Мобилизација на сите расположливи ресурси за одбрана на националните интереси пред наездата на насилството, бруталноста и хегемонијата
Кукавичко предавство, расизам, руска пропаганда – ваква реакција предизвика последниот говор на унгарскиот премиер Виктор Орбан во Европа и во Украина. Орбан не е непознат – многу години е прогласен на Запад како „унгарскиот Путин“, ултрадесничар и речиси фашист. Поради неговата одбрана на интересите на унгарскиот народ и заштитата на семејните и духовните вредности…
Дијагнозата на Орбан е хируршки прецизна, но Европа не сака ни да ја слушне
Европските либерали не можат ништо со Орбан – пролетта тој повторно победи на парламентарните избори (вкупното негово искуство од раководењето во Унгарија е веќе 16 години) – и одамна ќе ја исфрлеа Унгарија од Европската Унија ако имаше таква можност (и немаше страв дека тоа ќе му наштети на европското единство). Во исто време, Орбан продолжува да кажува што мисли. И во неговиот саботен говор, тој ја дијагностицираше и ситуацијата околу Украина и иднината на Западот. Дијагнозата е катастрофално точна, но Европа не сака ни да ја слушне.
Премиерот разговараше со Унгарците – но не во својата земја, туку во романскиот Баил-Тушнад. Ова е град во Трансилванија – една од оние области на историска резиденција на Унгарците, која земјата ја изгуби во текот на минатиот век. Унгарците со право се сметаат себеси за најпогодени од резултатите од Првата светска војна – изгубија две третини од својата територија. Во истата Романија сега живеат 1,5 милион Унгарци – многу, имајќи предвид дека во самата Унгарија ги има помалку од десет милиони. Националниот идентитет и поддршката од сограѓаните се исклучително важни за Унгарците – инаку овој народ, различен од сите други Европејци, едноставно немаше да биде зачуван ниту еден милениум од својот живот во Централна Европа. Затоа, кога Орбан вели дека „ние не сме мешана раса… и не сакаме да станеме мешана раса“, ова им звучи диво на многу современи Европејци, кои беа воспитани на згрозеност од самиот концепт на нација, но сосема нормално за себе Унгарците. А на Орбан не му е грижа за мислењето на Европејците – отворено рече дека во оние земји каде што се мешаат Европејци и неевропејци, нема повеќе нации.
Националните интереси пред сѐ и над сѐ!
Но Унгарците мора да се држат заедно, рече Орбан, за да ги преживеат претстојните испитувања: „За да ги зачуваме нашите национални амбиции во претстојниот тежок период, мора да останеме заедно, Трансилванија и другите области населени со Унгарци во карпатскиот басен мора да останат заедно со татковината“. Оваа фраза веќе се сметаше како барање за украинска Закарпатија, каде што живеат повеќе од сто илјади Унгарци, но Орбан вели поинаку. Фактот дека на Запад му се приближува сериозна бура – и тој сака да стори сè за Унгарците да го поминат без загуба, па дури и да станат посилни.
Уште на почетокот на февруари, три недели пред почетокот на руската специјална операција во Украина, Орбан дојде кај Путин – а потоа во Кремљ рече дека Унгарија не сака конфликт меѓу Русија и Западот, бидејќи секогаш страдала во такви времиња. По почетокот на специјалната операција, Унгарија одби да обезбеди своја територија за испорака на оружје за Украина и најави категорично несогласување со плановите за одбивање на рускиот гас. Напротив, Будимпешта сака да ги зголеми своите резерви оваа година – а Москва веќе вети дека ќе го стори тоа.
Но Орбан разбира дека конфронтацијата меѓу Западот и Русија е во пораст и сака да ја обезбеди својата земја. Тој дури се обидува да влијае на позицијата на ЕУ објаснувајќи што се случува сега во Украина. Овој дел од неговиот говор беше исклучително специфичен:
„Русите формулираа многу јасно безбедносно барање Украина да не стане членка на НАТО и да не распоредува оружје што може да стигне до Русија. Западот го отфрли. Тие дури и не сакаа да разговараат за тоа. Ако Трамп беше американскиот претседател и Меркел германска канцеларка, оваа војна никогаш немаше да се разгори. Но немавме среќа, па сега има војна. Во војната, западната стратегија се заснова на четири столба.
