Никола Ѓурѓај / Фото: приватна архива

Мерлива потврда за резултатите од интернационализацијата на македонското прашање

  • Последниот извештај на ФУЕН е кулминација на посветен, систематски и стратешки десетгодишен труд и јасен доказ дека упорноста, професионализмот и локалната организациска способност на македонското друштво „Илинден“-Тирана може да преминат во меѓународно признание

Федералната унија на европски националности (ФУЕН) постојано се залага за унапредување на правата на припадниците на македонскиот народ во Албанија, настојувајќи да ја подигне свеста за положбата на Македонците, повикувајќи на правда, законско признавање и заштита од дискриминација. Потврда за тоа е и фактот дека во изминативе осум години Конгресот на ФУЕН усвои шест резолуции, предложени од членката македонско друштво „Илинден“-Тирана, во поддршка на нивните правични барања за почитување и заштита на правата предвидени со Рамковната конвенција на Советот на Европа за заштита на националните малцинства, чиј потписник е Албанија.
– Федералната унија на европски националности (ФУЕН) функционира како платформа што ги трансформира локалните искуства на малцинствата во елементи на европска политичка дебата. Интеграцијата на проблемите на македонското малцинство во агендата на таква институција значи дека темите ќе влезат во дипломатски канали, мониторинг-мрежи и академски анализи, со што се зголемуваат нивната релевантност и неизбежност. Оваа статија и резолуција за македонската заедница во Албанија означува премин од изолирана локална борба кон системско барање права, кое добива континуирана надворешна ревизија и поддршка – велат наши соговорници упатени во работата на ФУЕН.
Последниот извештај на ФУЕН е кулминација на посветен, систематски и стратешки десетгодишен труд и јасен доказ дека упорноста, професионализмот и локалната организациска способност на македонското друштво „Илинден“-Тирана може да преминат во меѓународно признание.

– Извештајот ја претвора приватната и локална неправда во јавна и институционална тема, со што се зголемува политичката цена на неактивноста од страна на албанските власти. Со акцентот на неисполнети подзаконски акти и нееднаква примена на постојните закони, се создава конкретна база за барања и мониторинг. Документот им овозможува на меѓународните партнери да бараат конкретни мерки и да го вклучат проблемот во извештаите и препораките до Албанија. Претворањето на локалните прашања во формален текст на ФУЕН ги собира и уредува барањата, што ја олеснува комуникацијата со донатори, медиуми и институции. Видливоста на меѓународното признание дејствува мотивирачки за активистите и заедницата, поттикнувајќи нови генерации да продолжат со застапувањето. Препораките од ФУЕН им додаваат кредибилитет на барањата и ја прават тешка за игнорирање фактооснованата аргументација во дијалогот со албанските власти. Последниот извештај и претходните резолуции создаваат повисок степен на надзор и очекување. Од друга страна, бидејќи македонскиот идентитет добива меѓународно признание, младите луѓе се поттикнуваат да останат и да инвестираат во македонската заедница во Албанија – истакнува Никола Ѓурѓај, претседател на македонското друштво „Илинден“-Тирана.
На овој начин се дава и дополнителна потврда со која организацијата „Илинден“–Тирана се означува како доверлив и кредибилен партнер во европската мрежа на малцински организации. Со поддршка од ФУЕН, „Илинден“–Тирана добива подобар пристап до канали за лобирање, техничка помош и финансирање, што ќе ја зајакне способноста за реален напредок во образованието, двојазичност и политичко учество.
– Ова признание ги легитимира секојдневните напори на активистите и ги прави нивните напори дел од поширока европска историја на заштита на малцинствата. Повеќе тела и мрежи ќе ги следат имплементацијата и исполнувањето на подзаконските акти, резултирајќи со појасни препораки и можно прашање на одговорност. Албанската влада ќе се соочи со зголемен притисок да ги спроведе законските одредби, да го унапреди образованието на македонски јазик и да ја спречи дискриминацијата. Извештајот може да послужи како пример и платформа за соработка меѓу малцински организации во регионот – објаснува Ѓурѓај, упатувајќи благодарност до ФУЕН.
Извештајот на ФУЕН претставува оперативен инструмент со директни импликации. Тој ги верификува искуствата на македонското малцинство, ги заострува механизмите за меѓународен мониторинг и го зајакнува капацитетот на националните организации да бараат промени. Истовремено е поттик за интензивирање на меѓународните комуникации, стратешкото користење на документот во преговори и конзистентна мобилизација на локалната заедница за да се префрлат правните гаранции во опиплива реалност за секојдневниот живот на Македонците во Албанија. Ова признание им дава на Македонците во Албанија причини за оптимизам и обновена верба дека нивните барања имаат вредност и поддршка на европско ниво. Д.Ст.