„Вирунга“ е најстариот и најголем национален парк во Африка. Позициониран е во дел од државата Конго каде што се одвива граѓанска војна во поголемиот дел од поновата историја. Во изминатите 12 месеци, повеќе од 20 члена на персоналот на паркот биле убиени дури биле на стража
Заштитата на шумите на националниот парк „Вирунга“ во источна Демократска Република Конго, дом на загрозени планински горили, може да се опише како една од најтешките работи на планетата.
Во изминатите 12 месеци, повеќе од 20 члена на персоналот на паркот беа убиени, а неодамна бунтовниците беа обвинети за убиство на италијанскиот амбасадор во Конго, неговиот телохранител и возачот, во нападот што се случил во паркот.
– Степенот на жртва што е потребен за одржување на паркот во живот секогаш ќе биде најтешкиот аспект со кој треба да се справите – вели Емануел де Мерод, одговорен за повеќе од 800 чувари на имот во „Вирунга“, најстариот и најголем национален парк во Африка.
Зафаќа 7.800 квадратни километри и е дом на неверојатно разновиден пејзаж. Од активни вулкани и бесконечни езера до дождовни шуми и планини. Паркот е отворен пред речиси 100 години за да се заштитат планинските горили, чиј број се зголеми во текот на изминатата деценија, иако останаа само 1.000 во светот.
Де Мерод живее во Конго речиси 30 години, но сепак се сеќава на првиот ден кога пристигнал.
– Купив мотор во Кампала и се возев низ Уганда и Конго, а штом ќе ја преминете границата ќе бидете воодушевени од големината на паркот и неверојатно убавиот пејзаж – вели тој.
Де Мерод е роден во Северна Африка и израснат во Кенија, белгиски принц, но тој не ја користи таа титула. Тој е љубезен и смирен, и покрај предизвиците со кои се соочуваат тој и неговиот тим секој ден.
Двата смртоносни напади во последните 12 месеци ги опишува како многу мачни.
– Во април минатата година, 13 чувари беа убиени во дивјачкиот брутален и концентриран напад од друга вооружена група. Во јануари, шест чувари, кои пешки ја контролираа границата на паркот, беа убиени во заседа поставена од паравојската. Сите починати се на возраст од 25 до 30 години. Верувајте ми, страшно е болно искуството да се изгубат толку многу млади луѓе одеднаш – вели чуварот Мухиса Сиванза, кој е одговорен за езерата на паркот.
Самиот Де Мерод бил застрелан и ранет во 2014 година.
– Мора да прифатите дека постои ризик. Тоа е национален парк што е дел од државата Конго каде што се одвива граѓанска војна во поголемиот дел од поновата историја – вели тој.
Но тој исто така ги истакнува и достигнувањата на паркот, и покрај тековните тешкотии.
– Паркот имаше свои подеми и падови. Страшно страдавме, но покрај тоа, тука е неверојатното достигнување што го одржувавме паркот жив – вели Де Мерод.
Се проценува дека десетина или повеќе паравоени групи преживуваат со ресурсите од паркот – ловокрадство или сечење дрва, кои ги продаваат како гориво.
Борбата за природните богатства на Конго трае со децении. Земјата, која е со големина колку копното на Западна Европа, има повеќе минерално богатство, со сите дијаманти, масло, кобалт и чамци, од кое било друго место во светот. Ова се некои од елементите што се клучни за модерната технологија, правејќи важни компоненти во електричните автомобили и паметните телефони. Но два милиони луѓе што живеат во областа на паркот, генерално преживуваат со помалку од 1,50 долар на ден.
Оваа борба за опстанок не ја промовира Де Мероде, кој смета дека заштитата на паркот е практично прашање на социјална правда.
– Не е едноставен проблем за заштита на горилите и слоновите. Тоа е надминување на економскиот проблем што е во срцето на една од најстрашните граѓански војни во историјата. Се проценува дека повеќе од седум милиони жители на Конго умреле за 30 години, а срцевината на проблемот е економското прашање. Страсно веруваме дека ако сакаме „Вирунга“ да преживее, прво мора да го земеме предвид локалното население. Овој парк мора да го направиме нето-извор на приход – истакнува Де Мероде.
Тој гледа кон соседната Руанда и нејзиниот успех пред пандемијата при привлекувањето повеќе од 500 милиони долари годишно во туризмот. Во Кенија станува збор за индустрија вредна околу 3,5 милијарди долари.
– Туризмот не е игра што ја играме, нам ни треба стратегиска индустрија. Треба да најдеме начини да генерираме богатство без да му наштетиме на паркот – вели Де Мероде.
Оваа стратегија започна да се исплати на неочекувани начини. Зголемениот туризам во „Вирунга“ му помогна на паркот да привлече инвестиции во други проекти. Една програма искористува големо количество врнежи од дожд во паркот и неговите реки со брз проток за производство на хидроцентрали, овозможувајќи им на некои бунтовници да го заменат оружјето за постојан приход.
– Откривме дека со создавање електрична енергија во паркот, речиси веднаш добивате мали компании што никнуваат околу него. Со секој мегават електрична енергија што ќе успееме да ја произведеме преку овие хидроенергетски програми, можеме да создадеме помеѓу 800 и 1.000 работни места.
Денес имаме околу 12.000 работни места создадени на овој начин околу паркот, од кои повеќе од 1.000 се поранешни борци од вооружени групи – додава Де Мероде.
За Де Мероде, ова е начин да се надмине насилството во еден дел во Африка, каде што невработеноста кај младите е 70 проценти. Тоа ќе ги заштити паркот и неговите ретки планински горили за идните генерации.
– Луѓето се приклучуваат на паравојските затоа што немаат избор и единствениот начин да го надминат тоа е да им се понуди избор. Прашањето за безбедноста не може да се реши само со оружје – нагласува Де Мероде.
