Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП) не ги прифати барањата на словенечките рибари да бидат отфрлени казните што им ги изрече државата Хрватска за движење и лов во хрватските води на Пиранскиот Залив, со образложение дека рибарите знаеле дека хрватската граница е среде Пиранскиот Залив. Ова беше објавено во четвртокот на веб-страницата на Европскиот суд за човекови права. „Во одлуката во случајот ’Челери и други против Хрватска’, Европскиот суд за човекови права едногласно ги прогласи барањата за недопуштени. Одлуката е конечна“, соопшти официјално Европскиот суд за човекови права
ПРОДОЛЖУВА СПОРОТ НА ХРВАТСКА И СЛОВЕНИЈА ЗА РИБОЛОВОТ ВО ЈАДРАНСКО МОРЕ
Случајот што се водеше пред Европскиот суд за човекови права (ЕСЧП), пред кој словенечките рибари поведоа постапка за да бидат отфрлени казните што им ги изрече државата Хрватска за нелегален лов и движење во хрватските води на Пиранскиот Залив (кој ѝ припаѓа на Хрватска), заврши на жал на подносителите, односно со прогласување на барањата на словенечките рибари како – недопуштени, односно отфрлени тужби.
Спорот беше поведен и се однесуваше на казните што Хрватска им ги изрече на словенечките рибари за преминување на средната линија во Пиранскиот Залив, во област за која тврдат дека е нивна и Хрватска и Словенија, врз основа на непризнавањето или признавањето на одлуката на граничната арбитража. „Судот заклучи дека не е надлежен да одлучува за полноважноста и правните ефекти на арбитражната одлука од 2017 година со која е утврдена поморската граница меѓу двете земји“, се наведува во одлуката на судот и се додава дека врз основа на хрватските закони, јасно е каде е поморската граница, затоа рибарите треба да бидат свесни дека нивното однесување во спорните води ќе претставува прекршување според хрватските закони. Затоа судот ги одби нивните тужби.
Во образложението на Европскиот суд за човекови права се додава дека словенечките рибари поднеле вкупно 451 тужба против Хрватска, а пред судот се водат околу 800 тужби на хрватски рибари против Словенија. Судот избра три случаи на словенечки рибари како застапнички. Судот потсети дека Хрватска и Словенија се обидоа да ја решат границата од распадот на Југославија и дека е постигнат договор за арбитража со кој Словенија доби три четвртини од Пиранскиот Залив, што таа земја го признава, а Хрватска не.
Повлекување на Хрватска од арбитражната постапка
„Геополитика“ пишува дека во 2014 година Хрватска почна да ги предупредува словенечките рибари да не влегуваат во нејзините територијални води. Словенечките рибари поднесоа тужби, сметајќи дека не влегле во хрватските територијални води затоа што тоа е област доделена на Словенија во 2017 година преку гранична арбитража. „Обвинителите имплицитно побараа да се утврди дека Хрватска го прекршила меѓународното право и конвенцијата со тоа што не ја почитувала границата утврдена со таа одлука. Во овој поглед Судот повтори дека конвенцијата треба да се толкува земајќи го предвид меѓународното право каде што е можно. Меѓутоа, задачата на Судот не беше да ја потврди усогласеноста со меѓународните инструменти, туку со конвенцијата“, напиша аналитичкиот портал „Геополитика“. Исто така во анализата на порталот се издвојува дека „судот потсетил дека Хрватска се повлече од арбитражната постапка поради несоодветни контакти меѓу арбитражата и Словенија и ја оспори валидноста на арбитражната одлука. Имено, арбитражната одлука не стапила во сила во Хрватска.
„Не е на Судот да одлучува за валидноста на повлекувањето на Хрватска или за валидноста и правните ефекти на арбитражната одлука, бидејќи овие прашања се надвор од неговата јурисдикција“, објави Европскиот суд за човекови права. Истиот суд во одлуката забележа дека обемот на хрватските морски води е прецизно дефиниран со хрватскиот закон, а средната линија е морската граница во Пиранскиот Залив. „Судот затоа не најде основа за тврдењето на тужителот дека не можеле да ги предвидат правните последици од нивното однесување во спорните води како што ги означува Хрватска“, соопшти судот, додавајќи дека „тоа дополнително го поткрепува и познатиот спор меѓу двете држави, со многуте такви ситни прекршоци и предупредувања од хрватските власти до словенечките рибари од 2014 година“. Со оглед на овие наоди, Судот ги прогласи барањата за неприфатливи.
Р.Б.
Какви беа реакциите од Словенија
Аналитичкиот портал „Геополитика“ пишува за реакцијата на правната застапничка на словенечките рибари Маја Менард.
Имено, правната застапничка на словенечките рибари Маја Менард цени дека Европскиот суд за човекови права целосно ја следи аргументацијата на Хрватска и дека многу јасно зазеде став дека хрватското непризнавање на арбитражната одлука е доволно за да се доведе во прашање определување на границата.
– Тоа во основа значи дека за судот воопшто не е дефинирана границата меѓу двете земји – рече таа.
Менард додаде дека во исто време судот смета дека словенечките рибари не можат да тврдат дека не биле уредно осудени.
– Судот не се занимаваше со арбитражната одлука со која на Словенија ѝ се доделија три четвртини од Пиранскиот Залив бидејќи Хрватска, за разлика од Словенија, не ја признава таа арбитража – изјави правната застапничка на словенечките рибари Маја Менард.
Словенечките рибари не се изненадени од одлуката на Судот и најверојатно нема да ловат риба во спорните води. Рибарот Роберт Радоловиќ изјави за јавноста дека таквата одлука е очекувана, бидејќи „досега немало успешна тужба против Хрватска“. Тој не сакаше да зборува за понатамошните чекори, бидејќи сега рибарите треба да се сретнат, но рече дека и пред одлуката разговарале дека повеќе нема да ловат во спорните води на Пиранскиот Залив, бидејќи казните што ги добиле досега биле премногу одлични. Како што рече Радоловиќ, тој самиот има казни од околу 200.000 евра. Радоловиќ додаде дека рибарите уживаат ограничена поддршка од државата и дека знае дека државата нема да им ги плати казните бидејќи така ќе им се признае границата на половина од Заливот. Рибарот Златко Новоградец изјави за јавноста дека не оди на лов во спорното место бидејќи не сака да има проблеми. Радоловиќ е еден од тројцата рибари чии тужби судот ги утврди како репрезентативни предмети, а одлуката во нивниот случај ќе влијае и на другите.
Словенечкиот министер за земјоделство Матеја Чалушиќ изјави дека државата ќе продолжи да им помага на рибарите и дека Словенија ќе продолжи да се залага Хрватска да ја признае арбитражната одлука. Словенечката влада посочува дека одлуката на ЕСЧП не влијае на таа пресуда.
– Рибарите се жртви на хрватското непризнавање на арбитражната пресуда и се казнети за риболов во словенечките води – рече Чалушиќ.
