Европските држави треба да им се обратат на сојузниците чие партнерство го градеа во изминатите 20 години и заедно да креираат стратегија за заштита на правата на тамошните жени предводена од Авганистан
Како можат да се заштитат правата на жените под власта на талибанците
Откако талибанците ја презедоа власта, Авганистан започна со назадување и „процес на самоуништување“, изјави Јан Егеланд, генерален секретар на Норвешкиот совет за бегалци, додавајќи дека жените исчезнаа од јавниот живот. Европските влади треба да го вратат Авганистан на нивните агенди и да ги искористат сојузниците што ги стекнаа во последните 20 години за да ја прекројат стратегијата за заштита на правата на жените.
Кога талибанците ја презедоа власта во август 2021 година, тие ветија дека ќе ги почитуваат правата на жените „во рамките на исламскиот закон“. Набргу потоа, на младите девојки им беше привремено забрането да посетуваат средно училиште, а во март 2022 година оваа мерка стана трајна. Во декември 2022 година, талибанците им забранија на жените да одат на универзитети и им наредија на локалните и меѓународните невладини организации да им забранат на жените да работат во нив. Како резултат на тоа, неколку странски хуманитарни групи се суспендирани во земјата. По децении војна, милиони вдовици живеат во Авганистан и зависат од хуманитарна помош за опстанок. Бидејќи за жените можат да се грижат само други жени, невладините организации без женски персонал не можат да допрат до многу луѓе што живеат во оддалечените области. По посетата на Авганистан и средбата со талибанските претставници во јануари годинава, Обединетите нации (ОН) објавија соопштение во кое се истакнува дека Авганистан е во голема опасност од глад, економски пад и катастрофална сиромаштија.
Протести во знак на солидарност со жените
САД и европските земји 20 години се обидуваа да создадат нова земја во согласност со западните стандарди, без да размислат дека нејзините жители можеби имаат поинаков начин на животот. Ова беше шанса да се создаде силна врска меѓу Западот и новиот Авганистан, споделувајќи ресурси, политички и економски алатки и знаење. Наместо тоа, западните земји наметнаа правила и норми пред да се повлечат. Но и покрај враќањето на талибанското владеење, Авганистан не е земјата каква што беше порано.
Во 2001 година, имало само 8.000 студенти запишани на авганистанските универзитети, од кои ниту една не беше жена. Во 2020 година имало 400.000 студенти, од кои 110.000 биле жени. Овие генерации го ценат своето образование и не се подготвени да го прифатат уназадувањето на нивната земја. Откако талибанците им забранија на девојките и жените да студираат и да работат, протести избија во Кабул и другите големи градови и се проширија низ Авганистан, и покрај бруталниот и насилен одговор на талибанците, кои апсеа, тепаа и мачеа демонстранти. Некои Авганистанци, исто така, застанаа во знак на солидарност, спроведувајќи чинови на непослушност: новинарите ги покриваа лицата на телевизија, околу 50 универзитетски професори поднесоа оставки, а некои студенти одбија да полагаат испити.
Форуми и платформи како поддршка
Европската Унија (ЕУ) треба да работи со сојузниците што ги стекна во последните 20 години и да ја анализира состојбата во земјата и да развие иницијативи за помош на Авганистанките. Во мај 2022 година, Службата за надворешна акција на ЕУ го организираше вториот форум на авганистански жени лидери со претставници на ЕУ, специјалниот европски претставник за Авганистан и Авганистанките што работат во различни сектори во и надвор од земјата. Форумот препорача истражување на различни модели за дијалог, кои ќе им овозможат на жените да влијаат и да играат значајна улога во иднината на земјата.
Исто така, постојат платформи за покривање на политичките и развојните процеси во Авганистан. Тие треба да се искористат за поттикнување на дијалогот меѓу авганистанските жени и европските партнери. Под власта на талибанците нема реална шанса жените да играат значајна улога во авганистанското општество, но овие платформи барем можат да им дозволат на Авганистанките да играат улога во развојот на меѓународни стратегии за решавање на нивните права. За да се случи ова, овие иницијативи мора да бидат први од многуте, во кои ЕУ ќе го слуша гласот на милиони жени што се борат за своите права.
Партнерства и со Азискиот Регион
Европските влади треба да бараат и други партнери што ќе помогнат во развојот на стратегија. На пример, тие треба да работат преку Иницијативата на ЕУ и ОН за фокус, која има цел да го елиминира насилството врз жените и девојчињата. ЕУ не само што треба да ги поддржи таквите иницијативи туку и да воспостави партнерство со Централноазиската алијанса за да работи заедно на нов фокус за правата на жените во Авганистан.
Конечно, ЕУ треба да се ангажира со другите земји во регионот за овие цели. Индија, која порано имаше блиски односи со Авганистан, сега ги преиспитува своите односи со земјата. И покрај тоа, таа продолжи да доставува помош, вклучувајќи и храна за авганистанскиот народ. Индија официјално не ја призна талибанската влада, но повторно ја отвори својата амбасада во Авганистан, што талибанците го сметаат за чекор кон нивно признавање како легитимен режим во Авганистан. ЕУ треба да се ангажира со Индија и нејзините хуманитарни цели и програми во Авганистан и да ги испита можностите за силно партнерство за спроведување заедничка стратегија на теренот.
Што би вклучувала стратегијата за Авганистанките?
ЕУ треба да соработува со нејзините различни партнери, вклучувајќи регионални, локални и меѓународни организации, новинари и соседни земји, за да елаборира нова стратегија фокусирана на справување со кршењето на човековите права и родовото насилство во Авганистан, како и правото на жените на образование или медицински услуги, да работат, сами да шетаат по улиците и да одлучат дали ќе го покријат лицето. Прво, тие треба да се фокусираат на издигање на свеста кај авганистанското население за правата и условите на жените. Информирана од нивните партнери, ЕУ потоа треба да работи на обезбедување опипливи решенија, како што се програми за финансиска поддршка за вдовици или самохрани мајки, начини за доставување помош на семејства без ресурси или стратегиска технолошка иницијатива, во согласност со иницијативата на ЕУ за сателитски систем на поврзување, да обезбеди образовни ресурси за девојки и млади жени што можат да функционираат и покрај можна цензура на интернет од страна на Владата. Авганистанските мажи, исто така, можат да одиграат клучна улога во овој процес, да застанат во поддршка на правата на жените и да вршат притисок врз Владата.
