Благодарение на своите инвестиции и пристапот до секое ниво на европските општества, Пекинг е подготвен значително да ја прошири својата улога во политиката на ЕУ
Пред неколку недели, додека присуствував на Минхенската безбедносна конференција, бев сведок на доаѓањето на кинескиот директор на Канцеларијата на Централната комисија за надворешни работи, Ванг Ји.
Помпата и вниманието дадено на Ванг беа непогрешливи, како и покривањето на неговиот последователен говор, повторувајќи ги познатите говорни точки на Пекинг за пристапот на Кина да го „направи светот побезбедно место“.
И говорот и последователната модерирана дискусија јасно покажаа дека Ванг дошол во Минхен за да направи клин меѓу Соединетите Американски Држави и Европа – да ја нападне Америка и да ја придобие Европа. И голем дел од последователниот разговор во ходниците на местото на конференцијата нагласи дека по три децении продлабочување на економските односи, Кина е значајна „сила во Европа“, и покрај нејзината географска оддалеченост.
Благодарение на своите инвестиции, нејзиниот пристап до секое ниво на европските општества и неговото придружно растечко влијание меѓу деловните и политичките елити на континентот, Кина е подготвена значително да ја прошири својата улога во европската политика. И одлуките што Европа сега треба да ги донесе кога станува збор за односите со Кина понатаму ќе придонесат за долг пат во обликувањето на трансатлантските односи во наредната деценија.
Бидејќи Пекинг смета дека пристапот до американската технологија и базата за истражување и развој (Ар енд ди) се сè поограничени, пристапот до европските корпорации и базата за истражување и развој на континентот ќе станат многу поважни. Во исто време, зависноста на Европа – а особено на Германија – од кинеските поткомпоненти и пристапот на пазарот пораснаа до точка каде што Пекинг има значителна моќ во справувањето со европските влади.
Исто така, вреди да се напомене дека непосредно пред да се појави ковид-19 со полна сила, кумулативните странски директни инвестиции (СДИ) од Европската Унија во Кина достигнаа над 140 милијарди евра, додека во тоа време кинеските СДИ во ЕУ изнесуваа приближно 120 милијарди евра. И покрај падот на инвестициите на ЕУ во Кина за време на пандемијата, 2022 година забележа драматичен пресврт на овој тренд, при што инвестициите на ЕУ во земјата пораснаа за неверојатни 92,2 проценти на годишно ниво – а оние од Германија пораснаа за 52,9 проценти – според последните податоци. Иако инвестицијата на ЕУ сè уште е релативно скромна со оглед на големината на кинеската економија, таа е насочена кон критичните синџири на снабдување што ѝ се потребни на европската индустрија и веројатно е дека ќе расте експоненцијално во наредните години.
Исто така, кинеските инвестиции во Европа имаат приоритет на широк опсег на европска критична инфраструктура – особено пристаништата, аеродромите, енергетските компании, ветерните и соларните фарми, како и телекомуникациските компании. Во некои области, таа беше во можност да купи некои од најиновативните европски компании – на пример, германската „КУКА роботикс“, водечки производител на индустриски роботи и системи за фабричка автоматизација.
Така, сè поголемото значење на Кина како деловен партнер за Европа ќе ги обликува политичките одлуки низ целата Унија во следните две-три децении, ставајќи ги приоритетите на Европа на веројатен курс на судир со стратегиските цели на САД, кои ќе се фокусираат на конфронтација со Кина во економски и воени и сè повеќе идеолошки домени.
Денес, европските бизнисмени и аналитичари велат дека го гледаат кинескиот пазар како неизбришливо неопходен за континуираниот економски успех на Европа. Бизнис-лидерите тврдат дека Кина го има најголемиот внатрешен пазар во светот, со 1,4 милијарда потенцијални клиенти, и тие го посочуваат добро развиениот кинески производствен сектор како критичен за нивните сопствени мрежи на синџирот на снабдување. Тие исто така тврдат дека Кина има поволна географска локација, блиску до пазарите во развој во Азија и клучните поморски маршрути.
Општо земено, европските аналитичари ја гледаат Кина како најголема светска економија кога станува збор за паритетот на куповната моќ, благодарение на деценискиот експлозивен раст. За ова, тие укажуваат на фактот дека трошоците за работна сила таму остануваат релативно ниски и, што е најважно, на она што го гледаат како комплементарност помеѓу производството со висока додадена вредност во Европа и Кина, како и потенцијалот на кинескиот потрошувачки пазар како критичен за растот на нивниот извоз. Таа последна точка постојано се артикулира во Германија, каде што извозот сочинува близу 40 отсто од БДП на земјата.
Така, додека тековната дебата преку барата, во Вашингтон, е главно фокусирана на војната во Украина, и сè повеќе за тоа колку далеку треба да одат САД во помагањето на Украина против Русија, некои тврдат дека нашата поддршка за војната го одвлекува вниманието од вистинскиот противник – Кина. Сепак, она што недостига во оваа дискусија е дека да ѝ се даде приоритет на Кина наспроти Русија не е предлог од типот или-или, бидејќи Кина ѝ е близок сојузник на Русија и таа веќе е сила во Европа.
Она што се случува во Европа сега – не само во однос на исходот од оваа војна туку како Европејците ги дефинираат своите односи со Кина во иднина – ќе ги обликува трансатлантските односи со клучните европски сојузници. Изборите на Европа кога станува збор за нејзината политика кон Кина во голема мера ќе влијаат на исходот од конкуренцијата на САД со Кина и во другите региони.
Ендрју А. Михта
(Политико.еу)
Ендрју А. Михта е декан на Колеџот за меѓународнии безбедносни студии на Европскиот центар за безбедносни студии „Џорџ К. Маршал“ и нерезидентен висок соработник во Центарот за стратегија и безбедност на Атлантскиот совет на Атлантикот
