Сем Алардајс / Фото: ЕПА
  • Со оглед на тоа што современите тренери им ставаат поголем акцент на прекините, откажувајќи се од игра базирана на посед во корист на подиректен бренд на фудбал, почнува да изгледа како да сме биле тука и претходно. Сем Алардајс го водеше Болтон од второто ниво до Европа, пред да води мноштво други клубови, вклучувајќи ги Њукасл, Блекбурн и Вест хем, и тоа го направи со стил на фудбал што повторно станува редовна глетка во англиската Премиер-лига, пишува „Би-би-си“

Петта минута, голманот ја има топката, наместо да му ја додаде на одбранбен фудбалер, тој ја шутира далеку. Високиот напаѓач ја одбива, негов колега напаѓач ја брка за да тргне кон голот. Звучи како фудбал од минатото. Но не, тоа е мечот Манчестер јунајтед – Челси во Премиерлигата пред десетина дена, пишува „Би-би-си“. Со оглед на тоа што современите тренери им ставаат поголем акцент на прекините, откажувајќи се од игра базирана на посед во корист на подиректен бренд на фудбал, почнува да изгледа како да сме биле тука и претходно. Сем Алардајс го водеше Болтон од второто ниво до Европа, пред да води мноштво други клубови, вклучувајќи ги Њукасл, Блекбурн и Вест хем, и тоа го направи со стил на фудбал што повторно станува редовна глетка во англиската Премиерлига, пишува „Би-би-си“.
– Во тоа време бевме силно критикувани. Но бевме пред играта и многу луѓе, особено во поголемите клубови, па дури и во печатот, немаа премногу комплименти – вели Алардајс за „Би-би-си“.
Па, што мисли Големиот Сем за фудбалот во 2025 година, навидум усвојувајќи го прирачникот што го спроведуваше тој пред повеќе од 20 години?

Висока позиција

Кога Пари сен Жермен ја почна својата одбрана на титулата во Лигата на шампионите (ЛШ) со победа против Аталанта во првото коло, главниот тренер Луис Енрике не беше покрај аут-линијата во првото полувреме. Тој не беше суспендиран, туку одлучи да го гледа натпреварот од седиште високо на трибините.
– Долго време ги гледам тренерите за рагби како ги анализираат натпреварите одозгора. Секогаш сум отворен за сѐ што може да ги подобри нашите перформанси – рече Шпанецот.
Се враќаме 25 години, Алардајс беше еден од малкуте тренери што ги претпочитаа трибините пред аут-линијата.
– Имате поголем, подобар преглед. Не сте толку емоционално поврзани – вели тој.
Во контакт со клупата преку радиоврска, Алардајс ја виде вредноста и во комуникацијата со неговите асистенти.
– Наместо само да зборувам во соблекувалната, сѐ што сакав да им го покажам на играчите, всушност можев директно да им го покажам. Од трибината ги водев Болтон, Њукасл, Блекбурн – објаснува тој.
Зошто престана да го прави тоа?
– Кога отидов во Вест хем (во 2011 година), забелешките беа што прави менаџерот на трибината, а не долу на клупата. Не само гледачите туку и директорите велеа „зошто го правите тоа“ – вели тој, пренесе „Би-би-си“.
Тие надворешни притисоци околу неговите распореди за седење беа многу тешки.
– На крајот, се откажав. Повремено се враќав на тоа, но никогаш толку често колку што го правев во тие три клуба. Ако добивате критики од домашните навивачи затоа што не сте таму каде што очекуваат да бидете, мора да им обезбедите соодветна средина за да видат дека го правите вистинското нешто, иако мислев дека не е така – рече Алардајс за „Би-би-си“.

