Исламистичката милитантна група што владее со Авганистан тврди дека земјата е безбедна. Но обичните Авганистанци велат дека гладот, сиромаштијата и стравот се секојдневна реалност
Талибанците ги повикуваат сите Авганистанци што избегале од земјата да се вратат, тврдејќи дека Авганистан е безбеден.
Мохамед Хасан Акхунд, претседател на Советот на министри на владата на талибанците, вети општа амнестија за повратниците во својата порака во саботата по повод исламскиот фестивал Рамазан бајрам.
– Сторителите на насилството сега се на власт, на пример, како шеф на Министерството за внатрешни работи. Секако, тие сега тврдат дека земјата е безбедна – изјави за „Дојче веле“ (ДВ) Нилофар Ибрахими, поранешна членка на авганистанскиот парламент пред преземањето на власта од страна на талибанците.
Сираџудин Хакани е министер за внатрешни работи на талибанците. Се верува дека Хакани е одговорен за многубројни смртоносни напади во Авганистан сè до преземањето на власта од страна на талибанците во 2021 година. Тој е на листата на најбарани лица на ФБИ под сомнение за „координирање и поддршка на прекугранични напади врз силите на САД и коалицијата во Авганистан“.
Хакани сега игра клучна улога во структурата на моќ на талибанците и е одговорен, особено, за безбедносните и полициските прашања.
– Талибанците го потиснуваат секој отпор и го заплашуваат населението – рече Ибрахими, која мораше да го напушти Авганистан откако талибанците ја презедоа власта.
– Во покраината Бадакшан, на североистокот од земјата, тие преземаат мерки против земјоделците, кои не знаат што друго да одгледуваат бидејќи талибанците го забранија одгледувањето афион – додаде таа.
Во Авганистан, една од најсиромашните земји во светот, до 80 отсто од населението работи во земјоделството. Во споредба со другите култури, одгледувањето опиум беше значително попрофитабилно, дури и во време на суша, и им нудеше на многу земјоделци сигурен извор на приход.
По наредба на нивниот врховен водач, Хибатула Ахунџада, талибанците го запреа одгледувањето афион низ цел Авганистан. Сега земјоделците се оставени без ништо и не знаат како да ги прехранат своите семејства.
Авганистанските земјоделци се плашат за егзистенцијата по забраната за афион од страна на талибанците.
Сиромаштија во Авганистан под талибанците
Откако талибанците дојдоа на власт, повеќе од половина од населението на Авганистан се лизна под линијата на сиромаштија. Милиони луѓе зависат од хуманитарна помош. Земјата има население од околу 41,5 милион. Според Фондот за население на Обединетите нации, околу 43 отсто се деца на возраст меѓу 0 и 14 години.
Според извештајот на УНИЦЕФ од март 2025 година, секое второ дете во Авганистан има итна потреба од итна помош. Бројот на акутно неисхранети деца постојано расте. Многу малолетни девојчиња се принудени да се омажат затоа што нивните семејства повеќе не знаат како да ги хранат своите деца.
– Ова се деца на кои им е одземено правото на образование, личен развој, па дури и детска игра. Тие се соочуваат и со болни последици како што се предвремени породувања, екстремна сиромаштија, семејно насилство и социјална изолација – изјави за ДВ во е-пошта активистка од протестното движење на жените во Авганистан, „Виолетова сабота“. Од безбедносни причини, таа побара да не биде именувана.
– И тоа се случува во општество во кое структурите за поддршка на жените и децата практично се распаднаа – додаде таа.
Овие локални активистки се обидуваат да ги информираат жените и младите девојчиња преку своите мрежи и, на пример, да ги учат приватно.
Под талибанците, на жените повеќе не им е дозволено да студираат на универзитети. Средните училишта по петто одделение се забранети за девојчиња.
– Сега повеќе од кога било, ни е потребна вистинска и безусловна солидарност од меѓународната заедница – рече активистката.
Оние што избегаа од талибанците се плашат од враќање
Многу очајни мајки избегаа во соседните земји, вклучувајќи ја и Диба, мајка на три деца. Пред преземањето на власта од страна на талибанците, таа работеше во Министерството за образование на Авганистан и беше коосновачка на институција за унапредување на жените, која подоцна беше затворена од талибанците. По месеци под власта на талибанците, активистката за правата на жените беше принудена да избега во Пакистан.
– Ги продадов сите мои работи и избегав – изјави таа за ДВ, додавајќи дека сега се плаши дека ќе биде депортирана од Пакистан откако ќе ѝ истече визата. Авганистанските бегалци моментално масовно се депортираат од Пакистан. Според процените, околу 200.000 луѓе беа депортирани само во април и мај.
– Подобро би се криела отколку да се вратам во Авганистан – рече Диба.
Во Авганистан, управуван од талибанците, нејзе немаше да ѝ биде дозволено ниту слободно да се движи во општеството како жена, а камоли да најде работа за да го издржува своето семејство. Нејзините ќерки нема да имаат живот како што посакуваат. Таа се надева дека ќе најде начин да отиде со своите деца во безбедна трета земја.
И други земји планираат да депортираат авганистански бегалци.
На пример, Иран објави дека ќе врати четири милиони Авганистанци во нивната наводно „безбедна матична земја“ оваа година. Само во мај, 15.000 луѓе беа депортирани.
– Ќе ги пречекаме – ветија талибанците.
