Бидејќи оваа заедничка мешана комисија доби голем број ингеренции и од нејзината работа зависат многу нешта на нашиот пат кон ЕУ, јавноста со право очекува многу поголема транспарентност и отчетност за сите детали од разговорите. Наместо тоа, се соочуваме со молк и затворени врати, што може само дополнително да ги подгрее шпекулациите што точно се преговара и разговара
Работата на мешаната македонско- бугарска комисија под превез на тајност
Комисијата за историски и образовни прашања деновиве го одржа 20-от состанок, а дводневната средба на македонските и бугарските историчари во Скопје помина без официјална прес-конференција за членовите на двата тима. Пошироката македонска јавност повторно остана во недоумица за што точно се дискутирало на средбата, доколку се земат предвид противречните информации што доаѓаат од различни други извори. Бидејќи оваа заедничка мешана комисија доби голем број ингеренции и од нејзината работа зависат многу нешта на нашиот пат кон ЕУ, јавноста со право очекува многу поголема транспарентност и отчетност за сите детали од разговорите. Наместо тоа, се соочуваме со молк и затворени врати, што може само дополнително да ги подгрее шпекулациите што точно се преговарало и договарало.
На заминувањето од Министерството за надворешни работи, бугарските членови дадоа кратка изјави за македонските медиуми. Според бугарските членови, дводневниот состанок поминал во пријателска атмосфера, но не бил постигнат договор. Било разговарано за повеќе теми, вклучувајќи ја и Охридската архиепископија, но не било разговарано за Гоце Делчев. По завршувањето на дводневната средба, македонските членови на мешаната комисија испратија само кратко соопштение до медиумите.
Во однос на учебниците по историја, тема на дискусија беа средновековните црковни институции и нивното значење за христијанството и словенската писменост и култура. Со оглед на долготрајноста на дискусијата по оваа тема, членовите на комисијата не отворија други теми. Дискусијата по оваа и другите теми за учебниците по историја ќе продолжи на следната средба, која би требало да се одржи кон крајот на октомври оваа година – се наведува во соопштението.
Министерот за надворешни работи Бујар Османи, на новинарското прашање дали на средбата во Скопје се разговарало и за Гоце Делчев, одговори дека за тоа е информиран колку и новинарите.
И јас не сум повеќе информиран за работата на комисијата отколку вие, бидејќи комисијата си е автономна во својата работа и во своите разговори, во содржината на темите. Тоа што знам е дека воопшто не стигнале да работат за Гоце Делчев – рече Бујар Османи.
Противречните и штури информации повторно предизвикаа реакции кај пошироката јавност, но и критики кај експертите и историчарите. Со своја реакција излезе и историчарот Илија Велев, кој прашува со кој образ и со кое достоинство македонските колеги историчари седеле до бугарските историчари овие два дена, кога од некои бугарски колеги во јавноста беа наречени ситни трговци.
Почитувани колеги, поради вашите поранешни посветености на науката, не е доцна ниту сега да се повлечете и да се вратите во институциите од каде што се зачленивте во т.н. комисија, зашто само академските и во научните институции науката, историографијата и македонистиката се достојно афирмирани и заштитени. На вас е да одлучите – нагласува Велев.
Наташа Котлар-Трајкова од Институтот за национална историја – Скопје посочува дека не постојат соодветни услови за работата на мешаната комисија.
Француско-германската комисија работи на една рамноправна основа, Французите не им ги оспоруваат националниот идентитет и јазик на Германците, ниту, пак, Германците им го прават истото тоа на Французите. Бугарската страна донесе декларација за непризнавање на македонскиот јазик. Како преговараат овие луѓе од Македонија, како Бугари со Бугари, како луѓе што зборуваат еден ист јазик или Македонци со Бугари. Уште од самиот почеток, комисијата има несоодветен терен за работа – вели Наташа Котлар-Трајкова. Д.Ст.
Секретаријат од МНР ќе помага во работата на комисијата
Министерот Бујар Османи информира дека секретаријат што веќе постои ќе помага во работата на македонскиот дел од комисијата за историски и образовни прашања. Во него се вклучени тројца историчари и двајца административни работници, кои ќе бидат финансирани од Министерството за надворешни работи.
– МНР создава секретаријат, меѓутоа повторно од луѓе што ќе бидат предложени од комисијата. Тоа ќе бидат нивни асистенти, кои ќе им ги подготвуваат материјалите, ќе им помагаат во административниот дел и во менаџирањето на нивната работа. Тоа ќе биде цел секретаријат, кој ќе биде во функција на поефикасно подготвување и функционирање на Историската комисија, бидејќи нејзиниот степен на подготвеност ќе биде исклучително важен за динамиката на нејзината работа – рече министерот за надворешни работи Бујар Османи.
