Барањето за внесување 3.504 Бугари во преамбулата на македонскиот устав како услов за почнување на преговорите со ЕУ, како дел од усвоениот француски предлог, отвора многу сериозни прашања, дилеми и огромен број обврски што Република Македонија треба да ги исполни. Оттука, земјите-членки се многу внимателни при доделувањето на статусот „припадник на национално малцинство“, бидејќи истите тие се поврзани со исполнување голем број обврски, кои во случајот со Република Македонија се поврзани и со ратификацијата на Рамковната конвенција за заштитата на националните малцинства на Советот на Европа, а ќе бидат дел од огромна листа на идни обврски за нашата земја, кои Бугарија ќе ги внесе во Акцискиот план за национални малцинства како дел од усвоената рамка за преговори со ЕУ.
Има ли Владата на Република Македонија подготвено анализа како ќе одговори на некои од идните официјални барања што Софија сигурно веќе ги подготвила, а истите тие ќе бидат дел од Акцискиот план и ќе се однесуваат на обезбедување право на образование, отворање бугарски паралелки и училишта, заштита на бугарската култура и обезбедување соодветни медиуми, регистрација на политички партии, рамковни вработувањата итн? Листата е навистина голема, а тоа на Софија ќе ѝ даде дополнителна алатка за бесконечно вето од една страна и од друга страна ќе отвори процес на тивка асимилација на дел од македонското население, кое заради привилегиите да се вработува во државната администрација ќе се пријавува како дел од бугарскиот народ. Проблемот е уште подлабок и директно поврзан со тезата дека ние Македонците сме неосвестени Бугари, па внесувањето на деловите од бугарскиот народ во преамбулата на македонскиот устав директно ќе влијае на уривање на темелите на суверенитетот на македонската држава.
Од друга страна, обврските што Бугарија ги прифатила со ратификацијата на Рамковната конвенција за заштитата на националните малцинства на Советот на Европа во голема мера се базираат на добрата волја на земјите-членки за нивна имплементација, како и систематско неисполнување на пресудите на Европскиот суд за човекови права, кои создаваат состојба на нормализирање на принципот на неисполнување на преземените меѓународни обврски каде што Бугарија претставува еклатантен пример.
Дополнително, критериумите од Копенхаген како дел од пристапните преговори вклучуваат гарантирање на демократијата, владеењето на правото и човековите права и заштитата на малцинските права каде што во моментот кога земјата кандидат станува полноправен член на Европската Унија нема понатамошен мониторинг на исполнување на бараните критериуми за заштита на правата на малцинствата. Оттука постои огромна разлика меѓу земјите-членки на ЕУ во почитувањето на правата на малцинствата и недостиг од ефективни правни орудија за почитување на правата на малцинствата меѓу земјите-членки.
Имајќи предвид дека нема заеднички ЕУ-стандард за гарантирањето на почитувањето на малцинските права ниту, пак, заедничко разбирање кој може да биде сметан како личност што припаѓа на малцинство и нема соодветна дефиниција од Обединетите нации, дефиницијата за националните малцинства може да се базира на дефиницијата дадена во препораките на парламентарното собрание на Советот на Европа 1201 од 1993 година за Дополнителниот протокол за правата на малцинствата на Европската конвенција за човекови права, каде што конкретно стои:
да живеат на територијата на државата и се државјани на истата таа;
да имаат долгорочни и силни врски со државата;
да имаат различни етнички, културни, религиозни и јазични карактеристики;
да бидат во доволен број застапени во државата иако помалку од другиот дел на населението во државата;
да имаат мотив да го зачуваат она што претставува нивен идентитет, кој се однесува на јазикот, културата и религијата.
Тргнувајќи од членовите 2 и 3 од Договорот за ЕУ, членот 19 од Повелбата за функционирањето на ЕУ, Декларацијата на ООН за правата на лицата што припаѓаат на национални, етнички и религиозни малцинства, Европската конвенција за човекови права и соодветните протоколи, извештаите на Европската агенцијата за фундаментални права, документите на ОБСЕ, заштитата на малцинствата претставува интегрален дел од човековите права, кои се универзални и неделиви и се основа за мирот, безбедноста и стабилноста во Европа. Осум проценти од населението во Европа припаѓа на некое малцинство, а нивото на дискриминацијата, насилството и асимилаторската политика во одредени земји-членки на ЕУ е во постојан пораст и придонесува националните малцинства да не бидат во можност да ги остваруваат основните човекови права, вклучувајќи ги и припадниците на македонското малцинство во Бугарија и во Грција.
Олгица Василевска Дипломатка и поранешна вршителка на должност во Постојаната мисија на Република Македонија при Советот на Европа во Стразбур
