Фото: Пиксабеј

Во вторникот, за првпат беа објавени строго доверливите досиеја од британската разузнавачка служба МИ5, во кои се детализирани признанијата од прва рака на тројца од најозлогласените двојни агенти во Велика Британија – вклучувајќи ги Ким Филби и Ентони Блант – кои шпионирале за Советскиот Сојуз, објави Јутарњи лист.

Филби и Блант беа, заедно со Гај Бурџис, Доналд Меклин и Џон Керкрос, дел од „Петмината од Кембриџ“ – група поранешни студенти на Универзитетот Кембриџ кои пренесуваа информации на Советскиот Сојуз од 1930-тите до 1950-тите.

Декласифицираните документи на британската тајна домашна разузнавачка агенција, објавени од Националниот архив, даваат детален преглед на групата чии тајни активности ја фасцинираа јавноста и инспирираа безброј шпионски филмови и романи.

Меѓу материјалите е и нецелосното признание на шест страници од 1963 година на Ким Филби, кој се смета за водач на „Петмината од Кембриџ“ и кој стана високорангирана личност во британската агенција за надворешна шпионажа МИ6, во која тој конечно ја призна својата измама по неколку години сомнеж. Тој раскажува како во 1934 година се сретнал со човек наречен „Ото“ по наговор на неговата сопруга Лизи, која била членка на Комунистичката партија.

„Накратко, тој ми предложи да работам за организација која подоцна можев да ја идентификувам како ОГПУ (советска тајна служба)“, напиша Филби. „Го објаснив мојот став со големо внимание, а тој долго ме испрашуваше. Тој остана на својата понуда и јас прифатив“.

Тој, исто така, опишува како помогнал да се регрутираат Бурџис и Меклин, а подоцна ги известил дека Меклин ќе биде разоткриен во 1951 година, што кулминирало со нивното бегство во Советскиот Сојуз.

Самиот Филби побегна во СССР набргу по неговото признание, а во 2010 година беше почестен со спомен плоча во седиштето на надворешната разузнавачка служба во Москва.

Во досиејата поврзани со Блант има транскрипт од интервју од 1964 година, спроведено од службеникот на МИ5, Артур Мартин, во кое тој конечно признава во замена за имунитет од гонење. Во тоа време, тој беше советник за уметност на покојната кралица Елизабета, улога што ја задржа до 1972 година. Неговата вмешаност во Кембриџ пет не беше јавно откриена дури во 1979 година. Белешка од март 1973 година вели дека приватниот секретар на кралицата разговарал со неа за Блант. „Таа сето тоа го прифати многу смирено и без изненадување“, беше кажано.

Керкрос, последниот од шпионскиот синџир кој беше јавно идентификуван во 1990-тите, во интервју во 1964 година во САД призна дека и тој бил регрутиран од советското разузнавање. „Керкрос призна дека шпионирал од 1936 до 1951 година“, се наведува во телеграмата испратена од Вашингтон.

Некои од документите ќе бидат дел од специјалната изложба во Националниот архив наречена „MI5: Официјални тајни“, на која ќе бидат прикажани датотеки, фотографии, документи и опрема што ја користеле шпиони во текот на 115-годишната историја на агенцијата.