Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања меѓу Република Македонија и Република Бугарија може да даде свое експертско мислење за одредени теми поврзани со историското образование во двете држави, и одредени препораки, но не и да решава политички проблеми – вели членот на македонскиот дел на Комисијата Петар Тодоров, додавајќи дека одредени политички изјави оставаат погрешен впечаток дека од Комисијата зависат преговорите за членство во ЕУ.
– Ние не сме политичко тело и не ги гледаме работите низ политичка призма и како политички процес. Затоа, не може да се очекува од Комисијата, членовите на Комисијата од двете страни да решаваат политички прашања – нагласува Тодоров.
-Тоа е одговорност на политичарите. Се доби впечаток во јавноста дека преговорите за ЕУ ќе зависат од нас. Еднаш веќе имамвме ваква ситуација во минатото, конкретно тоа беше октомври 2021 година, еве повторно сега сведоци сме на тоа. Комисијата може да даде свое експертско мислење за одредени теми поврзани со историското образование во двете држави. Комисијата не може да ги реши политичките проблеми, тие проблеми ќе си ги решаваат политичарите, затоа тие излегуваат на избори и бараат да добијат функции, а со тоа и одговорност за да ги решаваат тие проблеми. Ние може само да помогнеме. И тука завршува нашата улога – рече Тодоров во разговор за Тема на денот на ТВ Сител.
Тој нагласи дека последниот состанок што изминатите два дена се одржа во Скопје, и претходниот во февруари во Софија се одвивале во конструктивна атмосфера.
–Ние како историчари почнуваме повеќе да си уважуваме мислења, дека постојат различни мислења, различни погледи за одредени прашања во минатото и тоа е по мене многу добар чин, добар момент кој овозможува ние како Комисија да кажеме дека се средбите се одвиваат во конструктивна атмосфера, дека има подобра комуникација во самата Комисија, што овозможува во иднина да го затвориме овој пакет препораки за учебници кои се однесуват за шести клас во Бугарија и седмо одделение кај нас во Македонија. Тоа е историски период кој се однесува на средниот век и раниот османлиски период – рече Тодоров.
Потренцира дека тие како Комисија даваат препораки до соодветните институции во двете држави и само укажуваат каде има структурни проблеми, каде има недостатоци, даваат мислење каде нешто може да се подобри и оти тука завршува работата на Комисијата.
Нагласи дека на средбите не се разговара за идентитски прашања, ниту пак дека како Комисија зборувале пренесување на моштите на Гоце Делчев од Скопје во Софија.
–Тоа се недобронамерни шпекулации кои имаат цел да му наштетат на процесот. За Гоце Делчев не станало збор, поради тоа што последно време фокусот ни е ставен на учебниците и сакаме да го искористиме овој добар момент, да успееме да го завршиме овој пакет учебници за шести клас во Бугарија и седмо одделение кај нас во Македонија. Така што тука сме фокусирани, а теми како мошти на Гоце Делчев и слично, се бесрамна лага – истакна Тодоров.
Тој вели дека на состаноците на Комисијата не станало збор ниту за тоа чиј е Цар Самоил.
-Ние како Комисија, немаме никогаш таков пристап, ниту сакаме да имаме таков пристап, тоа е кажано многу пати. Наша работа не е да бидеме матичари, па да одредуваме етничка припадностна луѓе, особено на луоѓе коишто живееле пред 10, 11 века. Наша работа е да видиме какви структурални проблеми постојат во учебниците кои би можеле да се подообрат како би придонеле за едно историско образование кое нема да поттикнува поделби, кое нема да поттикнува омраза кон други народи – рече Тодоров.
Тој истакна оти за Цар Самоил е договорено само заедничко чествување.
Ние, имавме дискусија со колегите од Бугарија за Цар Самоил во однос на заедничко чествување и таа дискусија е завршена 2019 година – нагласи Тодоров.
И тврдењата дека Комисијата прифатила став дека Цар Самоул бил Бугарин, според него, се само во насока на штета на процесот на градење на добри односи меѓу двете држави.
-Тоа не е дури ниту шпекулација, туку е лага – рече членот на македонскиот дел на Комисијата Петар Тодоров.
