- „Би-би-си“ праша фудбалери, стручњаци и судии за тоа како би можел да изгледа фудбалот ако се почне со редефинирање на правилата на игра и потенцијално да се стави крај на безбројните часови дискусија за играњето со рака, офсајдот, системот видеопомошник-судија (ВАР) или за нешто друго
Релативно безопасно одење додека напаѓачот се оддалечува од голот или одлука за играње со рака кога нема непосредна веројатност за гол. Резултат? Пенал и многу голема шанса за гол кога таква можност не постоеше, пишува „Би-би-си“. Дали шут од 11 метри во таква ситуација, по која само голманот треба да се совлада, е праведна одлука? За ова и за слични фудбалски правила „Би-би-си“ праша фудбалери, стручњаци и судии за тоа како би можел да изгледа фудбалот ако се почне со редефинирање на правилата на игра и потенцијално да се стави крај на безбројните часови дискусија за играњето со рака, офсајдот, системот видеопомошник-судија (ВАР) или за нешто друго.
Пенали: Казната да одговара на прекршокот и да има само еден шут
Веќе е дефинирана одлука за црвен картон за прекршок при очигледна можност за постигнување гол, па затоа ќе треба само да се приспособи тоа на каква било шанса за постигнување гол за досудување пенал. Ако е прекршок без јасно напаѓачко влијание, зошто да не и слободен удар? Дали ова може да ги поттикне одбранбените играчи да ги соборуваат противниците во области каде што не би се досудил пенал? Секој намерен прекршок, сепак, би резултирал со пенал. Замислете пеналот да биде одбранет или топката да ја погоди пречката и да се врати назад, играта да биде запрена и топката да му се даде на голманот. Пјерлуиџи Колина, можеби најпознатиот фудбалски судија на сите времиња, а сега шеф на Судискиот комитет на Светската фудбалска федерација (ФИФА) веќе е согласен. Колина тврди дека ако напаѓачката екипа пропуштила толку голема шанса за постигнување гол, зошто треба да ѝ се дозволи втора или дури и трета можност? Во претходните сезони во просек се постигнуваат нешто помалку од три гола по сезона во такви околности, па дали е тоа навистина толку важно? И дали би сакале да ризикуваме да изгубиме некои моменти од играта што се паметат, како голот на Клое Кели во 119. минута за Англија против Италија во полуфиналето на Европското првенство (ЕП) годинава, или голот на Чаби Алонсо од Ливерпул во вториот обид против Милан во нивното драматично враќање во вториот дел од финалето на Лигата на шампионите во 2005 година, или на победничкиот гол на Хари Кејн за Англија против Данска на ЕП 2020, пишува „Би-би-си“. Ако се направи оваа адаптација, изгледот на теренот би можел да се промени, бидејќи повеќе нема да биде потребен полукругот на работ од шеснаесетникот, кој ги држи играчите на девет метри од топката при изведување пенал.
Да се воведе систем за предизвикување
Дали ВАР некогаш ќе биде прифатен? Можеби не во неговата сегашна форма, па што ако се приспособи на систем за предизвици? Фудбалската видеоподдршка (ФВП) на ФИФА се тестира во неколку лиги, вклучувајќи ја и Лига Ф, највисоката лига на фудбал за жени во Шпанија. Според ФВП, на тренерот му се даваат два предизвика по натпревар. Кога ќе се активираат, судијата на теренот оди до мониторот за да ја погледне ситуацијата и да донесе одлука. Нема ВАР што внимателно ја разгледува снимката, туку само оператор за повторување што му ја покажува ситуацијата на судијата, пишува „Би-би-си“. На голманот на Евертон и Англија, Џордан Пикфорд, му се допаѓа тоа.
– Со вклучен ВАР, би го направил тоа како во крикет. Имаат две одлуки и капитенот мора да се погрижи да ги разгледаат во вистинско време. Мислам дека тоа би ја одржало брзината на играта и би го одржало нејзиниот тек – рече Пикфорд, пренесе „Би-би-си“.
Има свои предности. Претпоставката е дека ќе има подобри конечни одлуки, иако тестовите покажаа дека тоа не е секогаш случај, а грешките уште ги прави судијата пред екранот. Водителката на „Натпревар на денот“, Габи Логан, смета дека постои поинаков начин да се направи тоа.