Долга топка до висок фудбалер

Кевин Дејвис, Марк Видука, Енди Керол и Кристијан Бентеке – Алардајс сакаше висок фудбалер во нападот, како и неговиот систем. Тие беа клучни во тактиката што фаворизираше директен бренд на фудбал, ставајќи акцент на првото додавање напред. Некои од значајните трансфери ова лето се: Манчестер јунајтед го ангажира Бенјамин Шешко (198 см), Њукасл го обезбеди Ник Волтемаде (198 см) и Евертон го донесе Тиерно Бери (198 см), а Ерлинг Холанд (198 см) продолжува да напредува во Манчестер сити откако се приклучи во 2022 година. За да се извлече најдоброто од овие играчи, кореографијата на внимателно испреплетени додавања од задната линија се чини дека станува сѐ помалку модерна.
– Одлично е за промена да се видат напаѓачи што играат како предни фудбалери. Во претходните три или четири години тие стоеја на средината и прашуваа „кога ќе добијам топка“. На предните играчи нема да им биде толку здодевно како што им беше во претходните четири години. Тоа ќе биде случај, бидејќи напаѓачот сака да биде внесен во играта – вели Алардајс.
Дали го гледаме крајот на она што Алардајс го нарекува „пандемија“ на играње од задната линија, пишува „Би-би-си“.
– Се менува повторно. Статистика вели дека губењето топка во сопствената половина води до гол против вас почесто отколку кога противникот гради од сопствената одбрана и постигнува голови. Значи, можеби трендот е повторно да се биде поразумен во користењето на вештините што ги имате во вашиот тим до максимум. Не сакаме централните халфови да имаат поголем посед на топката од кој било друг во тимот – рече тој, пренесе „Би-би-си“.

Прекини

Во 2015 година Алардајс го презеде Сандерленд, кој во октомври беше на 19-то место без победа во осум натпревари, и го одведе до безбедно место во Премиерлигата. Секако, напаѓач како Џермејн Дефо, кој постигна 15 гола, помогна, но неверојатното оружје на тимот беа прекините.
– Корнерите и слободните удари се исклучително важни. Мора да се користат далечни фрлања од аут. Ако играчот не се чувствува удобно, не го користите. Но ако се чувствува удобно, го користите – вели Алардајс.
Без пеналите, ниту еден тим не постигна повеќе од 14-те гола на Сандерленд од прекини во таа сезона.
– Во мое време, целите на нашите играчи беа да се обидат да бидат подобри од просечната статистика во Премиерлигата. Дефанзивно мораше да бидеме подобри од преостанатите осум екипи од долниот дел на табелата и да постигнуваме повеќе голови, ако не во отворена игра, тогаш по прекини – објаснува Алардајс
Досега сезонава 27,7 отсто од головите без пенали во Премиерлигата се постигнати од прекини, повеќе од која било сезона од претходните 15. Со оглед на тоа што Арсенал е најмоќниот тим од Премиерлигата во овој поглед во претходните две сезони, нивниот тренер за прекини, Николас Ховер, дури беше прославен со мурал насликан од навивач во близината на стадионот „Емирати“, пишува „Би-би-си“. Алардајс верува дека Французинот и неговите колеги тренери за прекини се трендсетери.
– Има сѐ повеќе и повеќе тренери за прекини од кога било досега. Арсенал се справи многу добро со тоа. Тие малку се променија годинава, бидејќи сите мораа да поминат многу време обидувајќи се да ги сопрат при корнер – рече тој.
Како најдобро да се искористи корнер?
– Убавината е во тоа кој го изведува корнерот. Играчите на Арсенал ја испраќаат топката во вистинските места речиси цело време. Ако го немате тој играч, вашите прекини се неуспешни – објаснува Алардајс.

Елемент на изненадување

Алардајс секогаш сакал да проба нешто ново, а неговиот совет е јасен за секој млад тренер што се двоуми да ја тестира сопствената тактичка иновација- бидете различни.
– Континуираното перење мозок од „можете да играте само на овој начин“ до неодамна ги плашеше тренерите, особено младите тренери. Тренерите се плашат да донесат одлична алатка поради критиките, не само од гледачите туку можеби и од одредени новинари – вели тој.
Значи, дали тимовите што ги мешаат работите, користат долги аути или ја уфрлаат топката директно од почетниот удар, уште една тактика адаптирана од рагби, би можеле да бидат новата нормалност?
– По неколку кола, сите други на теренот знаат што следува. Па, почнувате да тренирате за тоа. Елементот на изненадување е огромен, особено во првите 15 минути. Видов тренери како скокаат и танцуваат на аут-линијата кога сѐ уште не го разработиле системот. Добивме многу резултати со таков вид тактика, а потоа се вративме таму каде што би ни било најудобно. Јас би го зел овој пат. Најдете нешто сами. Бидете први што ќе го направите и ќе видете дали ќе функционира. И ако функционира, ќе ги изненадите сите – вели Алардајс, пренесе „Би-би-си“. Н.М.