Фото: Пиксабеј

Може ли планетата да се олади со создавање посветли облаци? За таков експеримент се одлучува во Аламеда, Калифорнија, што предизвика глобална контроверзија меѓу научниците што истражуваат сѐ што е поврзано со геоинженерството, широка категорија техники насочени кон манипулирање со климата. Истражувачите од Универзитетот во Вашингтон го проучуваат концептот наречен „осветлување на морските облаци“, чија цел е да ги забави климатските промени со прскање на облаците со морска сол. Честичките сол им помагаат на облаците да формираат ситни сјајни капки вода, кои ја одбиваат сончевата светлина од земјата пред да ја загреат планетата.

Во април, научниците од Универзитетот во Вашингтон започнаа со тестирање машина за прскање со солена вода на бродот „УСС хорнет“, „пензиониран“ носач на авиони закотвен во Аламеда. Градот паузираше со експериментот во мај, наведувајќи ги здравствената и еколошката загриженост, но надворешните консултанти ангажирани од градот подоцна заклучија дека тестот не претставува „мерлив здравствен ризик за околната заедница“.

Експериментот „Аламеда“ не е наменет да ги „промени облаците или кој било аспект од локалното време или клима“, смета Сара Доерти, атмосферска научничка од Универзитетот во Вашингтон, која ја води универзитетската програма за осветлување на морските облаци. Научниците само тестираат дали нивната машина за прскање сол функционира и проучуваат како честичките сол се движат низ воздухот.

Некои екологисти тврдат дека овие идеи може да имаат опасни, непредвидливи и несакани ефекти – и да го одвлечат вниманието од намалувањето на емисиите на јаглерод, што е најсигурниот начин да се избегнат климатските промени.

Осветлувањето на облакот се обидува да ја излади планетата со рефлексија на повеќе сончева светлина назад во вселената. Некои научници се надеваат дека тоа би можело да му купи на човештвото повеќе време за да ги намали емисиите на јаглерод – или да ги заштити прегреаните океански средини како Големиот Корален Гребен. Меките бели врвови на одредени облаци дејствуваат како природна заштита од сонцето за планетата. Капките вода и ледените кристали во нив рефлектираат од 30 до 60 проценти од сончевата светлина што ги погодува, според НАСА. Истражувачите по геоинженерство веруваат дека можат да ги направат облаците посветли и да го зголемат нивниот ефект на ладење со зголемување на бројот на капки што ги содржат.

Експериментот е дизајниран да ја тестира новата машина за прскање сол за да види дали работи надвор од лабораторијата и да проучи некоја основна физика за тоа како честичките се движат низ воздухот. Но некои еколошки групи се спротивставуваат на осветлувањето на морскиот облак и другите геоинженерски техники бидејќи се загрижени дека менувањето на планетарните системи ќе има несакани последици и ќе им даде изговор на загадувачите да продолжат да пумпаат јаглерод во атмосферата. Повеќе од 70 еколошки непрофитни и активистички групи напишаа отворено писмо против ова истражување.