Најновиот пропуст за време на прославата за Илинден во Крушево кога од песната „Во борба, во борба“ беше изоставена строфата во која се спомнува Гоце Делчев е само уште еден од серијалот таканаречени (не)намерни грешки со кои македонските национални атрибути, симболи и обележја се осакатуваат и се девалвираат. Според аналитичарите, ова авторазнебитување што се прави сега е целосно разградување на државата и тоа не може да се покрие со никакви објаснувања за некаква европска иднина
ЗАЧЕСТЕНИ ПРОПУСТИ СО ИЗОСТАВАЊЕ НА НАЦИОНАЛНИТЕ АТРИБУТИ, СИМБОЛИ И ОБЕЛЕЖЈА
Во време кога главните идентитетски и државни обележја во земјава станаа цел на постојани напади и оспорувања од соседството, Македонија продолжува да прави недозволиви грешки во чекори и наместо да ги засили националното чувство и сплотеноста меѓу своите граѓани, како самите да го девалвираме не почитувајќи ги најсветите државни атрибути. Ваквите пропусти досега обично се правдаа со ненамерни грешки, трема, пропусти на протоколот, поинаков аранжман и слично, но загрижува тоа што токму таквите ненамерни пропусти зачестуваат, а уште посимптоматично е што започнаа од оној момент кога се отворија одредени историски и идентитетски прашања и условувања од страна на Бугарија. Дали сакајќи политички да им угодиме на барањата и желбите на Софија, самите си пукаме во нога или, можеби, попрецизно кажано си пукаме во глава?
Најновиот пропуст се случи за време на отворањето на прославата за Илинден во Крушево со песната „Во борба, во борба“, од која од страна на хорот на МОБ беше изоставена строфата во која се спомнува Гоце Делчев.
Токму ваквата самоцензура на едно уметничко дело предизвика бура реакции во јавноста. Зарем дотаму ја дотеравме што стихови од македонски песни треба да ги менуваме или исфрламе, револтирано реагираа граѓаните. Се огласија и некои од изведувачите.
– Не е исфрлена, зошто паѓате веднаш на провокации, аранжманот што го пеевме е стар сигурно повеќе од една деценија. Не е направен специјално за оваа пригода, а и не може никој да нè натера со сила да пееме или да менуваме нешто заради нечии интереси. Тоа го тврдам – реагираше Елена Петреска, која беше дел од хорот на МОБ што ја изведе спорната верзија на песната.
Сепак, прашањето кој ја одбрал оваа верзија и зошто го нема Гоце Делчев во песната остана неодговорено?
Пред неколку месеци на силни реакции во јавноста наиде и однесувањето на македонската претставничка за песна на „Евровизија“, која за време на фотосесијата пред пробите за настап го фрли македонското знаменце на земја. Иако и тогаш имаше обиди за релативизирање, по што следуваше и извинување, сепак секој треба да биде свесен дека државните обележја мора да се почитуваат.
Пред некоја година на удар се најде и пејачката Тамара, која имаше контроверзен настап за време на прослава во Амбасадата на САД, кога пеејќи ја македонската химна прескокна одделни стихови во кои се спомнуваат Македонците и нивната борба, при што многумина тоа уште тогаш го протолкуваа како почеток на постепеното бришење на македонскиот идентитет.
И тогаш Тамара се правдаше со ненамерна грешка, иако добар дел од јавноста и натаму остана на ставот дека грешките се недозволиви кога станува збор за националните обележја, кои се светост за државата. Оттаму никакви ниту најмали пропусти или (не)намерни грешки не се дозволени кога станува збор за националните и идентитетски обележја.
А кога станува збор за вакви „пропусти“, тогаш нив ги има постојано во дел од градовите во Западна Македонија, каде што химната, а уште помалку државното знаме може да се забележи на улиците за време на државните празници. Знамето го нема ниту во кабинетите на дел од министрите, каде што, освен албанското, американското и оние на НАТО и на ЕУ, ретко може да се забележи македонското или дури и кога го има тоа е ставено понастрана, наместо на централното место.
Тоа што ваквите „пропусти“ зачестија последните години само покажува за нашиот однос кон државните обележја и не може да се протолкува никако поинаку, освен како еден вид самооткажување од нив кога буквално никој не го бара тоа од нас.
Од друга страна, токму овие поинакви „аранжмани“ на химната и песните во кои се опејува македонската борба за слобода упатуваат на некакви поинакви мрачни сценарија со кои се сака да се релативизира националниот идеал за сопствена македонска држава со своја вековна историја, идентитет, јазик, историја и редица други обележја, за сметка на нечии туѓи интереси.
– Ова што се случува не е воопшто наивно, а уште помалку случајно. Едноставно, со изземањето на македонските дејци од песните се оди кон тоа сценарио за градење нова нација, со нови симболи. Токму од тие причини, во оние наши национални песни се вадат тие делови што нè поврзуваат со нашата македонска симболика – вели поранешниот вицепремиер за евроинтеграции и амбасадор Ивица Боцевски.
Според него, за да се оствари тоа сценарио, треба да се искреираат нови симболи, нови споменици, нови песни, во кои нема да се споменува ништо од она што претходно асоцира на државата Македонија.
– Повеќе од очигледно е дека се гради сосема нова нација, „Северна…“, со целосно нова симболика, култура, историја, јавни белези, паметници и така натаму. За реализација на нивната идеја за востоличување на „Северна…“, со некој нејзин „мултиетнички народ“, потребно е целосно да потонат во заборав датумите што го одбележуваат илинденското и асномското минато на македонскиот народ, да се прогони сеќавањето на настаните што ја градеа илинденска и асномска Македонија, од кој најсветол празник е самиот Илинден. Македонија мора да умре за да се роди новата нација „Северна…“. Затоа и овие „инциденти“ со химната и песните во кои исчезнува Гоце Делчев не се воопшто случајни – заклучува Боцевски.
На иста линија е и политичкиот аналитичар Синиша Пекевски, кој се согласува дека самите си ги бришеме националните атрибути.
– Ова покажува дека апсолутно се уништува македонската историја на секој можен начин. Ова што сега се прави е целосно разнебитување на државата и тоа не може да се покрие со никакви објаснувања за европска иднина. Ништо од ова не е случајно, без оглед на оправдувањата што се изнесуваат – вели Пекевски.
Според него, ова покажува дека на ваков суптилен начин почнува бришењето на македонскиот народ.
– Не случајно претходно химната се изведуваше без зборови, Тамара пред некоја година заборави цела строфа во која се спомнува Гоце Делчев, сега одеднаш имаме објаснување дека аранжманот на песната „Во борба“ бил сменет пред 10 години и слично. Едноставно не држат вакви небулозни објаснувања и ова само покажува дека во суштина државата се распаѓа по сите рабови. Лично јас, имам чувство дека државата Македонија како повеќе да не постои – категоричен е Пекевски.
Тој додава дека немаме повеќе никакви државни атрибути и веќе никој не се однесува со нужна почит ниту кон химната, ниту кон знамето, ниту кон нашата историја.
Професорот на Правниот факултет „Јустинијан Први“, Тони Дескоски, смета дека кога ќе се згреши треба да се признае, но истовремено да се понесе и одговорност.
– Кога ќе се згреши, грешката треба да се признае и да се понесе одговорност. Никој не тврди дека уметниците насила пееле скратен текст, ниту, пак, дека таквото кратење е од вчера. Едноставно, изведено е осакатено дело, во кое случајно се „испуштени“ Гоце Делчев и борбата против фашизмот. За сакатењето на песната станува збор – реагира професорот Дескоски.
