Кинескиот претседател Си Џинпинг и американскиот претседател Џо Бајден, неделава, поточно во средата, имаа искрена и длабинска размена на мислења за стратегиските и сеопфатни прашања од клучно значење за односите Кина – САД и за главните прашања што влијаат на светскиот мир и развој. Состанокот се одржа во Филоли Естејт, во невообичаен амбиент во рурална област, во архаичен објект, на приближно 40 километри јужно од Сан Франциско, Калифорнија.
Краток пресек на клучните точки од обраќањето на претседателот на Кина, Си Џинпинг
Истакнувајќи дека светот денес минува низ длабоки промени, невидени во текот на еден век, Си Џинпинг рече дека постојат две опции за Кина и за Соединетите Американски Држави – едната е да се зајакнат солидарноста и соработката, да се здружат рацете за да се соочат со глобалните предизвици и да се промовираат глобалната безбедност и просперитет; а другата е да се држиме до менталитетот на нулта сума, да предизвикуваме ривалство и конфронтација и да го возиме светот кон превирања и поделби. Двата избора укажуваат на две различни насоки, кои ќе одлучат за иднината на човештвото и на планетата Земја, рече тој, додавајќи дека односот Кина – САД, кој е најважниот билатерален однос во светот, треба да се согледа и да се замисли во овој широк контекст.
За Кина и за Соединетите Американски Држави, вртењето грб еден на друг не е опција, истакна Си Џинпинг, нагласувајќи дека е нереално едната страна да ја преуреди другата, а конфликтот и конфронтацијата имаат неподносливи последици за двете страни. Конкуренцијата на големите земји не може да ги реши проблемите со кои се соочуваат Кина и САД или светот, подвлече тој, истакнувајќи дека светот е доволно голем за да ги прими двете земји, а успехот на едната земја е можност за другата земја. Претседателот на Кина ги елаборираше суштинските карактеристики на кинеската модернизација и нејзиното значење, изгледите за развој на Кина и нејзината стратегиска намера, посочувајќи дека развојот на Кина е воден од нејзината вродена логика и динамика.
Кинескиот претседател истакна дека меѓусебното почитување, мирниот соживот и соработката меѓу двете страни се лекциите научени од 50-годишните односи Кина – САД и конфликтите меѓу големите земји во историјата, што треба да биде насока за заедничките напори меѓу двете земји.
Кина е постојано посветена на стабилни, здрави и одржливи односи со Соединетите Американски Држави, а Кина има интереси што мора да се заштитат, принципи што мора да се почитуваат и црвени линии што не смеат да се преминат, акцентира Си Џинпинг, изразувајќи надеж дека двете земји би можеле да бидат партнери што меѓусебно се почитуваат и коегзистираат во мир.
Си Џинпинг длабински ја елаборира принципиелната позиција за тајванското прашање, посочувајќи дека тајванското прашање отсекогаш било најважното и најчувствително прашање во кинеско-американските односи. Кина придава големо значење на релевантните позитивни изјави дадени од Соединетите Американски Држави за време на состанокот на Бали. Соединетите Американски Држави треба да го отелотворат својот став да не ја поддржуваат „независноста на Тајван“ во конкретни акции, да престанат да го вооружуваат Тајван и да го поддржат мирното обединување на Кина. Кина на крајот ќе се обедини и неизбежно ќе се обедини.
Си Џинпинг истакна дека Соединетите Американски Држави континуирано преземаат мерки против Кина во однос на контролата на извозот, инвестициските прегледи и едностраните санкции, кои сериозно ги оштетија легитимните интереси на Кина. Потиснувањето на кинеската наука и технологија е да се спречи висококвалитетниот развој на Кина и да се лиши кинескиот народ од правото на развој. Развојот на Кина има ендогена логика и не може да биде запрен од надворешни сили. Се надеваме дека САД сериозно ќе ја сфатат загриженоста на Кина, ќе преземат акција, ќе ги укинат едностраните санкции и ќе обезбедат фер, праведна и недискриминаторска средина за кинеските компании.
Од освртот на претседателот на САД, Џо Бајден
Истакнувајќи дека односите меѓу САД и Кина се најважните билатерални односи во светот, Бајден рече дека американско-кинескиот конфликт не е неизбежен, додавајќи дека стабилна и во развој Кина им служи на интересите на САД и светот, а економскиот раст на Кина е корисен и за Соединетите Американски Држави и за светот.
Потврдувајќи ги петте обврски што ги презеде на самитот на Бали, Бајден рече дека САД не бараат нова студена војна, не бараат промена на системот на Кина, не бараат ревитализирање сојузи против Кина, не го поддржуваат „независност на Тајван“, и дека нема намера да има конфликт со Кина.
Соединетите Американски Држави и Кина се меѓусебно зависни, рече тој, додавајќи дека Соединетите Американски Држави се среќни што ги гледаат развојот и просперитетот на Кина и немаат намера да го запрат нејзиниот економски развој. САД се придржуваат до политиката на една Кина, истакна тој.
