При говорот за состојбата на Европската Унија
Актуелната претседателка на Европската комисија Урсула фон дер Лејен пред европратениците ќе поднесе извештај за состојбата на Унијата, во моментот кога европскиот континент минува низ голема криза, јавувда дописникот на МИА.
Амбицијата е несомнено претерана: да се одржи говор за состојбата на Унијата во Европскиот парламент на американски начин. Во Соединетите Американски Држави, овој говор, за време на кој претседателот секоја година го подготвува билансот на својата акција пред Конгресот и го презентира својот патоказ за остатокот од годината, е врвна точка во американскиот демократски живот. На ниво на Европската Унија, да бидеме искрени, пишува францускиот портал „Слалт“, говорот на претседателката или претседателот на Европската комисија пред европратениците останува доверлив секоја година, следен само од евро-гиковите и професионалците за европски прашања.
Сепак, оваа среда, Урсула фон дер Лејен, актуелната претседателка на Европската комисија, ќе дојде да поднесе извештај до Европскиот парламент, директно избран од граѓаните на ЕУ и кој гласа европски закони со земјите-членки кои се состануваат во Советот на Европската Унија. Воведен со Договорот од Лисабон од 2010 година, оваа европска верзија на обраќањето за состојбата на Унијата оваа година ќе се емитува во живо од „Франс24“ и „Франсинфо“, што е голем чекор напред во покривањето на европските вести, сè уште скромно во Франција.
На Урсула фон дер Лејен нема да ѝ биде лесно да го привлечи обичниот европски граѓанин. Таа ќе зборува наизменично на германски, француски и англиски, а говорот ќе биде преведен на 23 јазици на ЕУ и на украински. Јазична пристрасност што нема да ја зајакне нејзината харизма. И потценување е да се каже дека и недостига.
– Најчесто кога зборува, е ладно, е крајно рамно. Нема невербален, никаков гест. Нема грубост, ниту на страната на личноста, ниту на страната на заложбите и позите што таа ги зазема – жали Михаел Малхербе, автор на блогот „Дешифрирање на европската комуникација“.
Мора да се каже дека Урсула Фон дер Лејен има вештина да биде ставена во сенка. Прво од нејзините европски комесари. Французинот Тиери Бретон ги монополизира телевизорите, без разлика дали станува збор за европската стратегија за вакцини во екот на кризата ковид-19, регулирањето на дигиталните гиганти или дури неодамна енергетската криза. И ако Европскиот зелен пакт остане голем проект на претседателката, оваа стратегија за борба против климатските промени го има лицето и на харизматичниот европски комесар задолжен за досието, Холанѓанецот Франс Тимерманс. Урсула фон дер Лејен потоа е ставена во сенка од земјите-членки.
Планот за закрепнување по пандемијата од 750 милијарди евра инјектирани во европските економии во форма на заеми и помош за државите на ЕУ, изготвен и предводен од Европската комисија, ќе влезе во историјата како резултат на договорот меѓу Франција и Германија во корист на заеднички европски долг.
Покрај тоа, кога таа пристигна на чело во 2019 година, за време на говорот во Европскиот парламент, претседателката сакаше „геополитичка“ комисија, но навистина земјите-членки го диктирираат „ла“ што се однесува до надворешните работи. Пакетите за санкции против Русија од почетокот на војната започната против Украина во февруари минатата година, пред портите на Европската Унија, не би биле можни без договорот на Дваесет и седумте. Оружјето испорачано од Европејците за Украина се купува на ниво на земја-членка. И поради недостаток на заедничка одбрана, Европската унија продолжува да зависи од својот американски сојузник, како што покажаа неодамнешните апликации на Финска и Шведска за членство во НАТО.
Под овие услови, тешко е да се биде сила на инкарнација.
– Кога таа рече дека Украина е дел од „европското семејство“, кое ѝ овозможило да стане глава на домаќинство, таа брзо беше преформулирана. Таа беше потсетена дека земјите-членки беа тие кои одлучуваа за проширувањето на Унијата. Сепак, треба да му се даде повеќе месо на европскиот проект – потсетува Михаел Малхербе.
Поминувајќи низ европските училишта во Брисел, ќерка на европски службеник, Урсула фон дер Лејен се чини дека задржала премногу германско влијание од нејзината кариера во владите на поранешната германска канцеларка Ангела Меркел. Таа ја нема европската длабочина на Жан-Клод Јункер, нејзиниот претходник, кој помина многу години во бриселските кругови. И епизодата #софагат, која ја виде огорчена од протоколот што не и предвидуваше место за време на посетата со нејзиниот колега и ривал, претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел, на турскиот претседател Ердоган, можеше да биде проследена со силна феминистичка посветеност, но ништо слично.
-Во нејзината порака има нецелосност и недостиг од еманципација – продолжува комуникаторот Михаел Малхербе, за разлика од друга претседателка, Роберта Мецола, претседателка на Европскиот парламент, која сака да каже дека целата своја кариера ја поминала во Брисел и го гради наративот на исполнета европска политичарка.
Денес, претседателката Урсула фон дер Лејен ќе го одржи својот среднорочен говор. Несомнено најважното нешто сега кога војната се врати на европскиот континент, дека либералните демократии никогаш не биле толку загрозени и што Европската Унија минува низ сериозна енергетска криза.
-Таа најави геополитичка комисија, сега е време тоа да се докаже, рече европскиот пратеник, Рафаел Глуксман.
– Јавната поддршка за Украина и околу санкциите против рускиот режим се намалува. Наидуваме на кревки, ранливи општества. Потребна ни е Европската комисија да го потврди лидерството и да ни објасни зошто се потребни овие санкции, зошто ни е потребна оваа политика на цврстина во однос на Владимир Путин и пред се како ќе ја пребродиме зимата, дека тој нема недостаток и дека напорите што се бараат од граѓаните се правично распределени – додава тој.
Притисната да дејствува по енергетското прашање од страна на Шарл Мишел, Урсула фон дер Лејен мораше да ги открие своите предлози без да го чека водечкиот говор на 14 септември: план за намалување на потрошувачката на енергија, „солидарен придонес“ од компаниите во нафта и гас, прераспределба на суперпрофитите на одредени производители на електрична енергија… Се расправа за пакет мерки.
Но, вистинската пресвртница би била одвојувањето на цените на бензинот од другите извори на енергија. Последниве придонесуваат за драстично зголемување на сметките на Европејците откако гасот стана оружје со коешто Владимир Путин се служеше против Европската унија; сепак, се повеќе држави го бараат тоа од Европската комисија. Во кутиите, сепак, останува да се допрецизира големата реформа и ништо не кажува дека ќе биде објавено оваа среда.
