- Никогаш не смееме да забораваме дека за да одиме напред како општество, мора да расчистиме со злосторствата на ОВК. Тоа не е само правна обврска туку и морална и цивилизациска должност. Да се расчисти значи да се осудат сите виновни – без разлика на нивната позиција, симболична тежина или политичка заштита – и да излезат пред правдата. Правдата не смее да биде селективна, ниту да се мери според национални или идеолошки интереси. Таа мора да биде универзална, затоа што само универзалната правда може да донесе вистинска слобода
Секој има право на протест доколку му се нарушуваат човековите права, но најавата за протестен собир кај споменикот на Скендербег во Скопје за поддршка на водачите на ОВК што се сега во Хаг е – апсурд! Изборот на локацијата не е случаен. Таа е со голема симболика.
Но, што би рекол Скендербег (познат и како Ѓорѓи Кастриот) за ваквиот собир? Доколку застанеме пред неговиот бронзен лик, речиси можеме да го слушнеме гласот на Скендербег, кој ни вели: „Јас се кренав за слобода, за достоинство и за иднината на поколенијата. Моите битки беа против османлиската власт, но никогаш против невини луѓе. Не ставав цивили врзани за столб и не ги убивав, не им врежував на грбот со нож букви, знаци или симболи, не сопирав пивка вода за да не можат луѓето да си ја изгаснат жедта… Моето оружје беа храброста и мудрата стратегија, а мојата сила – правдата. Злосторствата и злосторниците што денес пред мене ги поддржувате не се моја борба, туку срам што го носат оние што се криеја зад моето име“.
Зошто Скендербег би ни се обратил со овие зборови? Тој е запаметен како еден од најголемите војсководци на Балканот, човек што со својата лична храброст и визија успеал да стане симбол на отпор против османлиската власт. Тој ја напуштил османлиската служба – чин што сам по себе бил ризик и предизвик – и го кренал својот народ во борба за слобода. Војската што ја предводел не била голема по бројност, но била голема по дух. Малата дисциплинирана дружина на Скендербег, со мудра стратегија и непоколеблива решителност, успевала да одолее на многу поголеми армии. Тоа е доказ дека силата не секогаш се мери во бројки, туку во морал, во единство и во јасна цел. Со други зборови, Скендербег е симбол на отпор и достоинство. Неговата слава не произлегува од терор врз цивили, ниту од уништување невини животи. Тој не ставал луѓе на нагазни мини, не палел домови за да остави трага на страв, не ја градел својата легенда врз солзи и крв на беспомошни. Напротив, неговата величина се темели на храброста, на мудрата стратегија и на одбраната на татковината. Оттука, во неговата приказна се огледува една суштинска порака – вистинската слобода не се постигнува со злосторства, туку со достоинствена борба. Затоа Скендербег останува вечен пример за тоа дека водачот може да биде симбол на надеж, а не на страв; дека борбата може да биде извор на гордост, а не на срам.
Сега да се насочиме кон суштината! Злосторствата на ОВК не смеат да се слават, ниту да се чествуваат – исто како што не смеат да се слават ниту фашистичките злосторства. Славењето на насилството е опасна илузија, која ја изопачува вистината и ја труе колективната свест. Кога злосторствата се претставуваат како херојство, тогаш се руши границата меѓу доблеста и злото, меѓу борбата за слобода и теророт врз невини луѓе. Историјата е суров учител. Таа нè предупредува дека секое општество што се обидува да ги оправда или велича злосторствата – без разлика дали тие се извршени во име на идеологија, национализам или лажна слобода – завршува заробено во сопствената заблуда. Таквото општество не гради иднина, туку копа бездна во која повторно ќе падне. Фашистичките злосторства се глобално осудени токму затоа што човештвото сфатило дека не може да има иднина ако се слави насилството. Тие се пример за тоа како една идеологија може да ја уништи човечноста, да ја претвори во машина за омраза и уништување. Истата логика мора да важи и за ОВК – нивните злосторства не смеат да бидат параван за херојство, туку мора да бидат јасно означени како срам и неправда. Да се слават злосторствата значи да се слави неправдата, да се величи страдањето на невините, да се гази врз солзите на жртвите. Тоа е предавство на слободата, предавство на човечноста. Секој што се обидува да ги претстави злосторствата како доблест, всушност ја руши основата на моралот и ја труе иднината на сопствениот народ.
Никогаш не смееме да забораваме дека за да одиме напред како општество, мора да расчистиме со злосторствата на ОВК. Тоа не е само правна обврска туку и морална и цивилизациска должност. Да се расчисти значи да се осудат сите виновни – без разлика на нивната позиција, симболичка тежина или политичка заштита – и тие да излезат пред правдата. Правдата не смее да биде селективна, ниту да се мери според национални или идеолошки интереси. Таа мора да биде универзална, затоа што само универзалната правда може да донесе вистинска слобода.
Но тоа значи и да се соочиме со оние што денес ги чествуваат. Славењето на злосторствата е исто толку опасно како и нивното извршување, затоа што создава култура на заблуда и омраза. Кога злосторствата се претставуваат како херојство, тогаш се труе колективната свест, се руши моралниот темел на општеството и се подготвува терен за нови неправди. Славењето на насилството е предавство на жртвите, предавство на слободата и предавство на иднината. Само преку јасна осуда и соочување со вистината можеме да изградиме општество во кое слободата ќе биде светлина, а не маска за насилство. Вистината е болна, но таа е единствениот лек против заблудата. Осудата е тешка, но таа е единствениот пат кон помирување. Ако ја прикриваме неправдата, тогаш ја осудуваме иднината на повторување на истите грешки.
Затоа, нашата задача е јасна – да ја заштитиме иднината од повторување на злосторствата. Да изградиме култура на паметење, каде што жртвите ќе бидат почитувани, а злосторствата осудени. Да создадеме општество во кое слободата ќе значи достоинство, а не параван за омраза. Само така ќе можеме да кажеме дека сме навистина слободни – слободни од страв, слободни од заблуда, слободни од минатото што не смееме да го повториме. Со јавната поддршка на воените злосторници на ОВК што се во Хаг, и овде во Македонија ќе се самоидентификуваат оние воени злосторници што се присутни во досиејата на македонските хашки случаи. А Скендербег самиот одозгора ќе ги покаже и ќе впери прст врз нив. Ќе останат само правната држава и владеењето на правото докрај да си ја завршат работата.
