Агенцијата на Обединетите нации за помош и работа за палестинските бегалци „УНРВА“ (UNRWA), Меѓународниот суд на правдата и генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш се меѓу фаворитите за Нобеловата награда за мир за 2024 година, обележана со војните во Газа и Украина, сметаат европските експерти во изјавите за „Ројтерс“.
Норвешкиот Нобелов комитет, имајќи ги предвид претходните одлуки, е способен да направи целосно изненадување на 11 октомври, кога традиционално ќе го прогласи добитникот на Нобеловата награда за мир, а не е исклучено и да не ја додели наградата.
Рускиот опозициски лидер Алексеј Навални, кој во февруари почина во затворска колонија на Арктикот, обложувалниците го прогласија за фаворит, но тој не може постхумно да ја добие наградата.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски е меѓу омилените на обложувалниците, но малку е веројатно дека тој би можел да биде лауреат, бидејќи тој е лидер на нација во војна.
Нобеловиот комитет овој пат би можел да се фокусира на актерите кои им помагаат на настраданите цивили.
Директорот на Институтот за мировни истражувања во Осло, Хенрик Урдал, изјави за „Ројтерс“ дека „УНРВА“ може да биде таков кандидат, бидејќи врши исклучително важна работа за палестинските цивили кои ги трпат последиците од војната во Појасот Газа.
Доделувањето на наградата на „УНРВА“, од друга страна, би можело да биде контроверзно, со оглед на израелските обвинувања дека одредени претставници на агенцијата учествувале во нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година на југот на Израел, што беше причина за војната во Газа.
Некои земји го прекинаа финансирањето на „УНРВА“ како резултат на наводите, но повеќето донатори оттогаш беа вратени на работа.
Внатрешната истрага на ОН покажа дека девет вработени во таа агенција биле вклучени во нападот на Хамас и тие биле отпуштени. „УНРВА“, инаку, го обвинува Израел дека се обидува да ја разбие агенцијата, основана во 1949 година и обезбедува хуманитарна помош за милиони Палестинци во Појасот Газа, Западниот Брег, Јордан, Сирија и Либан.
Петчлениот Нобеловиот комитет, кој е назначен од норвешкиот парламент, би можел да се фокусира и на потребата од зајакнување на меѓународниот светски поредок воспоставен по Втората светска војна и неговата чадор институција – ОН, што би значело дека Нобеловата награда за мир може да да му биде доделена на Гутереш, независно или заедно со највисокиот суд на ОН – изјави за „Ројтерс“ историчарот Асле Свен, од Меѓународниот суд на правдата, кој со години ја проучува Нобеловата награда за мир.
Нобеловиот комитет исто така може да одлучи да не ја додели наградата оваа година, што досега се случило 19 пати, а последен пат во 1972 година.
– Можеби оваа година Нобеловиот комитет би можел едноставно да се воздржи од доделување на наградата и да го привлече вниманието на фактот дека ова е планета во војна – рече Ден Смит, шеф на Институтот за истражување на мирот во Стокхолм.
Номинациите за Нобеловата награда за мир се тајни веќе 50 години, но номинаторите можат да изберат јавно да ги објават своите номинирани.
Меѓу веќе познатите номинации се Агенцијата за бегалци на ОН (УНХЦР), папата Франциско и британскиот историчар на природата и заштитник на дивиот свет Дејвид Атенборо.
