Новата политичка заедница на Макрон ја отвора Пандорината кутија
Планот на Макрон (за ЕПЗ) ризикува да ги отуѓи луѓето уште пред да започне. Поширока мрежа значи поразновидна екипа на ликови. А опасноста е што, со толку многу интереси во игра, Макрон им ветува сè на сите луѓе, без да одржува никого среќен. Додека Западен Балкан веќе е уморен од бајати ветувања за членство во ЕУ
Автори: Сузан Линч и Клеа Колкат
Францускиот претседател Емануел Макрон ќе го добие она што го сака на средбата на лидерите на 44 земји во Прага на првиот состанок на европската политичка заедница (ЕПЗ) – нов форум создаден како одговор на руската инвазија за да понуди поширока, поинклузивна европска мрежа. Имајќи ги предвид постојаните обиди на рускиот лидер Владимир Путин да го искористи поделениот Запад, едноставниот чин на собирање европски крупни за семејна фотографија рамо до рамо е, сам по себе, победа.
Но планот на Макрон исто така ризикува да ги отуѓи луѓето уште пред да започне. Поширока мрежа значи поразновидна екипа на ликови. А опасноста е што, со толку многу интереси во игра, Макрон им ветува сè на сите луѓе, без да одржува никого среќен.
Украина нема да биде задоволна само со едноставно приклучување на форум за разговор. Брегзитска Британија ќе се обиде да доминира во него. Турција и нејзината автократија ќе го привлечат вниманието. А Западен Балкан веќе е уморен од бајати ветувања за членство во ЕУ.
– Ја поддржуваме оваа иницијатива на францускиот претседател – но ова не треба да биде замена за процесот на членство. Тоа треба да ја забрза интеграцијата во текот на процесот на пристапување – изјави вицепремиерката на Украина, Олга Стефанишина пред собирот.
Европската политичка заедница првично беше поставена како форум каде што европските лидери – но не конкретно ЕУ – може да разговараат за области од заеднички интерес. Тоа е најновото повторување на концептот што лебди низ ЕУ со децении. Поранешниот француски претседател Франсоа Митеран го промовираше концептот на „европска конфедерација“ пред повеќе од 30 години, но тој никогаш не излезе на терен. Тогаш, како и сега, безбројните европски агенди ги направија напорите политичко минско поле.
Внесувањето на Турција, на пример, значи да му се даде на Реџеп Таип Ердоган место на масата. Присуството на Британија е особено напорно. Британија разнесе 60 години од историјата на ЕУ во 2016 година, кога стана првата членка што го отфрли блокот. Иако ЕУ ја преброди бурата, добредојде на Британија во ЕПЗ може да се сфати како порака до другите скептични членки на ЕУ дека и тие би можеле да влезат како поранешни членки – особено со оглед на неодамнешната непопустливост на Лондон во однос на нерешениот протокол за Северна Ирска.
Французите се спротивставуваат на идејата дека ЕПЗ ќе ги нормализира постапките на Обединетото Кралство што ја нарушуваат ЕУ.
– Впрочем, 27-те останаа обединети за време на расплетот на брегзит. Но Обединетото Кралство останува европска земја и има свое место [во ЕПЗ], особено на теми за безбедност и одбрана. Тоа е различен, поширок простор – рече Сабине Тилаје, пратеник во партијата на Макрон.
Официјални лица вклучени во подготовките за самитот истакнаа дека тоа е „меѓувладин“ процес, а не клуб ЕУ плус плус.
Но овој потег да се претстави состанокот како заедница на меѓународни еднакви не е само за смирување на евроскептичните учесници како Британија. Тоа е, исто така, за обезбедување на светоста на самата ЕУ и избегнување на сѐ што се коси со правото и структурите на ЕУ.
Веќе неколку месеци, дипломатите во Франција се борат да најдат зона за слетување на ЕПЗ, со цел да застанат на половина пат помеѓу ригидноста на институциите на ЕУ и лабавоста на едноставен форум.
За неколку набљудувачи, насочувањето на ЕПЗ кон теми како што се безбедноста и одбраната, енергијата или истражувањето – каде што ЕУ не е целосно интегрирана – е еден начин да се избегнат судири.
На брифингот со новинарите во средата, советник од Елисејската палата рече дека ЕПЗ ќе работи повеќе како Г7 отколку како организации како што е Советот на Европа, кој се фокусира на човековите права, или Организацијата за безбедност и соработка во Европа, која се концентрира на безбедноста. Но официјалните лица рекоа дека нема да има ниту писмено соопштение, како што е случајот со состаноците на Г7 и Г20.
