Некои луѓе имаат обичај да се прегрнуваат, дури и бакнуваат секојдневно. Други, пак, избегнуваат секаков допир. Најмногу од нас, во нашава култура, најчесто ги прегрнуваат само децата, и тоа оние што им се најблиски. Колку е битна прегратката за менталното здравје, ќе се обидам да објаснам во оваа претпразнична статија.
Како што одминува зимата, може да почнете да забележувате дека прстите на рацете и нозете ви се замрзнуваат кога излегувате надвор или дека лицето ви се вцрвенува кога влегувате во загреана зграда. Токму во овие моменти на промена на температурата, стануваме посвесни за нашите тела.
Досега, телесната температура се сметаше за чисто физиолошки сигнал. Но новиот преглед објавен во „Трендови во когнитивните науки“ разгледува како „термоцепцијата“ – нашата перцепција за промените во температурата на кожата, како што е топла прегратка или студ во воздухот – влијае на тоа колку силно ги доживуваме нашите тела како „наши“.
Најновото соопштение од д-р Лаура Круцијанели, предавач по психологија на Универзитетот „Квин Мери“ во Лондон, ги презентира децениските истражувања во невронауката, психологијата и клиничката наука. Презентираните наоди ја прошируваат невронауката за телесната самосвест за да ја вклучат и температурата, откривајќи претходно занемарен пат преку кој телото комуницира со мозокот.
Истражувачите предлагаат дека врската помеѓу термоцепцијата и регулирањето на телесната температура придонесува не само за преживување и удобност туку и за богатство на емоциите, сопствениот идентитет и менталното здравје.
Имено, температурата е едно од нашите најстари сетила и е еден од најраните сигнали за заштита – ја чувствуваме уште кога сме во утробата, во раната мајчина грижа и секогаш кога некој нè држи блиску. Нè одржува живи, но исто така ни помага да се чувствуваме како себеси. Затоа, со проучување на тоа како мозокот ги толкува топлината и студот, можеме да почнеме да разбираме како телото го обликува умот.
Променетата свест за телото е карактеристика на неколку ментални здравствени состојби, вклучувајќи нарушувања во исхраната, депресија, анксиозност и нарушувања поврзани со траума. Страдалниците од овие состојби можат да чувствуваат чувство на одвојување или исклучување од себе. Клиничките докази од прележан мозочен удар, анорексија, нервоза и дисфорија на интегритетот на телото покажуваат дека нарушувањата во термичката перцепција може да ги придружуваат нарушувањата во сопственоста на телото.
На пример, сега знаеме од експериментални студии дека термичките сигнали играат фундаментална улога во клиничките услови. Луѓето со променета регулација на температурата и перцепција на температурата, поради мозочен удар, може да развијат патолошки состојби според кои не препознаваат дел од своите тела, како тие да не им припаѓаат.
Надвор од лабораторија, овие наоди носат широки импликации. Разбирањето на придонесот на термичките сигнали и дијалогот „кожа-мозок“ отвора можни нови патишта за идентификување механизми на ранливост и развој на сензорни интервенции неопходни за менталното здравје. На пример, може да ја подобри рехабилитацијата за невролошки пациенти, да го збогати дизајнот на протези што се чувствуваат поприродно и да ги насочува интервенциите за ментално здравје.
Овие сознанија, исто така, го истакнуваат потенцијалното влијание на климатските промени и изложеноста на екстремни температури врз свеста и когницијата на телото. Така, со зголемувањето на глобалните температури, разбирањето како топлината и студот го обликуваат односот со самите себе и тоа може да помогне во објаснувањето на промените во расположението, стресот и телесната свест во секојдневниот живот.
Зошто топлите прегратки нè прават да се чувствуваме добро во врска со себеси?
Кога се прегрнуваме, комбинацијата од тактилни и термички сигнали го зголемува нашето чувство за сопственост на телото, па затоа сме повеќе поврзани со нашето отелотворено чувство за себе. Чувството на топол допир на кожата ја подобрува нашата способност да се почувствуваме себеси однатре и да го препознаеме сопственото постоење. Чувствуваме: ова е моето тело и јас сум вкоренет/а во него.
Научно кажано, топлиот меѓучовечки контакт ангажира специјализирани Ц-тактилни аференти и термосензитивни патишта, кои се проектираат до кортексот, олеснувајќи ја интероцептивната сигнализација поврзана со безбедноста и афективната регулација. Овој сензорен влез е придружен со ослободување окситоцин и намалување на физиолошкиот стрес, поддржувајќи го социјалното поврзување и подобрувајќи ја телесната самосвест и, на крајот, општата благосостојба.
Со други зборови, топлиот допир нè потсетува дека сме поврзани, ценети и дел од општествениот свет. Познато е дека луѓето се создадени за социјална блискост, а прегратките накратко ја раствораат границата помеѓу „себе“ и „другиот“.
Овие истражувања даваат одговор на неколку битни прашања:
П: Како температурата влијае на чувството за себе?
О: Термичките сигнали ја обликуваат телесната самосвест со зајакнување на чувството дека телото ни припаѓа, влијаејќи на идентитетот, приземеноста и емоционалната регулација.
П: Кои состојби покажуваат изменета термичка перцепција и свест за телото?
О: Нарушувања се појавуваат кај мозочен удар, анорексија, депресија, анксиозност и нарушувања поврзани со траума, каде што поединците може да доживеат одвојување или намалена сопственост на телото.
П: Како ова истражување може да ги насочи новите терапии?
О: Разбирањето на термичките патишта би можело да ги подобри интервенциите за ментално здравје базирани на сензори, да го подобри дизајнот на протези и да ги поддржи стратегиите за рехабилитација за невролошки пациенти.
Ако би резимирале, тогаш следува дека промените во температурата на кожата играат клучна улога во тоа колку силно ги доживуваме нашите тела како свои. Термоцепцијата влијае на емоциите, идентитетот и менталното здравје дејствувајќи како директен пат „од кожа до мозок“ што ја поддржува телесната самосвест.
Нарушувањата во термичката перцепција се поврзани со променета сопственост на телото во состојби како што се мозочен удар, анорексија, депресија и нарушувања поврзани со траума. Овие сознанија отвораат патишта за терапии базирани на сетила, поприродни протези и нови начини за разбирање на ефектите поврзани со климата врз когницијата и расположението.
Значи, температурните сигнали директно ги обликуваат телесната самосвест и емоционалната заземјеност. Нарушената термичка перцепција е поврзана со променета сопственост на телото кај неколку ментални здравствени и невролошки состојби. Наодите можат да бидат насоки за сензорни интервенции, дизајн на протези и рехабилитација.
Пораката би била: прегрнувајте се колку повеќе можете, тоа е позитивно за вас самите, но и за оној кому прегратката му е упатена.
