Додека светот се бори со инфлацискиот бран поттикнат од пандемијата, кинеско-американските трговски судири и конфликтот во Украина, САД решија да ги зголемат каматите. Но иако тоа може да им помогне да го вратат растот на цените, повисоките каматни стапки во САД ги интензивираат инфлациските притисоци за другите, особено за економиите во развој. Со зголемувањето на каматните стапки, американските Федерални резерви привлекуваат капитал кон американската економија, главно од економиите во развој. Како што приливот на капитал ја зголемува вредноста на доларот, одливот на капитал ги влече надолу валутите од новите економии. Во исто време, инфлацијата се зголеми во економиите во развој. Иако монетарната политика на САД не е единствениот фактор, таа несомнено ги влошува работите.
Сега, економиите во развој се соочуваат со политичка дилема. Тие можат да дозволат континуиран одлив на капитал и депрецијација на валутата, а цените, особено на увезените стоки, вклучувајќи ја и храната, да продолжат да се зголемуваат. Или тие можат да го следат примерот на САД и да ги зголемат каматните стапки и ефикасно да го задушат закрепнувањето од пандемијата. Колку се поотворени трговијата и пазарите на капитал на една економија, толку се повисоки трошоците за двете опции. Оваа дилема е резултат на „невозможната трилема“ во макроекономијата, која вели дека една земја не може истовремено да има фиксен девизен курс, слободно движење на капиталот и независна монетарна политика. Тоа објаснува зошто неколку земји со контрола на капиталот, како Кина, успеаја да ги намалат каматните стапки, а со тоа да ја поттикнат економијата, притоа спречувајќи го опаѓањето на вредноста на нивната валута.
Ова не е опција за земјите без контрола на капиталот, вклучувајќи ги и напредните економии, иако конвертибилноста на нивните валути го намалува влијанието на потезите на американската политика. Секако, дури и централните банки во напредните економија, од Банката на Англија до Европската централна банка, ги зголемија своите каматни стапки. Сепак, економиите во развој се соочуваат со многу поголеми ризици за финансиската стабилност и имаат помалку политички опции.
Финансиската либерализација порано беше стандарден политички рецепт за земјите во развој. Меѓународниот монетарен фонд и Светската банка ја промовираа либерализацијата како начин за привлекување повеќе капитал во економиите на кои им недостигаат домашни финансиски ресурси. Во практика, сепак, отстранувањето на контролата на капиталот не беше проследено со постојан економски раст, туку со финансиска криза. Овие опасности се дополнети со глобалното преовладување на американскиот долар. Земјите низ светот позајмуваат, тргуваат и чуваат резерви во долари. Но доларот останува национална валута, управувана од централна банка чиј мандат се фокусира на американската инфлација и вработување.
Со оглед на глобалната улога на доларот, САД имаат одговорност да ги поддржуваат другите економии во пресвртни моменти. Тоа се случи до одреден степен во март 2020 година. Одговарајќи на првичниот пандемиски шок, Федералните резерви ги проширија линиите за размена на валути на девет економии: Австралија, Бразил, Данска, Мексико, Нов Зеланд, Норвешка, Сингапур, Јужна Кореја и Шведска. Оваа интервенција, заедно со постојаните договори за размена на валута на Америка со Канада, еврозоната, Јапонија, Швајцарија и Велика Британија, помогна да се стабилизира девизниот пазар во услови на експлозија на побарувачката за долари. Ваквите линии за размена денес треба да се прошират на сите земји од Г20.
Пошироко, обезбедувањето глобална стабилност ќе бара од Федералните резерви да бидат повнимателни на меѓународните реперкусии на нивните одлуки. Но тоа се чини малку веројатно, оставајќи ги економиите во развој со мал избор, освен да се обидат да ја ограничат својата изложеност на американската политика, без разлика дали со намалување на својата употреба на долари или со ограничување на мобилноста на капиталот. Со наметнување некакви ограничувања на пазарите на капитал, економиите во развој би можеле да ги зајакнат својата стабилност на девизниот курс и автономијата на монетарната политика, а со тоа да ја зацврстат својата слобода за донесување одлуки што ги поттикнуваат домашните инвестиции и раст.
Јужна Кореја нуди модел за овој пристап.
Откако започна пандемијата и беше воспоставена линијата за размена на долари, властите усвоија три мерки за да се зголеми флексибилноста на понудата на доларот и да се справат со нестабилноста на протокот на капитал. Прво, Банката на Кореја го зголеми ограничувањето на девизните позиции на комерцијалните банки, од 40 на 50 отсто за локалните банки и од 200 на 250 отсто за странските банки, за да ги поттикне да обезбедат повеќе долари. Второ, беа суспендирани даноците на недепозитните девизни долгови што ги чуваат деловните банки. Трето, стапката на покриеност на ликвидноста беше намалена од 100 на 85 отсто.
Економиите во развој би било мудро да размислат за подиректно управување со капиталната сметка. Додека САД обвинуваат други за манипулација со девизниот курс за да го промовираат извозот, нивните зголемувања на каматните стапки претставуваат слична манипулација, насочена кон извоз на инфлација. Овој пристап е неправеден и неоправдан, имајќи предвид дека факторите на понудата, како прекините на синџирот на снабдување предизвикани од трговскиот спор меѓу САД и Кина и конфликтот во Украина, се меѓу главните фактори за денешната инфлација. Каматните стапки не се вистинските алатки за управување со инфлацијата на страната на понудата. Всушност, слабоста на многу економии бара намалување на каматните стапки. Но сегашната политика на САД го оневозможува тоа за земјите со либерализирани капитални сметки.
Кеун Ли е потпретседател на Националниот совет на претседателот на Јужна Кореја и истакнат професор по економија на Државниот универзитет во Сеул
