Аерокосмичките компании „Ербас“, „Леонардо“ и „Талес“ соопштија дека постигнале прелиминарен договор за комбинирање на нивните вселенски активности за да создадат европски шампион. Најавувајќи „водечки европски играч во вселената“, компаниите изјавија дека ќе го комбинираат производството на сателити и вселенски системи во бизнис вреден 6,5 милијарди евра, кој ќе вработи околу 25.000 луѓе низ цела Европа.
Тројниот договор има цел да создаде предизвикувач на компанијата „Спејс екс“ на најбогатиот човек на светот, Илон Маск, особено во однос на сателитите во ниската орбита на Земјата, од типот што ја напојуваат неговата интернет-услуга Старлинк. Предвидениот приход на „Спејс екс“ за годинава е околу 15 милијарди долари.
Договорот – првично наречен „Проект Бромо“ по вулкан во Индонезија – се очекуваше долго време. Разговорите меѓу трите компании беа комплицирани поради вклучувањето на пет влади како акционери или партнери. А добивањето одобрение според антимонополските закони секогаш претставува тешка задача.
Франција, Италија, Германија, Шпанија и Велика Британија ќе имаат удел во новата компанија, чие седиште ќе биде во Тулуз во јужна Франција, но ќе биде поделена на пет различни правни субјекти за да се зачуваат суверените интереси. Структурата на управување ја отсликува онаа на европскиот производител на ракети МДБА.
Европскиот воздухопловен гигант „Ербас“ ќе поседува удел од 35 проценти, додека „Леонардо“ од Италија и „Талес“ од Франција ќе поседуваат по 32,5 отсто. Ќе има единствен извршен директор и управни директори за секоја земја, кои сè уште не се именувани, изјави портпарол на „Ербас“ за „Политико“.
Лига на шампиони
Франција и Германија беа гласни за потребата од создавање континентални шампиони – при што шефовите на индустријата од двете земји неодамна упатија заеднички апел до Брисел да ги олабави правилата за спојување за да им овозможи на компаниите да добијат обем и да се натпреваруваат во глобална средина.
Иронично, договорот ја вклучува компанијата „Ербас“, која е широкораспространета како единствен европски корпоративен шампион досега изграден. Со корени што датираат од 1970 година, „Ербас“ беше создаден во својата сегашна инкарнација преку француско-германско-шпанско спојување во 2000 година. Франција и Германија поседуваат удел од по 10 проценти, а Шпанија удел од четири отсто. Италија има удел од 30 проценти во „Леонардо“, кој пак поседува 33 проценти од „Талес Аленија спејс“.
Новата компанија ќе здружува, гради и развива „сеопфатно портфолио на комплементарни технологии и целосни решенија, од вселенска инфраструктура до услуги“, по затворање на зделката, според соопштението за медиумите.
Пречки за спојувањето
Спојувањето бара зелено светло од Дирекцијата за конкуренција на Европската комисија, која ќе мора да ја процени тензијата помеѓу нејзиниот тековен правилник за преглед на спојувањата и желбата на Фон дер Лајен да избере европски победници.
Заедничкото претпријатие би се натпреварувало со странски играчи на полето на сателити за комерцијални телекомуникации. Сепак, тоа би се соочило со мала конкуренција за воени тендери и тендери за јавни набавки во ЕУ, на пример од Европската вселенска агенција (ЕСА). Тие обично се ограничени на домашни понудувачи. Ролф Денсинг, директор за операции на ЕСА, изрази загриженост дека договорот ќе ја остави агенцијата со ограничени опции за набавка на сателитски договори.
Германската OХБ би останала како нејзин последен преостанат конкурент. Извршниот директор на ОХБ, Марко Фукс, предупреди дека договорот се заканува да создаде монопол што би им наштетил на клиентите и на европската индустрија. Тоа би можело да значи повторување на тензиите со кои се соочи Комисијата кога го блокираше спојувањето на француско-германската железничка индустрија помеѓу „Сименс“ и „Алстом“ во 2019 година, иако политичката средина денес е поповолна за компаниите.
Директоратот за конкуренција на Комисијата е под притисок да ги прошири своите ставови за спојувањата за да ги земе предвид поширокиот притисок на блокот за раст и зголемениот капацитет за конкуренција со американските и кинеските компании. Преглед на упатствата за спојувања на блокот треба да се одржи следната година, според најновата работна програма на Комисијата.