– Треба да има временско ограничување за ВАР. Сите се согласуваме дека ВАР ќе остане и често прави добри работи, но времето што може да го одземе е заморно. Ја запира играта. Луѓето се лутат на тоа. Да беше само 90 секунди, мислам дека ќе се средеа многу работи од тоа, бидејќи ако не е јасно и очигледно за 90 секунди, тогаш не е јасно и очигледно – рече таа.
За поранешниот англиски дефанзивец, Стивен Ворнок, решението е поедноставно, фудбал без ВАР.
– Доста ми е од играчи што не слават голови, од гледачи што не знаат што се случува на стадионот, а има премногу недоследности и се должи на човечка грешка, што уште е огромен проблем – рече тој, пренесе „Би-би-си“.
Офсајди: Без микроскопска технологија
Концептот на офсајд е многу различен од неговото прво воведување во 1863 година, кога, малку како во рагби, фудбалер беше во офсајд ако е пред топката. Три години по неговото воведување, правилото се промени за да се земе предвид позицијата на дефанзивците најблиску до нивниот гол, и оттогаш не се промени многу. Но првичната идеја сигурно не беше дека играчите треба да бидат казнети за тоа што имаат прст пред „офсајд-линијата“? На крајот на краиштата, имаше само процена на помошникот судија. Се вели дека ВАР-технологијата е суперсигурна, но ние сме во рацете на вештачката интелигенција и на ВАР, кој мора рачно да потврди рамка што можеби не е точната точка во која е одиграно со топката. И колку збунувачки можат да бидат тие анимации? Што е со отфрлањето на микроскопската технологија и потпирањето само на ТВ-слика, без линии или графики, и само окото на судијата? Така се прави во фудбалската лига на САД (МЛС), главно поради проблеми со многу различни конфигурации на стадиони. ВАР ги гледа снимките и одлучува дали е можно помошникот да погрешил со одлуката. Ако е така, судијата се испраќа до мониторот да погледне. Со други зборови, МЛС одредува офсајд на јасен и очигледен начин, а не во милиметри, пишува „Би-би-си“. Дали телевизиските компании уште би ги повлекувале своите линии? Веројатно, што несомнено би значело дека контроверзноста околу одлуките за офсајд нема да исчезне. Судија од Премиер-лигата, Ентони Тејлор, имаше порадикален предлог.
– Еден од најдобрите турнири на кои судев беше турнир за затворски службеници и немавме офсајд, и имавме толку многу голови што беше неверојатно. Па, можеби отфрлањето на офсајдот може да биде одговорот – рече тој, пренесе „Би-би-си“.
Игра со рака: Како што беше порано?
Ако прашате фудбалски гледач да го дефинира играњето со рака пред една деценија, ќе добиете едноставен одговор, како на пример: „Топката удира во рака, не е пенал“. Поставете им го тоа прашање денес, и тие веројатно нема да знаат од каде да почнат. Поранешниот капитен на Англија, Алан Ширер, посочи на дел од фразеологијата што влезе во фудбалскиот лексикон околу играњето со рака додека повикува на промени.
– Во близина… очигледна позиција… не е во очигледна позиција… природна. За мене, тоа е мошне едноставно. Дали е намерно играњето со рака или не? – вели тој.
Дел од конфузијата произлезе од големото преработување на правилникот во 2019 година, кога размислувањата за играњето со рака се зголемија од само три реда на цела страница, пишува „Би-би-си“. На судиите им е понудена цела листа причини да се досуди играње со рака. Целта беше да се даде „појасна и поконзистентна дефиниција и толкување“. Она што го донесе беа постојано повеќе казни, бидејќи имаше многу повеќе причини да се досуди. Микродефиницијата за играњето со рака остави на луѓето да не им е јасно, па што ако сѐ се врати на основите? Судијата да ги донесува одлуките за играњето со рака како порано – по инстинкт, пишува „Би-би-си“.
Часовник
Оваа идеја се врти со години, со намера дека ако часовникот е запрен, тимовите да не можат да задржуваат време. Планот би можел да биде секое полувреме да трае по 30 минути, со часовник што се запира кога топката не е во игра. Тоа гарантира 60 минути ефективно време за играње и значи дека голем дел од поттикот да се задржат витални секунди од натпреварот е отстранет. Гледачите би добиле, а не би изгубиле, со просекот на времетраењето на меч со топката во игра сезонава е 55 минути и пет секунди, 114 секунди помалку од минатата сезона. Не е магично стапче, бидејќи тимовите што сакаат да поведат, или да го задржат нерешениот резултат, сепак, би можеле да одат бавно во продолжување на играта, за да го скршат залетот на противникот.
