Фото: Пиксабеј

За да помогне во борбата против инфлацијата, на Пентагон му беа дадени 1,05 милијарда долари за да ги распореди во индустријата. Сега, документите разгледани од „Брејкинг дифенс“ и интервјуата со клучните функционери откриваат како и зошто одредени програми победиле

За да помогне во борбата против инфлацијата, на Министерството за одбрана на САД му беа дадени 1,05 милијарда долари

Кога инфлацијата порасна во пресрет на пандемијата, одбранбената индустрија категорично го предупреди Пентагон за проблем: поскапувањата почнаа да ги туркаат клучните проекти низ војската далеку од нивните планирани буџети, зголемувајќи го ризикот тие програми да потфрлат.
Така, индустријата се сврте кон Конгресот за спас, а политичките претставници одобрија. Како дел од договорот за трошење од фискалната 2023 година, Капитол Хил одвои приближно 1,05 милијарда долари за да понуди олеснување за низа проекти низ Пентагон за „ревидирани економски претпоставки“. И тогаш, за голем дел од јавноста, парите се изгубија од радарот, бидејќи избраните проекти беа здружени во збирка документи за репрограмирање доставени до законодавците во голема мера без дадени објаснувања зошто и како се избрани тие програми.
Но претходно непријавен документ испратен до Конгресот и добиен од „Брејкинг дифенс“, заедно со нови интервјуа со претставници на Пентагон, аналитичари и фигури од индустријата, открива како Министерството за одбрана утврдило кои програми со висок приоритет се достојни за помошта на даночните обврзници – и што ќе се случеше ако тие не ја добиеја помошта.
– На крајот, имавме одобрување во вредност од нешто повеќе од една милијарда долари. Значи, ги имавме армијата, морнарицата и воздухопловните сили, кои имаат најголем дел од договорите, исто така ги идентификуваа приоритетите од нивната перспектива на она што тие мислеа дека се најлошите проблеми, што беше корисно за нас – рече контролорот на Министерството за одбрана, Мајк Мекорд.

ГОТОВИНА ЗА ГОЛЕМИ ПОМОРСКИ ПЛАТФОРМИ

Од вкупно 68 проекти избрани за помош, 13 добија над 10 милиони американски долари, 35 добија меѓу еден и 10 милиони американски долари, а другите проекти беа наградени со помалку од еден милион американски долари. Најдобрите пет програми по износи во долари се собраа во три четвртини од сумата од милијарда долари, внесувајќи готовина во големи купувања на платформи како што се бродови, борбени авиони и хеликоптери. Водечки примател на помош беа фрегатите од класата „Констелејшн“ на морнарицата, изградени од ФММ, со вкупна вредност од 310 милиони долари. Тоа вклучуваше два различни фонда на пари: 222,8 милиони долари за покривање на трошоците за бродовите ФФГ 62, 63 и 64, како и втора исплата од 86,8 милиони долари за ФФГ 65.
Тод Харисон, експерт за одбранбен буџет во Американскиот институт за претпријатија, истакна дека една од причините поради која бродоградбата е на врвот на листата веројатно е поради особеностите на поморските набавки.
– Не можете да купите половина брод. Штом цената ќе се зголеми, ако ја немате целата сума, не можете да ја нарачате – рече Харисон.
На второ место се најде новиот „еф-15 и-екс“ на воздухопловните сили, изграден од „Боинг“, кој доби 154,4 милиони долари за да помогне во набавката на четвртиот производствен дел на борбениот авион.
На третото место беше програмата за експедициска морска база (ЕСБ) на морнарицата, чиј главен изведувач е „Џенерал дајнамикс НАССКО“, на која ѝ беа доделени 107,4 милиони долари за финансирање на недостатоците во ЕСБ 7 и ЕСБ 8. Нафташот за дополнување на флотата на НАССКО од класата „Џон Луис“ го освои четвртото место, собирајќи 102,4 милиони долари.
А заокружувајќи ги првите пет приматели беше армискиот јуришен хеликоптер „АХ-64Е апачи“, исто така направен од „Боинг“, кој доби околу 93,9 милиони долари за да помогне во купувањето пет дополнителни авиони.

КАКО ФУНКЦИОНИРАШЕ ПРОГРАМАТА ЗА ПОМОШ?

