Во близината на Марсеј, Франција, се гради нова подводна лабораторија со целосно далечинско управување. Станува збор за лабораторијата наречена медитеранска подводна лабораторија Прованса (ЛСПМ), која е најсовремена подводна истражувачка постројка и се наоѓа на 40 километри јужно од Тулон. Ова е прва лабораторија од ваков вид во Европа, која всушност веќе е во функција. Опремена е со високотехнолошки научни инструменти и сензори за океанографија, геологија и физика на честички, како и други области.
Инфраструктурата е изградена на длабочина од 2.450 метри и содржи најсовремена научна опрема, вклучувајќи и детектор за неутрино „Кјубик километар неутрино телескоп“ (КМ3НеТ), кој се состои од 2.070 сфери распоредени на 115 линии закотвени на дното на океанот, кои се затегнати и потопени од пливки. Дел од платформата се еколошките сензори на ЕМЦО, кои се клучни за следење на состојбата на океаните.
Кога ќе биде целосно завршена, ЛСПМ ќе има електрооптички кабли за поврзување на копно, разводни кутии за поврзување на подводни инструменти, систем за акустично позиционирање, разводна кутија посветена на мерките за заштита на животната средина и друго.
На копно ќе има главна контролна соба во Ла Сен сур Мер за контрола на експериментите во реално време, собирање податоци, брзо поврзување со други центри за контрола и складирање, соба за далечинско управување, изложбен простор, прием и мултимедијални инсталации.
– Овие огромни низи детектори можат да детектираат неутрини што доаѓаат од небото на јужната хемисфера. Во ретки околности, неутрините комуницираат со молекулите на водата создавајќи синкав блесок на светлина во темнината на океанската бездна. Откривањето на оваа светлина ни овозможува да ги измериме насоките и енергијата на неутриното – рече директорот за истражување, Пашал Којл.
На платформата ќе биде сместен и подводен робот наречен БетиБот, опремен со напредни сензори што можат да мерат различни параметри на океаните, како температура, кислород, концентрација на јаглерод диоксид, брзина и насока на струјата, соленост и концентрација на честички. Како и другите инструменти на ЛСПМ, овој робот ќе се контролира од далечина од брегот. Исто така, ќе може да се искачи на вештачки гребен висок два метра и да ги мери својствата на водата, дури и кога е далеку од седиментите на океанското дно. Заедно со примената на нов инструмент за следење на нивото на радиоактивност, ќе се користи и спектрометар на гама-зраци.
Стереокамера со еден фотон ќе се користи за мерење на биолуминисценцијата на организмите во длабоко море. Според истражувачите, подводната лабораторија ќе им овозможи на научниците подобро да разберат многу различни морски феномени.
– Клучната работа што треба да се проучува е долгорочниот ефект на глобалното затоплување. Набљудувањата на ЛСПМ веќе укажуваат на зголемување на температурата на морето и намалување на нивото на кислород дури и на овие длабочини – заклучи Којл.