Тактички тајмаути
– Би му дал на секој тим барем еден тајмаут по полувреме да го користи кога сака, пред корнер, пред слободен удар, ако некој е повреден… Ако тренерот треба да се поврзе со својот тим и да промени нешто, би им дозволил да имаат тајмаут како што има во другите спортови – вели поранешниот капитен на Велс, Ешли Вилијамс.
Се чини дека модерниот тренд е тимовите да си обезбедат „неофицијален“ тактички тајмаут со тоа што ќе кажат дека е повреден голман, иако треба да се истакне, за да се избегне сомнеж, дека понекогаш повредите на голманите се вистински, пишува „Би-би-си“. Додека физиотерапевтот влегува на терен, сите играчи се упатуваат кон техничката зона за тимски разговор. Кога тренерот ќе ги пренесе своите клучни пораки, голманот често е во ред да продолжи да игра. Ова може да го промени правецот на играта и негативно да влијае на противникот. Иако тие имаат можност да разговараат и со својот менаџер, чест случај е да не треба ништо да менуваат, па секој тимски разговор има помало влијание, пишува „Би-би-си“. Дали доделениот тактички тајмаут би го спречил ова? Во некои случаи, но не во сите. А што ако им се забрани на играчите да се приближуваат до аут-линијата како група? Или ако на голманот му е потребно внимание од физиотерапевт, нивниот тим да мора да одреди играч што ќе излезе 30 секунди наместо него?, пишува „Би-би-си“.
Бонус поени и казна за нерешено 0-0
Арсен Венгер, кога беше тренер на Арсенал, често зборуваше за давање дополнителни поени на тимовите за да се форсира напаѓачка игра. Никогаш не се прошири нашироко, иако тој се проби во претсезонскиот „Емирати куп“ пред 16 години, со три бода за победа плус еден бод за секој постигнат гол. Постои уште една опција. Поранешниот дефанзивец на Барселона и на Манчестер јунајтед, Жерар Пике, предлага тимовите да не добијат бодови ако натпреварот заврши со резултат 0-0. Пике верува дека здодевните игри би се смениле во последните 20 минути, бидејќи нерешено 0-0 би им дало на тимовите исто толку бодови колку и пораз со 1-0. Контрапоентата е дека понекогаш би било поповолно да се земат истите бодови како противникот, дури и ако тоа е нула, отколку да се ризикува и да се биде со три помалку, пишува „Би-би-си“.
Изведување слободен удар сам на себе
Две сценарија: играч се пробива напред и е соборен од тактички прекршок, или голман излегува од својот шеснаесетник и ја исфрла топката во публиката. Играта често не може да почне веднаш, бидејќи тимот треба да се подготви. Но што ако играч може да изведе слободен удар, аут или корнер сам на себе и да трча со топката? Можеби изгледа малку необично, но тоа би ја направило играта побрза и можеби дури и ќе донесе повеќе голови. Поранешниот играч од средниот ред на Англија, Дени Марфи, рече: „Твоја предност е, ја имаш топката, па зошто мора да ја додаваш на некој друг за да можеш брзо да ја продолжиш играта?“
Головите да се зголемат
Во 1996 година, поранешниот претседател на ФИФА, Сеп Блатер, сакал да ја зголеми големината на фудбалските голови за 50 см во ширина и 25 см во висина, но немал доволно поддршка, пишува „Би-би-си“. Дали е време повторно да се погледне ова? Големината на головите, 7,32 метри во ширина и 2,44 метри во висина, не е се променила 150 години. Но просечната височина на луѓето се зголемила во тој период, што би сугерирало дека голманите сега се во предност. Сепак, ова има две страни. Во 1875 година, фудбалските топки биле изработувани од рачно шиена кожа, често станувала потешка од дождот. Денес тие се лесни и направени од синтетичка кожа и дизајнирани да го потпомогнат движењето низ воздухот. Голманите би тврделе дека секоја предност што ја имаат е споредлива само со еволуцијата на топката и атлетскиот дух на играчите, пишува „Би-би-си. Н.М.
