Забележливи индикатори за промената на улогите на Франција и Италија на европската политичка сцена
- Зголемениот долг и петте премиери за помалку од две години го ставија Париз во несигурна позиција, додека Рим ужива политичка стабилност. Во ситуација на длабока политичка и општествена криза, францускиот претседател Макрон прибегнува кон политички практики вообичаени за Италија, но не и за Франција
Сојузниците на италијанската премиерка Џорџа Мелони се во победнички круг, додека француската политика сè повеќе добива италијански вкус. Со двајца премиери соборени за девет месеци и долг што се натрупува при загриженоста на финансиските пазари, ситуацијата во Париз сè повеќе наликува на Рим помеѓу 1980-тите и 1990-тите, кога владите на земјата, кои беа озлогласени по краткотрајноста, беа заглавени во сопствената должничка криза, наведува угледниот европски медиум „Политико“ во анализа на актуелната политичка и општествена состојба во двете влијателни членки на Европската Унија.
Маките на Париз не го загрижуваат Рим
Во меѓувреме, владата на Мелони се покажа поефикасна во намалувањето на огромниот долг на Италија и е подготвена да остане на власт до крајот на својот мандат. Ова ѝ дава на Италија чувство на политичка стабилност што долго време беше заштитен знак на француската политика.
Италија ја добива оваа рунда од трансалпското ривалство и не срамеше да се пофали со тоа. Италијанските весници и тамошните алиберални медиуми што ја поддржуваат Мелони го прифаќаат задоволството од туѓата несреќа, како и Матео Салвини, жестокиот заменик-премиер на земјата. Тој брзо го прослави она што го нарече „безброен пораз“ за францускиот претседател Емануел Макрон.
Додека другите сојузници на Мелони велат дека се загрижени за ситуацијата во Франција, тие исто така брзо истакнуваат дека десно ориентираната влада на Рим успева таму каде што француските центристи не успеваат.
– Во своите срца, некои членови на италијанската влада можеби не се толку вознемирени од моментната ситуација, но не можат да го кажат тоа јавно – вели Марк Лазар, експерт за француско-италијански односи. кој предава на универзитети во Париз и во Рим.
Погрешните политики на Макрон го ослабеа угледот на Франција во ЕУ, влијанието на Италија се зголемува
Европратеникот Никола Прокачини, еден од неколкуте италијански функционери со кои разговараше „Политико“, забележа дека Франција промени пет премиери за помалку од две години и се чини дека губи влијание во Брисел, токму кога неговата земја може „да влијае врз остатокот од Европската Унија“ дури и повеќе отколку што влијаеше за време на златниот период на поранешниот премиер Марио Драги.
– Очигледно, политиките што ги промовираат владите на Макрон се погрешни политики – рече Прокачини, кој е копретседател на групата ЕЦР во Европскиот парламент и е близок сојузник на Мелони.
Пратеник од коалицијата на Мелони, кому му беше дадена анонимност за да зборува искрено, шеговито забележа дека „кратко откако францускиот премиер Франсоа Бајру нè обвини за фискален дампинг, неговата сопствена влада беше отфрлена“.
Пратеникот се осврна на обвинувањето на Бајру од минатиот месец дека италијанската влада се обидува да ги привлече богатите француски домаќинства во Италија, нудејќи им даночни олеснувања.
Тој спор беше најновиот во низата несогласувања меѓу Рим и Париз што се појавија во јавноста. А другите се однесуваа на прашања како што се миграцијата и правото на абортус.
Француско усвојување на италијанскиот политички модел
Откако предвремените избори во Франција во летото 2024 година доведоа до поделен парламент, Макрон залудно се обидуваше да ги убеди пратениците во својата земја да се вклучат во градењето коалиции, кои се вообичаени за Италија или Германија, но ретки во Франција.
Мандатот на новиот француски премиер Себастијан Лекорну започна дефинитивно на италијански начин, при што Макрон го замоли да одржи консултации со партиите за буџетот за следната година пред да формира влада. Овој потег наликува на „истражувачкиот мандат“ што италијанските претседатели понекогаш им го даваат на потенцијалните премиери за да разговараат со партиите и да проценат дали парламентарното мнозинство би можело да поддржи идна влада.
Сепак, Лекорну се обидува да види дали може да изгради доволно поддршка во францускиот законодавен дом за да донесе буџет што ќе осигури дека финансиите на Франција ќе изгледаат помалку како оние на Италија, земја долго време синоним за неодговорно трошење и неодржлив долг.
За време на минатите кризи, Италија честопати се обраќаше кон технократски влади предводени од „надворешни“ кадри како што се Марио Монти и Марио Драги, а поддржани од мејнстрим-партиите.
Сепак, широкораспространетиот гнев кон реформите предводени од Монти помогна во поттикнувањето на антилибералистичките партии како што се Движењето пет ѕвезди и Лигата, според Лазар, експерт за француско-италијански прашања. Десет години подоцна, Мелони успеа да го искористи своето противење на владата на Драги, претставувајќи се себеси како лидер против естаблишментот и победувајќи на изборите во 2022 година.
Таборот на Макрон веројатно наоѓа малку инспирација во италијанската технократска опција, знаејќи добро дека тоа би можело дополнително да го поттикне сè попопуларниот Национален собир на Марин Ле Пен пред важните општински избори следната година и претседателските избори во 2027 година. Р.С.
Италија подобро се справува со јавниот долг
И Италија и Франција во моментов се оптоварени со повеќе од три трилиони евра јавен долг. Но Италија, иако исто така е виновна за проблемите за време на пандемијата со својата озлогласена шема за даночен кредит – т.н. супербонус, направи подобра работа во коригирањето на својот курс во последните две години.
Се предвидува дека буџетскиот дефицит на Италија ќе изнесува 3,3 проценти од бруто-домашниот производ оваа година, додека францускиот веројатно ќе достигне 5,4 проценти од БДП. Се чини дека Рим е подготвен да се усогласи со европските правила што ја ограничуваат бројката на три проценти од БДП следната година, додека Париз планира да ја постигне оваа цел дури во 2029 година.
Финансиските пазари го забележаа тоа. Инвеститорите сега ги сметаат француските обврзници за ризични како и италијанските. Приносите од 10-годишните обврзници на двете земји се затворија точно на исто ниво од 3,49 проценти минатата недела.
Иако кредитниот рејтинг на Италија сè е уште понизок од францускиот, постојат знаци дека двата можеби полека се приближуваат. Во петокот, „Фич“ го зголеми рејтингот на Италија од БББ на БББ+, само неколку дена откако го намали рејтингот на Франција од АА- на А+. Р.С.