Анализата на програмските оправдувања покажува дека Пентагон гледал различни форми на раст на цените во хаотичното опкружување по ковид-пандемијата како квалификувани примери на инфлација, од цената на материјалите до конкуренцијата на пазарот на трудот што ги зголемува платите.
– Ова не е само за вредноста туку и за националната безбедност. Конгресот присвои пари за да ги купи овие системи за оружје во овие количества со причина и ние сакаме да се увериме дека навистина се купени количества што Конгресот ги сметаше за соодветни – рече Харисон во врска со олеснувањето на инфлацијата.
Конгресот издвои милијарда долари за олеснување на инфлацијата во Делот 8121 од нацрт-законот за одбранбени средства за фискална 2023 година, но не без некои последователни предупредувања. Парите требаше да бидат исплатени таа фискална година, на пример, што беше предизвик бидејќи континуираното решение го одложи почетокот на периодот на трошење за три месеци. Исто така, средствата можеа да се потрошат само за набавки и истражувачки иницијативи.
– Би сакал да можам да го направам тоа малку поинаку, можеби, но поради временските ограничувања и критериумите, луѓето што се појавија и ги исполнија барањата на Пентагон, добија малку повеќе од другите луѓе – рече Мекорд.
Според портпаролот на воздухопловните сили, канцеларијата на Мекорд се обратила и побарала од секоја од воените служби да обезбеди кандидати за помош, со разбирање дека средствата треба да се искористат до крајот на фискалната 2023 година. Канцеларијата на Мекорд потоа „ја одреди конечната распределба помеѓу услугите“, рече портпаролот, кој, пак, ги обезбеди средствата за помош за нивните специфични програми. Претставниците на одделенијата на армијата и морнарицата не одговорија на прашањата од „Брејкинг дифенс“.
Еден критичен фактор во процесот беше дали договорите претходно биле преговарани со одредби за зголемување на цените во случај на инфлација. Многу програми во извештајот за инфлација на Пентагон, како и примери во документите за репрограмирање, наведуваат зголемувања според клаузули за економско приспособување на цените (EПA) – договорни аранжмани што ѝ овозможуваат на индустријата да ги зголеми цените кога трошоците се зголемуваат. Клаузули на EПA, исто така, ја овластуваат владата да преговара за пониски цени во случај да паднат трошоците.
– Договорот требаше да биде структуриран на начин за да може да се плати корекција на инфлацијата. Тие имаа договор според кој се размислуваше за ваков проблем. Нивните договори беа напишани на начин што беше многу подложен на идентификување на ескалација на цените. И некои договори едноставно не се напишани на тој начин – рече Мекорд за програмите што ги исполнуваат условите за олеснување.
Сепак, прашањето на ЕПА не беше ќор-сокак: Одредбата во нацрт-законот за одбранбена политика за фискалната 2023 година му овозможи на Пентагон едноставно да ги измени постојните договори за да им обезбеди повеќе пари, дури и ако немаа клаузули како EПA, според портпарол на воздухопловните сили. На тој начин Б-21, новиот стелт-бомбардер на „Нортроп Груман“, можеше да ги искористи предностите од 60 милиони американски долари во средства за помош што претходно ги обелодени компанијата, иако не е јасно кои други програми можеби имаат корист од истиот процес. „Нортроп“ упати прашања до воздухопловните сили.
Извештајот за инфлацијата на Пентагон идентификува специфични програми што добиле пари, иако ретко следеше како точно се трошат парите за олеснување на инфлацијата во програмата, каде завршија во синџирот на снабдување и кој, на крајот, има најмногу корист, главно затоа што Пентагон не мора да знае – според Мекорд.
– Немаме видливост да кажеме, ако му дадов на „Локид“ или на „Боинг“ 10 милиони долари, колку од тоа течеше за мал бизнис. Би сакал да имам совршени информации, знаете, колку од оваа милијарда долари отишле за малите бизниси. Но во однос на директното вложување од нас до мал бизнис, тоа не беше голема сума, за жал, или, пак, онолку колку што би сакале – рече тој.
„Боинг“ одби да даде коментар за оваа приказна. „Брејкинг дифенс“ се обрати до главните изведувачи чии програми добија вкупно 10 милиони долари или повеќе за олеснување на инфлацијата, како и до сите компании инаку споменати во оваа приказна. Во голема мера, тие компании одбија да дадат конкретни податоци за тоа колку средства за помош биле прифатени од изведувачот и колку биле филтрирани низ синџирот на снабдување. Во други случаи, главните изведувачи можеби немале ни толку истакната улога во процесот на олеснување на инфлацијата.


Финансирање без директна контрола од Пентагон

Според извештајот на Пентагон, само мал дел од вкупното олеснување – девет милиони долари – им биле доделени директно на малите бизниси.
Мекорд призна дека финансирањето за помош не е лек за индустријата, но нагласи дека голем дел од буџетот за одбрана – од горната линија воспоставена од Белата куќа до финалните резервации одобрени од Конгресот – останува надвор од директна контрола на Пентагон.
– Додека работиме преку буџетот, работиме внатрешно за да ги решиме проблемите каде што можеме да преместиме пари. И тогаш, кога комисиите на Конгресот ни даваат можност, ние одиме кај нив со некои проблеми. Но колку повеќе се добро дефинирани нашите проблеми и колку е поголем опсегот, толку подобро правиме – рече Мекорд.