Улогата на технологијата во образованието рапидно се зголеми во изминатите неколку децении, а вештачката интелигенција (ВИ) не е исклучок. Како што можеби сите веќе знаете, со појавата на ЧетГПТ, јазичен модел обучен од ОпенАИ, стана сè поважно за универзитетите низ светот да ја признаат употребата на оваа алатка. Истражувањето на онлајн списанието „Интелиџент“ покажа дека 30 отсто од студентите во САД користеле ЧетГПТ на писмени задачи, а 60 отсто од таа група го користеле на „повеќе од половина од нивните задачи“. Бројката на корисници се очекува да расте и во Македонија. Лично, верувам дека треба да ја прифатиме оваа технологија додека ги зајакнуваме проектите засновани на истражување/резултати што вклучуваат цитати и дискусии со приложени лични искуства.
Неодамна, ГПТ-4 го положи правосудниот испит во САД и беше подобар од 90 отсто од адвокатите што се обидуваа да го положат испитот. Технологијата има потенцијал да ги трансформира индустријата и универзитетската настава преку обезбедување персонализирани повратни информации и поддршка во реално време за прашања засновани на теорија. Оваа технологија може да се вклучи во различни предмети, од литература и книжевност до СТЕМ-предмети како компјутерски науки и инженерство.
Една од клучните придобивки на ЧетГПТ е тоа што може да помогне да се намали обемот на работа на професорите, ослободувајќи го нивното време да се фокусираат на други аспекти на наставата, како што се истражувањето и градењето односи во заедницата. Истражувањето првенствено бара квалитативно и квантитативно истражување, кое треба да се собере во реално време, додека ангажманот во заедницата бара комуникација и други меки вештини. Понатаму, двете може да бидат насочени кон обезбедување поддршка базирана на докази за различни теории и идеи.
За ефикасно да се вклучи ЧетГПТ во универзитетската настава, важно е професорите да поминат обука за да научат како да ја користат технологијата до нејзиниот целосен потенцијал. Ова вклучува разбирање како да се приспособи моделот на вештачка интелигенција за да се задоволат потребите на одреден предмет, како и ефикасна интерпретација на податоците што ги генерира алатката. Дополнително, од лично искуство, во зависност од вашиот стил на пишување, често сум открил дека различниот софтвер за откривање вештачка интелигенција обезбедува лажна позитива, што ја прави комуникацијата на релацијата професор – студент уште поважна во иднина.
Покрај користењето на ЧетГПТ, професорите треба да продолжат да ја нагласуваат важноста на проектите засновани на истражување/резултати што вклучуваат опиплив резултат. Барањето цитати и дискусии со приложени лични искуства е исто така корисно. Иако вештачката интелигенција може да биде корисна алатка за обезбедување повратни информации и поддршка за студентите, таа не треба да ги замени критичкото размислување и анализата што се вклучени во креирањето на добро истражуван труд или проект. Ова ја зајакнува улогата на професорите да практикуваат морално лидерство што го поттикнува етичкото однесување на сите ученици.
Личните искуства и анегдоти исто така можат да играат важна улога во проектите базирани на истражување. Професорите можат да ги охрабрат студентите да се потпираат на нивните лични искуства за да ги поддржат нивните аргументи, истовремено нагласувајќи ја важноста да се поткрепат нивните тврдења со докази од реномирани извори. Иако постои вештачка интелигенција заснована на факти и цитати, не постои замена за личното искуство. Овој пристап може да им помогне на учениците да развијат силни вештини за критичко размислување, а исто така да учат како ефективно да ги вклучат личните искуства во нивното пишување со помош на вештачка интелигенција.
Без разлика дали на некои од нас им се допаѓа или не, ерата на ЧетГПТ е официјално тука и претставува можности и предизвици за универзитетската настава. Иако оваа технологија има потенцијал да го трансформира начинот на кој предаваме и учиме, важно е професорите да ја прифатат исто како што ги прифатија интернетот и дигитализацијата. Со воспоставување рамнотежа помеѓу поддршката со ВИ и истражувањата базирани на докази, можеме да создадеме динамична и ефективна средина за учење што ги подготвува студентите за успех во дигиталната ера.
Стефан Вељановски
(Авторот е доктор по економски науки)
