Изложбата „Епифанија“ ги претставува ликовните настојувања во континуитет на креативниот процес, осветлувајќи ја естетската линија во поширокиот ликовно-естетски, културно-антрополошки и општествено-политички контекст
Ретроспективната изложба на професорката Жанета Вангели е поставена во „Чифте-амам“ и ќе може да се види до 14 септември. Овој проект „Жанета Вангели / Архив II, 1985–2025: Епифанија“ на Националната галерија на Македонија финансиски е поддржан од Министерството за култура и туризам. Куратор на проектот е вишата кустоска Маја Крстевска, а стручен соработник е кустосот Горанчо Ѓорѓиевски.
Жанета Вангели активно твори и учествува на македонската ликовна сцена од средината на 1980-тите до денес, навестувајќи ги атиципациските текови на уметноста со моќен, интуитивен, директен, продорен, семантички конципиран и длабоко конотиран авторски израз. Внесувајќи нови и радикални промени во визуелниот хоризонт на овие простори, со ова ретроспективно претставување, таа одново го актуализира прашањето за релевантноста на ликовниот говор низ тропите на современата уметничка агора.
Ретроспективниот проект/концепт „Архив II, 1985–2025: Епифанија“ е втор дел од творечкиот опус на Жанета Вангели претставен во Музејот на современата уметност во Скопје (2017). Првото ретроспективно претставување „Архив, 1987–2017: Синхроницитети“ даде една (по)целосна слика за творечките етапи на Жанета Вангели во период од триесетина години. Имајќи ја предвид самата концепција на тогашното претставување, во рамките на првата ретроспективна изложба останаа недопрени значајни позиции од нејзините архиви, кои се заветиле на времето на преобмислување.
– „Архив II“ е и можност да се погледне „однадвор-внатре“, во смисла на деридијанското hors de soi en soi, отворајќи комуникација со чинителите на визуелниот дискурс и излагачките кластери на Вангели. Архивата е привилегирана хетерогена збирка, онтолошки извор со генеричко значење, парадигматски и конкретен ентитет со инхерентно израмнувачка еквивалентност и потенцијална – протонадворешност. Задавајќи нови референцијални рамки и реконструкција врз нова, дијалектичка основа, Вангели покажува неисцрплив потенцијал за класифицирање и групирање, поврзување и раскажување, за ризомирање низ различните документарни и уредувачки поетики. Преиспишувањето во овој уметнички контекст се одвива по пат на архивско преисчитување – поврзување со искуството од минатото како припадност или од сегашноста како коприпадност. Контекстот на позиционирање (mise en place) на архивската граѓа се одвива по пат на нивоа, конституирани од мноштво записи релациски врзани за полиликовната синтагма – „Архив II, 1985–2025: Епифанија“ како собирна поетика.
Како резиме на творештвото од четири декади, проектот „Архив II, 1985–2025: Епифанија“ ги претставува ликовните настојувања во континуитет на креативниот процес, осветлувајќи ја естетската линија во поширокиот ликовно-естетски, културно-антрополошки и општествено-политички контекст.
Водена од внатрешната неопходност, творечкиот импулс и слоевито манифестираната духовност, низ вкупниот творечки опус, Вангели проникнува во срцевината на уметничкото обликување, поетички меандрирајќи низ трансеквивалентноста на ликовниот и филозофскиот израз, пишува Натали Рајчиновска-Павлеска
Жанета Вангели е родена во Битола, Македонија, во 1963 година.
Дипломирала на државниот факултет за ликовни уметности „Штеделшуле“ во Франкфурт/Мајна, во 1988 година. До 2008 година работи како независна уметница.
Од 2008 година работи како професорка на Катедрата за сликарство и трансмедиумски практики на Факултетот за ликовни уметности при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Вангели е мултимедијална уметница, која реализирала самостојни изложби во Скопје, Битола, Белград, Франкфурт/Мајна, Келн, Њујорк, Стокхолм, Аделаид и Хангжу. Таа учествувала на многубројни групни изложби и филмски фестивали.
Нејзините дела се дел од приватни и јавни колекции, како во Музејот на современата уметност во Скопје, Националната галерија на Македонија во Скопје, Музејот на модерна и современа уметност во Риека и уште во многу други музеи надвор од границите на Македонија. С.Ј.
