
Отен и нејзините колеги пишуваат и за списанието „Плос ван“, во кое, во една статија, тие зборуваат дека претходните истражувања покажале дека кога на луѓето им се покажува ротирана или свртена буква, тие често пријавуваат дека ја гледаат буквата во нејзината правилна ориентација. Иако тоа претходно им се припишуваше на субјектите што погрешно ја перципираат формата, Отен и колегите имаа свои сомнежи.
– Мислевме дека е поверојатно тоа да биде ефект на меморијата. Така што, добро видовте, но штом ќе го зачувате во меморијата, работите почнуваат да тргнуваат наопаку – рече Отен.
За да истражат дополнително, истражувачите спроведоа четири експерименти, пишува „Гардијан“.
Во првиот, учесниците беа проверени за да се уверат дека можат да ги завршат основните задачи за визуелна меморија пред да им се претстави круг од шест или осум букви, од кои една или две беа огледални слики.
По неколку секунди, на учесниците им беше покажан втор круг букви што им беше наложено да ги игнорираат, тоа дејствуваше како одвлекување на вниманието. Потоа од нив беше побарано да ја изберат, од низа опции, целната форма што била на одредена локација во првиот круг и да ја оценат својата доверба во овој избор.
Грешките се сведуваат на грешки
Резултатите од 23 учесници што често пријавуваа голема доверба во својата одговори открија дека најчеста грешка е изборот на огледалната слика на целната форма. Меѓутоа, тоа се случувало почесто кога целната форма била пресликана буква. Навистина, учесниците пријавиле дека ја виделе вистинската буква 37 проценти од времето кога им била прикажана пресликаната буква, во споредба со 11 проценти од времето за обратното сценарио.
Тимот вели дека пристрасноста сугерира дека грешките се предизвикани од познавањето на азбуката на учесниците, а со тоа и нивните очекувања, а не само сличностите во изгледот на формите.
Бројот на грешки се зголемуваше како што се зголемуваше периодот на одложување или нивото на одвлекување во експериментот, но само таму каде што целната форма беше огледална буква. Тоа, според истражувачите, покажува дека грешките се сведуваат на грешки, не во начинот на кој учесниците ги перципирале формите, туку во нивната краткорочна меморија, бидејќи самата перцепција не би требало да се влошува со текот на времето.
