Следните недели ќе одредат дали војната во Газа ќе го потоне Блискиот Исток подлабоко во хаос или дали, и покрај нападите на Хамас, Израел може да почне да ги создава темелите за регионална стабилност и за мир
Осврт на „Економист“
По децениски конфликт што тлее во последните 20 години, тешко е да се поверува дека е можна вистинска промена. Газа сега е во предвечерјето на израелска копнена офанзива. Нејзиниот обем и успех ќе го одредат текот на настаните, а клучен фактор ќе биде изборот со кој се соочуваат политичарите во Израел по најтешката катастрофа во историјата на нивната земја. Исто така, важен е изборот на блискоисточните соседи на Израел, вклучувајќи го и Иран, пишува во анализата на „Економист“.
Која е долгорочната визија за решавање на проблемот
Потребата за визија започнува со претстојната копнена офанзива. Израелските одбранбени сили ќе удрат длабоко и силно врз позициите на Хамас. Израел ќе биде во искушение да се ослободи од грчот на кратко задоволувачко насилство. Нејзиниот министер за одбрана ги нарече борците на Хамас „човечки животни“ и најави блокада на храна, вода и енергија за жителите на Појасот Газа. Израелските власти и американскиот претседател Џо Бајден го споредија Хамас со Исламската држава, или исламистичка група што Америка вети дека ќе ја искорени.
Таа споредба е опасна затоа што, иако Хамас заслужува да биде искоренет, ќе биде невозможно да се постигне таа цел во енклава од два милиони осиромашени луѓе без да имаат излез каде да побегнат. Во таков момент, воздржаноста е важна повеќе од кога било. Тоа е во интерес на Израел, бидејќи уличните борби се опасни, а заложниците се без одбрана. Воздржаноста од копнената офанзива зависи од изборот на израелските политичари. Израел ќе биде во голема опасност ако војната во Газа се прошири на нејзината северна граница со Либан, каде што растат тензиите со Хезболах, кој е подобро вооружен. Колку подолги и покрвави се борбите во Газа, толку повеќе Хезболах ќе чувствува дека мора да им даде поддршка на своите браќа.
„Економист“: Постои можност и за војна со Иран
Поширока војна ќе го уништи детантот, изграден врз основа на договорот, меѓу Израел и неговите арапски соседи, вклучувајќи ги Бахреин, Мароко, Обединетите Арапски Емирати и потенцијално Саудиска Арабија. Оваа групација се залага за нов Блиски Исток, кој е прагматичен и фокусиран на економски развој наместо на воена идеологија. Сепак, Хамас покажа дека занемарувањето на Палестинците од страна на потписниците е грешка. На Израел и неговите арапски партнери им треба нова, оптимистичка визија за Газа и Западниот Брег, како алтернатива на иранскиот култ на насилство и убиства.
Според аналитичарите на „Економист“, Израел нема добри опции: окупацијата е неодржлива, владата на Хамас е неприфатлива; владеењето на неговиот ривал Фатах е неодржливо; арапските мировни сили се недостижни; а марионетска влада е незамислива. Ако Израел го уништи Хамас во Газа и се повлече, којзнае кои деструктивни сили ќе го пополнат вакуумот што остана зад него?
Затоа, израелските стратези мора да почнат да размислуваат како да создадат услови за живот заедно со Палестинците, колку и да изгледа далечно тоа денес. Сите тие елементи може да имаат свој дел: краток период на воена состојба во Газа, потрага по палестински лидери прифатливи за двете страни и добри намери на арапските посредници. Единствениот начин да се искорени Хамас е Израел и неговите арапски сојузници да создадат стабилност – и, еден ден, мир, се наведува во анализата на „Економист“.
Дури и ако Израел може да го искорени Хамас, никој не е сигурен што би го заменило. Оваа групација е премногу слаба за да се зацврсти авторитетот во Газа; дури не е доволно силна да го контролира Западниот Брег. Се зборуваше и за испраќање арапски мировници за обезбедување на Газа, но малку арапски држави би сакале да го сторат тоа. Египет ја окупира Газа од 1949 до 1967 година; двете страни имаат горчливи сеќавања од тоа време. Земјите од Персискиот Залив, како Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати, немаат желба да владеат со два милиони Палестинци. Ниту, пак, повеќето Израелци сакаат повторно да ја окупираат територијата.
Меѓутоа, да се изврши инвазија, а потоа да се замине, нема да го промени статус квото. Лидерите на Хамас и голем дел од неговите борци веројатно ќе излезат од нивните бункери и ќе ја вратат контролата врз појасот во моментот кога Израелците ќе заминат. Тоа е непријатен исход, но тоа е најверојатниот. Накратко, катаклизмата што се расплетува се чини дека веројатно ќе ја открие сиромаштијата на размислувањето на двете страни. За жал, ужасното крвопролевање во последните денови и веројатноста за натамошни ужаси што ќе дојдат исто така ќе го отежнат усвојувањето поконструктивен пристап кон конфликтот.
