Процесот на градење меѓународни сојузи незапирливо напредуваше низ вековите за да опфати најголем можен број градови, држави, земји и региони. Речиси секогаш, таквите пактови беа засновани на одредена идеологија, верност на династија или други обединувачки теми. Во речиси сите случаи, таквите сојузи беа внатрешно ориентирани или ексклузивни, со условеност заснована на вредности што ја поткрепуваше верноста кон блокот. Но што ако новата глобална платформа за земјите и регионалните групи беше отворена, дозволувајќи различни идеологии, како и политички и економски системи? Зарем тоа конечно не би ја сочинувало крајната платформа со најголема флексибилност и опсег за постигнување развојни цели?
На почетокот, појавата на БРИК се чинеше дека е уште еден блок што бара поголемо влијание на меѓународната арена. Нашироко се гледаше како уште едно спојување на тешки тежини што се стремат кон поголемо признание. Потоа нешто почна да се менува со додавањето на Јужна Африка и формирањето на БРИКС – ова веќе не се однесуваше само на обемот туку и на инклузивноста на платформата да ги сочинува главните регионални центри на светот во развој. Следуваше создавањето на БРИКС+ и можноста за појава на најобемната платформа за целиот глобален југ. Оваа трансформација од интровертен БРИК во екстровертен БРИКС+, кој е отворен за соработка со сите делови на светот во развој, поттикна цела серија барања од економиите во развој да ѝ се приклучат на платформата.
Но дали овој процес на проширување запира со БРИКС+ или има дополнителни можности за проширување на опсегот на оваа платформа? Навистина, начинот да се задржи во „режим на воздигнување“ е самата инклузивност и отвореност да станат предмет на иновации. Еден можен дополнителен чекор во оваа насока може да биде вклучување на развиените економии и нивните институции. Навистина, некои од клучните елементи за динамиката на секоја модерна платформа како што се иновациите, технологијата, пазарите продолжуваат да бидат доминирани од западните економии. И ако треба да се почитуваат принципите на отвореност/инклузивност на БРИКС и БРИКС, логично би било БРИКС да создаде платформа за достапност до развиените економии и нивните развојни институции – нешто што би можело да се преземе преку формат „БРИКС++“. И во случај да се унапредат критериумите во платформата БРИКС+ за прием на нови членки од глобалниот југ, веројатно ќе треба да се разработат и принципи и критериуми за учество на развиените економии и нивните развојни институции во платформата БРИКС++.
Таквите критериуми може да вклучуваат стандарден сет на принципи (експлицитни и имплицитни) што се користат во меѓународните економски организации како што се СТО или ММФ. Еден таков суштински принцип е реципроцитет, т.е. поголема отвореност на западните институции и форуми во однос на БРИКС во замена за нивното учество во форматот БРИКС++. Друг принцип е деполитизација на дискусиите (со прекумерна политизација што во голема мера го поткопува напредокот во дискусиите на Г20) и давање приоритет на економска/прагматична агенда. Освен можното присуство на западни лидери на идните самити на БРИКС++, платформата БРИКС++ би можела да вклучи покана на трговски и регионални интегративни блокови (со учество од развиените економии) како што се ЕУ или РЦЕП. Исто така, можно е да се поканат претставници на институциите за регионален развој од Запад, како што се ЕИБ, ЕБОР и други. БРИКС++, исто така, би можел да стане место не само за помирување туку и за заемно зајакнување на работењето на такви проекти за поврзување како што се БРИ, „Глобал гетавеј“ и проектот „B3W“.
Други можности за платформата БРИКС++ може да вклучуваат дискусии за реформите на глобалните институции како што е СТО. Приоритетите за животната средина и зелениот развој, исто така, ќе треба да бидат истакнати во оваа платформа Север – Југ. Од забележливо значење за дискусија може да бидат и прашањата за безбедноста на храната и енергијата. Друга можна насока на развој за БРИКС++ може да бидат унапредувањето на дигиталната економија, регулативите за вештачка интелигенција и либерализацијата на трансферот на технологија од Север – Југ во високата технологија, ИТ, како и критичните области како што се фармацевтските производи и здравствената заштита. Олеснувањето на долгот, како и модалитетите на ОДА пошироко за најнеразвиените економии, исто така, ќе треба да бидат дел од агендата. Што е најважно, БРИКС++ ќе треба да ги истражи можностите за поддршка на глобалниот југ, а особено на AfCFTA на Африка, за да се добие поголем пристап на пазарот во развиениот, како и во светот во развој.
Како што гравитацискиот центар на глобалната економија дополнително се префрла во глобалниот југ, улогата на БРИКС/БРИКС+/БРИКС++ сè повеќе ќе расте во поставувањето не само на регионалните туку и на глобални развојни цели. Платформата БРИКС+ може да стане фокусна точка за развојните напори на целото пространство на глобалниот југ, додека БРИКС++ со текот на времето може да претставува паралелна/алтернативна/комплементарна патека на глобалните институции или форуми како што е Г20 (каде што инерцијата на улогата на развиените економии бавно ја одразуваат променливата реалност во светската економија). Наместо само обид за промена на распределбата на квотите и правата на глас во институциите во Бретон Вудс, создавањето платформи како што се БРИКС+/БРИКС++ може да им овозможи на БРИКС да олеснат побрзо приспособување на глобалното одлучување на зголемената важност на земјите во развој.
По неколку века поместување на меѓународните сојузи, кои се обидуваат да достигнат сè поголем обем, можеби е време поинклузивни и отворени платформи да играат водечка улога во глобалната економија. Алгоритамот за постигнување најголеми можни размери во градењето такви платформи е најголемите членки да ги ублажат ексцесите на нивната реалполитика и да се кренат на заедничката одговорност за иднината на светската економија.
Дали БРИКС++ како нов тип меѓународна алијанса може да ги затвори поглавјата од историјата насочени кон глобална доминација и да ги отвори заедничките поглавја на глобалниот развој? Зошто да не? – на крајот на краиштата, ex oriente lux! И не, ова секако не е уште еден „крај на историјата“. Ова е само почетокот.