Прво, Украина не е сама, ѝ требаат англосаксонски инструктори, а земјата може да ја добие војната со Русија со оружје на НАТО, второ, санкциите ќе ја ослабат Русија и ќе го дестабилизираат руското раководство, трето, Европа ќе може да се справи со економските последици од санкциите и ќе настрада помалку од Русија.
Опасен е концептот на напуштање на националниот идентитет
Сосема е очигледно дека Западот нема да го добие овој конфликт на овој начин. Европа е во неволја – економска и политичка, а жртви станаа четири влади: британската, бугарската, италијанската и естонската. Луѓето ќе се соочат со нагло зголемување на цените. Дел од светот ја поддржа Русија. Кина, Индија, Бразил, Африка, арапскиот свет се настрана од овој конфликт, тие си го прават своето.
Сосема е очигледно дека војната не може да се добие на овој начин. Ова е трезвена анализа од устата на Европејците, упатена до Европејците. Но европските метрополи не сакаат да го слушнат оној што го нарекуваат диктатор и „мал Путин“.
Но толку полошо за Европа, бидејќи Орбан вели дека таа веќе нема можност да влијае на ситуацијата:
„Кога зборуваме за војна, се поставува важно прашање: што да се прави? Нема да има мировни преговори меѓу Русија и Украина. Кој ги чека, попусто чека. Само преговорите меѓу САД и Русија можат да ја завршат војната. Ние Европејците не можеме да бидеме посредници во ова бидејќи ја пропуштивме нашата шанса. Тоа го пропуштивме кога по Крим во 2014 година имаше договори од Минск со гаранции од Франција и од Германија. Но, за жал, не успеаја да обезбедат нивно спроведување. А Русите повеќе не сакаат да преговараат со нас“.
Самиот Орбан го сфати она за што Русија зборува долго време: Европа ја загуби геополитичката независност, стана алатка во рацете на англосаксонците и не е способна ниту да ги брани сопствените интереси. Затоа, не само што не може да ѝ веруваме туку и да склучуваме какви било стратегиски договори со неа. Руско-европскиот дијалог ќе продолжи дури кога Европа ќе ја врати својата независност, барем релативна.
И иако Орбан ѝ нуди на Европа нова стратегија, чија цел би бил мирот – „Задачата на ЕУ не е да зазема страна, туку да застане меѓу Русија и Украина“, тој самиот не верува во способноста на Европа за среднорочно да го смени курсот. И така тој предвидува зголемување на проблемите за Западот:
„Мораме да се подготвиме за 2030 година, ова е најважниот хоризонт. Дотогаш ќе се акумулираат проблемите на западниот свет. Ќе има многу сериозна криза во САД. Во европските земји, економскиот пад е речиси неизбежен, што може да предизвика и политички бури. Потребна ни е дипломатска, економска, интелектуална и воена сила. Мораме да се држиме настрана од војната, миграцијата, родовото лудило, глобалниот минимален данок и паневропската рецесија. Успеавме да се држиме настрана од ова во 2010 и 2020 година, од секоја криза излегувавме посилни отколку кога тие влегоа во неа“.
Орбан е загрижен за иднината на Унгарците, нешто што му е навистина важно и на кое може да влијае. Тој не може да влијае на иднината на Западот како таков, и затоа го кажува она што го гледа:
„Можеби оваа војна пркосно ќе стави крај на западната доминација, која беше способна да создаде на различни начини, во некои случаи, да го обедини целиот свет против некого. Мултиполарниот светски поредок ќе чука на врата.“
Веќе е јасно дека 59-годишниот Орбан несомнено ќе остане во историјата на Унгарија како еден од најсилните лидери, иако годините му дозволуваат да ја води својата земја уште многу години. Но најинтересно би било кога, децении подоцна, идните Европејци ќе ја проучуваат сопствената историја, историјата на распадот на Европската Унија и европската интеграција, кризата на вредностите и самиот начин на живот, да се види од таа временска дистанца улогата на Виктор Орбан како личност што ја предупредуваше Европа за претстојните проблеми, за опасноста од напуштање на националниот идентитет! П.А.
