Потхранувањето на желбата кај некои Израелци за одмазда нема да ги спаси Бенјамин Нетанјаху и неговите другари. Тој го активира овој вулкан и беше немоќен да го спречи да експлодира. За доброто на оние што умреле, треба да го послушаме повикот за мир
Останав без зборови неколку дена. Пријателите од Велика Британија и од други места ја споделија загриженоста и побараа дополнителни информации. Не сум навикната да ми снема зборови, но овој пат се случи тоа. Читав остри статии на хебрејски од помудри пријатели. Само сакав да ползам под карпата и да плачам. Денес, зборовите конечно дојдоа.
Бев во Ерусалим во петокот вечерта, а мојата внука Маја (11) сакаше да ме угости ноќта во нејзината новоуредена спална соба, спроти станот на мајка ми. Се разбудив рано наутро од звукот на алармот. Маја се фати за лицето и одмавна со раката, но потоа, речиси автоматски, стана и тргна кон „безбедниот простор“ под скалите, каде што се собра моето семејство, со другите соседи во зградата од осум ката, а ние чекавме звук што ни кажа дека можеме да се вратиме во станот. Тоа се случи уште шест пати во текот на утрото.
Тетка ми, која нè посетуваше, тивко ми се радуваше велејќи дека треба да се грижиме за мајка ми, која ја изгуби раката во 1967 година во слични околности. Но мајка ми само ги извади алиштата од машината за перење и отиде да ги обеси на покривот, како и обично.
Во меѓувреме, вестите започнаа да доаѓаат од југот. Ужаси што му пркосат на верувањето, терористи во кибуци и градови на границата со Газа, семејства што се кријат во заштитни соби, семејства масовно убиени, заложници земени во Газа. Некои луѓе што ги познавам, некои роднини на пријатели. Вујко на пријател што се крие под превртен брод; пријател на пријател слушал преку телефон додека семејството на нејзината сестра било убиено; внук на пријател убиен на рејв, ќерката на братучед го избегна истиот рејв за малку.
Порака по порака, се расплетува катастрофата. Она што не можевме да го замислиме, но отсекогаш го знаевме: дека ако чувате два милиони луѓе во најголемиот концентрационен логор на Земјата и бомбардирате до смрт илјадници од нив повремено, ќе создадете вулкан што сигурно ќе еруптира во вашето лице еден ден, предизвикувајќи ужасни злосторства како одговор. Но ова беше само половина од пресметката.
Другото многу потешко ги погоди повеќето Израелци: државниот апарат пропадна. Луѓето на југ се криеја во сигурни соби, под кревети и во гардероби, надевајќи се и верувајќи дека ќе дојде помош; дека во ваква ситуација војската и полицијата ќе им помогнат за неколку минути. Но никој не дојде.
Тие мораа да чекаат цел ден, да повикуваат телевизиски редакции и да ги шепотат своите плачења за помош. Многумина не преживеале. Армијата не беше никаде на повидок. Неколку единици беа уништени од инвазивните палестински сили, но најголемиот дел од армијата беше стационирана далеку на Западниот Брег, обезбедувајќи ги провокациите на доселениците во срцето на палестинските села.
Премиерот се појави на телевизија ветувајќи одмазда, реки од крв и огнени топки, на луѓето што сè уште беа заробени и чии најблиски беа земени како заложници – без воопшто да спомене што ќе направи за да ги спаси од оваа мака. Оттогаш се разоткри огромното лошо управување со земјата под неговата несовесна влада. Резервните војници се жалат на недостиг од резерви, цивилите доброволно приготвуваат храна за нив и за другите што биле откорнати и напуштени. Владата е во потрага по победничка слика на уништување во Газа, како да не ни биле покажани исходите од ваквите масакри илјадници пати, без успех.
Еден министер од кабинетот вели: „Мораме да бидеме сурови сега и да не водиме многу грижа за заробениците“. Неговите зборови потсетуваат на контроверзната „Ханибал директива“ – која ги принудува единиците на израелската армија да направат сѐ што е потребно за да го вратат киднапираниот војник, мртов или жив.
Но потхранувањето на желбата кај некои Израелци за одмазда нема да ги спаси Бенјамин Нетанјаху и неговите другари.
Овој ден на пресметка, како оној од 1973 година, ќе биде и нивен ден на пропаст. Протестите што го зафатија Израел во изминатите неколку месеци, а кои сега се претворија во решителен дух на помош и волонтерство, ќе се вратат. Дали тоа доаѓа со ново разбирање за залудноста на окупацијата и блокадата на Газа е друго прашање. Израелците често велат дека Арапите го разбираат само јазикот на силата, но ова е само тажен одраз на нашата сопствена природа.
Мојот лет назад во Велика Британија беше резервиран за сабота навечер и јас го направив тоа, оставајќи го семејството зад себе со тешко срце. Додека чекавме да се качиме имаше уште еден аларм. Кој да знаел дека безбедниот простор на аеродромот беше токму фришопот? Додека се прашував дали ова е само умен маркетиншки трик, добив порака од мојот брат и друг пријател. Ракетата од која се засолниле паднала токму меѓу нивните куќи.
Возачот на такси што ме собра во Лутон, Атила, беше гладен за разговор. Главно, тој сакаше да знае зошто луѓето се повредуваат едни со други. Да знаев, можеби ќе имав срце да му ја цитирам Ријана: „Замолчи и вози“.
Неделата беше цела за перење алишта, принудувајќи се себеси да гледам фудбал со пријателите по што го повикував татко ми во Израел да му кажам една добра вест за викендот: Вест Хем поведе против Њукасл. Благодарна сум што катот за ранливите луѓе во неговиот старски дом е под земја. Тој е безбеден таму. „Опиши ми го тој втор гол“, праша тој и повторно ми дојдоа солзите. Јас сум ужасна во опишувањето на головите; како и при задржување солзи.
Во среда треба да зборувам и да настапувам на конференција на универзитетот „Брунел“ за моето докторско истражување, што е за стендап-комедијата на имигрантите во Велика Британија. Немам идеја како ќе го сторам тоа. Единствената работа што ми паѓа на памет се зборовите на француско-еврејскиот филозоф Емануел Левинас, на кои наидов во моето истражување за комуникација со „другиот“, без разлика дали е преку смеа или преку кое било друго олицетворение на искуство: „Лицето на другиот во неговата несигурност и неодбранливост за мене е истовремено искушение да убивам и да повикувам за мир, „нема да убиеш“.
Ништо не изгледа поизразено во моментов од мирот и забраната за убивање, но нема да има живот ако не го направиме тоа.
Дафна Барам
Дафна Барам е поранешна адвокатка за човекови права, родена во Ерусалим, новинарка, стендап-комичарка и докторантка истражувачка на универзитетот „Ланкастер“
